ភ្នំពេញ៖ ការចែករំលែករូបថតរូប វីដេអូ និងទិន្នន័យផ្សេងៗទៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ជាពិសេស បណ្ដាញសង្គម វាត្រូវបានរក្សាទុកលើអនឡាញ។ ទាំងនេះ ជាអ្វីដែលក្រុមលួចជ្រៀតចូលទិន្នន័យមានឱកាសចូល ឆែកព័ត៌មានឯកជនភាព និងទិន្នន័យរបស់អ្នកប្រើប្រាស់។
យោងតាមវីដេអូផ្សព្វផ្សាយរបស់ក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ (ក.ប.ទ) បានបង្ហាញថា៖ «ដូចដែលមានការឆបោក ក្លែងបន្លំ និងការចាញ់បោកផ្សេងៗក្នុងជីវិតខាងក្រៅ ជីវិតអនឡាញយើងក៏អាចជួបនឹងគ្រោះថ្នាក់ទាំងនេះផងដែរ បើសិនជាយើងមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ និងមានការការពារឱ្យបានត្រឹមត្រូវ»។
វីដេអូផ្សព្វផ្សាយបានបន្ដថា នៅពេលក្រុមលួចទិន្នន័យលើអ៊ីនធឺណិតបង្កើតសកម្មភាពឆបោក ពួកគេនឹងផ្ញើសារអបអរសាទរចំពោះការឈ្នះរង្វាន់ជាទឹកប្រាក់ផ្សេងៗ។ សំណួរសួរថា តើលោកអ្នកនឹងបើកសារនោះដែរឬទេ?
តើធ្លាប់ត្រូវបានជនមិនស្គាល់មុខទាញចូលក្នុងក្រុម Telegram ឬផ្ញើសារ ក៏ដូចជាព័ត៌មានផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មមកដែរទេ? ចុះអ្វីដែលពួកគេស្គាល់លេខទូរស័ព្ទ ឬលេខ Telegram របស់អ្នក? ការចំណាយពេលនៅលើអនឡាញស្ទើរតែគ្រប់ពេលវេលាប្រចាំថ្ងៃ។
យោងតាម (ក.ប.ទ) បានឱ្យដឹងថា ការការពារព័ត៌មានឯកជនភាព ទាក់ទងនឹងឈ្មោះ មុខរបរ ចំណង់ចំណូលចិត្ដ អាសយដ្ឋាន អ៊ីមែល លេខទូរស័ព្ទ រួមទាំងប្រវត្ដិសុខភាព និងព័ត៌មានហិរញ្ញវត្ថុ ជាដើម គឺជាការបញ្ចៀសពីដៃជនខិលខូច។
មានសកម្មភាពធ្វេសប្រហែលជាច្រើននៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ដែលធ្វើឱ្យទីន្នន័យឯកជនភាពត្រូវបានគេលួច ចាប់ពីការបង្ហោះរូបភាព និងវីដេអូលើបណ្ដាញសង្គម ការចុច «Like» និង «comment» នៅលើការបង្ហោះផ្សេងៗ លើបណ្ដាញសង្គម ការចុច «accept» លើ «cookie» លើបណ្ដាញអ៊ីនធឺណិត ការធ្វើប្រតិបត្ដិការទិញទំនិញអនឡាញ រួមទាំង ការប្រើប្រាស់ចាប់យកកម្មវិធីទីតាំង ឬ «live location» និងព័ត៌មានដទៃទៀត នៃចុចលើ «Terms and conditions»។
ទាំងនេះ ត្រូវបានតាមដាន និងត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ការវិភាគ ក៏ដូចជាព្យាករអាកប្បកិរិយារបស់អ្នកប្រើប្រាស់ ព្រមទាំងចំណង់ចំណូលចិត្ដ ដែលជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងទៅលើការសម្រេចចិត្ដរបស់អ្នក។
ការផ្សព្វផ្សាយរបស់ក្រសួងបានបង្ហាញថា៖ «អ្នកទាំងអស់គ្នាធ្លាប់ចំណាំអត់ថា ពេលយើងចង់និយាយ ឬ search ពិរបស់អ្វីមួយ ហើយនៅពេលបើកហ្វេសប៊ុក យើងតែងតែការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មនូវរបស់ទាំងនោះ ដែលធ្វើឱ្យយើងបង្កើនការចង់បាន និងទិញវា»។
ព័ត៌មានតូចៗរបស់អ្នកបានក្លាយជាប្រភពទិន្នន័យដ៏សំខាន់សម្រាប់ជនផ្សេងទៀត ជាពិសេស ជនខិលខូច ដែលអាចបន្លំធ្វើជាអ្នកក្នុងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យទៅបោកបញ្ឆោត ឬបង្ខូចកេរ្ដិ៍ឈ្មោះរបស់អ្នកក្នុងរូបភាពណាមួយ។
នេះមិនមែនមានន័យថា បុគ្គលិកម្នាក់ត្រូវយកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិត និងឈប់ចែករំលែកលើបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គមនោះទេ។
អ្នកជំនាញមកពីក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ បានណែនាំឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ជាងមុន នៅពេលចែករំលែកអ្វីមួយលើអ៊ីនធឺណិត។
យោងតាមក្រសួងបានបង្ហាញថា៖ «អ្នកជំនាញណែនាំឱ្យចែករំលែកនូវអ្វីដែលចាំបាច់នៅលើបណ្ដាញសង្គម ដោយផ្ដើមសួរខ្លួនឯងថា តើគួរឱ្យអ្នកដងទៃដឹងព័ត៌មានអ្វីខ្លះពីខ្ញុំ? ទីពីរ ត្រូវពិនិត្យមើលឯកជនភាព ឬ Privacy Setting នៅលើគណនីបណ្ដាញសង្គម ដោយធ្វើការកំណត់បុគ្គលដែលអាចមើលឃើញព័ត៌មានរបស់អ្នក»។
អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមគួរត្រូវដាក់លេខសម្ងាត់រឹងមាំ និងប្រើប្រាស់ការផ្ទៀងផ្ទាត់ពហុកត្ដា ឬ Multi-Factor Authentication (MFA) ដែលតម្រូវឱ្យមានការបញ្ជាក់លេខកូដពីរដងដោយផ្ញើសារទៅលេខទូរស័ព្ទ ឬអ៊ីមែលរបស់អ្នក។
លើសពីនេះ អ្នកប្រើប្រាស់ត្រូវបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្ននៅលើអនឡាញ ដូចជា អ៊ីមែល សារ SMS និងការហៅទូរស័ព្ទចេញ-ចូលផ្សេងៗ ដែលតម្រូវឱ្យបង្ហាញព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួន។ ពួកគេក៏ត្រូវធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព Software លើទូរស័ព្ទ ឬកុំព្យូទ័រជាប្រចាំ។
ចុងក្រោយ បុគ្គលគ្រប់រូបត្រូវបង្កើនការយល់ដឹងផ្ទាល់ខ្លួនអំពីការឆបោកផ្សេងៗនៅលើអ៊ីនធឺណិត និងចែករំលែកចំណេះដឹងទាំងនេះជាមួយក្រុមគ្រួសារ និងមិត្ដភក្ដិដើម្បីការពារពួកគេពីហានិភ័យអនឡាញផងដែរ៕