អ្នកវិភាគក្នុងវិស័យសារព័ត៌មានថ្លែងថា ច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មាន ដែលបង្កើតតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៥ នៅតែមិនត្រូវបានយកមកប្រើ នៅពេលអ្នកសារព័ត៌មានរងបណ្ដឹងពាក់ព័ន្ធនឹងកំហុសក្រមសីលធម៌ វិជ្ជាជីវៈ។
ការថ្លែងបែបនេះធ្វើឡើងភ្ជាប់ទៅនឹងបណ្ដឹងរបស់លោក សួស ឡា ប្រធានតុលាការខេត្តកំពង់ចាម ទៅលើលោក ផាត់ ហ៊ន ដែលគេស្គាល់នៅលើបណ្ដាញសង្គមថាឈ្មោះ ពូ ហ៊ន ដែលត្រូវបានផ្ទេរពីតុលាការសាម៉ីខេត្តកំពង់ចាម មកទីក្រុងភ្នំពេញ ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្សាយរបស់លោក ផាត់ ហ៊ន ដែលលោកទទួលស្គាល់ថា ខុសពីការពិត។
កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា លោក ផាត់ ហ៊ន បានផ្សាយនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ឈ្មោះ KH Plus News អំពីជម្លោះដីធ្លីមួយនៅឃុំហាន់ជ័យ ស្រុកកំពង់សៀម ខេត្តកំពង់ចាម ដោយលោកសម្ភាសភាគីម្ខាងនៃជម្លោះដែលអះអាងថាខ្លួនបានចាញ់ក្ដីដោយសារតែតុលាការច្រានចោលពាក្យបណ្ដឹងរបស់លោកហើយលោកបានក្លាយជាជនរងគ្រោះ ខណៈដែលភាគីម្ខាងទៀតបានអះអាងថាខ្លួនជាអ្នកឈ្នះ ហើយបានសាងសង់បង្គន់លើដីមានទំនាស់។
ដោយផ្អែកលើការអះអាងរបស់ភាគីតែម្ខាងនៃជម្លោះ លោក ផាត់ ហ៊ន បានផ្សាយផ្ទាល់នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ដោយមានពាក្យរិះគន់ទាំងទៅលើស្ថាប័នតុលាការ និងលើអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។
នៅថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា មួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីការផ្សព្វផ្សាយនោះ សាលាដំបូងខេត្តកំពង់ចាម បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន ដោយបំភ្លឺថា តុលាការមិនដែលបានឈានដល់ការសម្រេចលើជម្លោះដីធ្លីនោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូង និងអយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ចាម ចាត់ទុកការផ្សព្វផ្សាយរបស់លោក ផាត់ ហ៊ន ថាជាការផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត មិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ប្រមាថធ្ងន់ធ្ងរ ហើយចាត់ទុកថាជា «បទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ»។
នៅថ្ងៃទី២៧ ខែវិច្ឆិកា លោក សួស ឡា ប្រធានសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ចាម បានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅអយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ចាម ដោយប្ដឹងលោក ផាត់ ហ៊ន ពីបទ «បរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ ការប្រមាថលើស្ថាប័ន ការផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតបង្ខូចឈ្មោះស្ថាប័នតុលាការ និងការរិះគន់លើសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការពាក់ព័ន្ធនឹងការលើកចោលដីកាសម្រេចរក្សាការពារ»។
នៅថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ លោក ផាត់ ហ៊ន បានចូលបំភ្លឺនៅតុលាការតាមការកោះហៅដើម្បីសាកសួរលើ «សំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌ» ដែលលោក សួស ឡា បានប្ដឹងលើរូបលោក។
លោកថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានក្រោយការសាកសួរថា លោកទទួលស្គាល់កំហុស និងសុំទោសដល់តុលាការ និងភាគីពាក់ព័ន្ធ ដោយសារតែការប្រមូលព័ត៌មានមិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ សម្ភាសភាគីតែម្ខាង និងការប្រើពាក្យសម្ដីមិនសមរម្យលើស្ថាប័នតុលាការ និងអាជ្ញាធរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ សំណុំរឿងលើរូបលោក ត្រូវបានផ្ទេរមកកាន់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញរួចហើយ តាមការសម្រេចរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូ ដើម្បីបន្តនីតិវិធី។
យោងតាមមាត្រា ១០ នៃច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មាន ការអះអាង ទម្លាក់កំហុសដែលអ្នកសារព័ត៌មានផ្សាយខុសពីការពិតទៅលើបុគ្គលសាធារណៈក្នុងន័យបំផ្លាញបុគ្គលនោះ គឺជាការមួលបង្កាច់ដែលច្បាប់ហាមឃាត់។
ប្រសិនបើតុលាការរកឃើញថា ការផ្សាយនោះពិតជាខុសពីការពិត ដូចអ្វីដែល «ដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណី» បានអះអាង អ្នកសារព័ត៌មាន ត្រូវបានតម្រូវឲ្យចុះផ្សាយកែតម្រូវ និងសងជំងឺចិត្ត។
ចំណោះជនដែលមិនមែនជាបុគ្គលសាធារណៈ ពួកគេអាចប្ដឹងអ្នកសារព័ត៌មានពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ ឬជេរប្រមាថ ប្រសិនបើអ្នកសារព័ត៌មាននោះធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសនិងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់ខ្លួន ហើយអ្នកសារព័ត៌មានត្រូវកែតម្រូវការចុះផ្សាយរបស់ខ្លួនក្នុងរយៈពេល ៧ ថ្ងៃ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ករណីរបស់លោក ផាត់ ហ៊ន ត្រូវបានតុលាការខេត្តកំពង់ចាម កំណត់តាំងពីដំបូងថាជាបណ្ដឹង «ព្រហ្មទណ្ឌ» ព្រមទាំងបានអះអាងនៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានចុះថ្ងៃទី២១ ខែធ្នូថា ករណីនេះ «មានតម្រុយព្រហ្មទណ្ឌ»។
លោក ផាត់ ហ៊ន បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី២៤ ធ្នូ នេះថា លោកពិតជាបានផ្សាយខុសដោយសារតែការប្រាប់ព័ត៌មានខុសពីការពិតរបស់ប្រភពព័ត៌មាន។ លោកបានទទួលស្គាល់កំហុស និងបានសុំទោសនៅមុខតុលាការរួចហើយ។
ខណៈដែលសំណុំរឿងនេះត្រូវផ្ទេរមកសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោកកំពុងសរសេរលិខិតទៅក្រសួងយុត្តិធម៌ដើម្បីបញ្ជាក់ពីការទទួលកំហុស និងសុំទោសចំពោះការចុះផ្សាយខុស។
លោក ទេព អស្នារិទ្ធ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មាន ថ្លែងនៅថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូថា ការការពារផ្នែកច្បាប់សម្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន គឺជាអាទិភាពយរបស់ក្រសួងព័ត៌មានដែលបានអនុវត្តចាប់តាំងពីដើមអាណត្តិ សម្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងព័ត៌មាន ហើយបានអនុវត្តការងារខ្លួនដោយគោរពប្រតិបត្តិក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវ។
