សត្វខ្ទីង ដែលត្រូវថតបាន នៅក្នុងគម្រោងរេដបូកលំផាត់ ស្ថិតក្នុង ខេត្តមណ្ឌលគិរី និងរតនគិរី។ Nature Life Cambodia
ការស្រាវជ្រាវចុងក្រោយបញ្ជាក់ថា ដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ នៅតែជាជម្រកដ៏សំខាន់សម្រាប់សត្វព្រៃធំៗដូចជា ទន្សោង ខ្ទីងនិងប្រភេទសត្វដែលកំពុងរងការគំរាមកំហែងជាសកលជាច្រើនទៀត។ សត្វព្រៃចំនួន ២៨ប្រភេទត្រូវបានថតបានដោយម៉ាស៊ីនថតស្វ័យប្រវត្តិនិងកំណត់អត្តសញ្ញាណ។
ដែនជម្រកដែលស្ថិតនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី និងរតនគិរី មានសត្វព្រៃធំៗនិងប្រភេទសត្វកម្រដូចជាទន្សោងខ្ទីងនិងស្វាកន្ទុយសជិតផុតពូជបំផុត ដែលពួកវាមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការថែរក្សាលំនឹងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនៅក្នុងព្រៃ។
នេះបើតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរួម ដែលបង្ហាញពីលទ្ធផលនៃការសិក្សារបស់អង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជានិងក្រសួងបរិស្ថានក្រោមមូលនិធិរបស់ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ (USAID) តាមរយៈសកម្មភាព USAID មរតកបៃតង ដែលធ្វើឡើងពីខែសីហាឆ្នាំ២០២៣ ដល់ខែមិថុនាឆ្នាំ២០២៤។
ការសិក្សានេះបានប្រើប្រាស់កាមេរ៉ាស្វ័យប្រវត្តិ ដោយថតបានសត្វព្រៃចំនួន២៨ប្រភេទដែលមានទំហំផ្សេងៗគ្នារាប់ចាប់តាំងពីសត្វខ្ទីងដែលជាប្រភេទអំបូរសត្វពាហនៈមានមាឌធំជាងគេនៅលើពិភពលោក រហូតដល់ប្រភេទសត្វក្តាន់ញ៉ែងដែលជាប្រភេទអំបូរក្តាន់តូចជាងគេបំផុតទីពីរនៅលើពិភពលោក។
សត្វស្វាកន្ទុយសនិងសត្វទន្សោងជាចំណាត់ថ្នាក់ដែលងាយនឹងឈានដល់ការផុតពូជ ក៏ត្