លោកថា បើមានសំណើពីអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលសមស្របនិងមានអនុលោមភាព ក្រសួងផ្តល់ការសម្របសម្រួលក្នុងដំណើរការនីតិវិធី ប្រឹក្សាផ្នែកច្បាប់ ឬផ្តល់មេធាវីដើម្បីការពារក្តី។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកថ្លែងថា៖ « សម្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានដែលប្រព្រឹត្តកំហុសវិជ្ជាជីវៈក្នុងក្របខណ្ឌនៃច្បាប់ស្តីពីរបបសារព័ត៌មាន ជាសត្យានុម័តគឺច្បាប់ស្តីពីរបបសារព័ត៌មានត្រូវបានអនុវត្ត។
ផ្ទុយទៅវិញ ច្បាប់នេះមិនអាចការពារបានទេចំពោះ អ្នកដែលមិនគោរពក្រមសីលធម៌ អនុវត្តសកម្មភាពរបស់ខ្លួនហួសដែនដែលច្បាប់កំណត់»។
លោកស្នើឲ្យអ្នកសារព័ត៌មានជានិច្ចកាល ពង្រឹងការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការអនុវត្តការងារ និងត្រូវបង្កើនការស្វែងយល់ និងពិភាក្សាឱ្យបានស៊ីជម្រៅបន្ថែមអំពីសិទ្ធិ តួនាទី និងករណីយកិច្ចរបស់ខ្លួន។
លោក មឿន ឈានណារិទ្ធ សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅសាកលវិទ្យាល័យកម្ពុជា បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា វាជារឿងសោកស្ដាយដែលអ្នកសារព័ត៌មានប្រព្រឹត្តិកំហុសវិជ្ជាជីវៈ និងមិនបានគោរពក្រមសីលធម៌។ លោកជំរុញ ឲ្យអ្នកសារព័ត៌មានទាំងអស់អនុវត្តតាមវិជ្ជាជីវៈ និងគោរពក្រមសីលធម៌ឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន។
លោកបន្តថា ចំពោះករណីលោក ផាត់ ហ៊ន ទម្រង់នៃកំហុសរបស់គាត់មិនធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ គួរតែផ្ដល់ឱកាសឲ្យគាត់កែតម្រូវ និងសុំទោស។
លោកស្នើឲ្យអាជ្ញាធរទាំងអស់មានការអត់ធ្មត់ចំពោះកំហុសវិជ្ជាជីវៈរបស់អ្នកសារព័ត៌មាន ក្នុងពេលដែលមនុស្សទាំងអស់កំពុងលើកតម្កើងវិជ្ជាជីវៈ និងក្រមសីលធម៌របស់អ្នកសារព័ត៌មាន។
លោកថ្លែងថា៖ «កន្លងមក យើងកម្រឃើញមានការយកច្បាប់សារព័ត៌មានទៅអនុវត្ត ជំនុំជម្រះទោសកំហុសអ្នកសារព័ត៌មានដែលប្រព្រឹត្តខុសវិជ្ជាជីវៈណាស់។ បើសិនគេយកច្បាប់សារព័ត៌មានទៅប្រើប្រាស់នោះ យើងអាចថា ស្ទើរតែគ្មានអ្នកសារព័ត៌មានណាម្នាក់ដែលជាប់ពន្ធនាគារនោះទេ។ នេះបើយោងតាមមាត្រា ២០ នៃច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មាន ដែលចែងថា គ្មានជនណាម្នាក់ត្រូវបានចាប់ចង ឬជាប់ពន្ធនាគារដោយការបញ្ចេញមតិនោះឡើយ»។
លោក ណុប វី ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា ថ្លែងថា ច្បាប់សារព័ត៌មានមិនដែលត្រូវបានយកមកប្រើទេ ផ្ទុយទៅវិញ នៅពេលមានកំហុសវិជ្ជាជីវៈរបស់អ្នកសារព័ត៌មាន ក្រមព្រហ្មទណ្ឌត្រូវបានយកមកប្រើ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងឃើញថា ស្ថាប័នរដ្ឋនៅតែមានឥទ្ធិពលទៅលើការងាររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន។ នៅប្រទេសមួយចំនួនគេមានក្រុមប្រឹក្សាក្រមសីលធម៌ ដែលឯករាជ្យ ដែលជាអ្នកណែនាំ និងដាក់ពិន័យដល់អ្នកសារព័ត៌មាន ដើម្បីចៀសវាងការប្រើប្រាស់អំណាចពីសំណាក់ស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល»។
លោកមើលឃើញពីរួមចំណែករបស់អ្នកសារព័ត៌មាននៅតាមមូលដ្ឋាន ក្នុងការរាយការណ៍បញ្ហាក្នុងសហគមន៍ និងរឿងអយុត្តិធម៌សង្គម ទោះបីជាការរាយការណ៍របស់ពួកគេមិនសូវគោរពទៅតាមវិជ្ជាជីវៈ និងក្រមសីលធម៌ក៏ដោយ៕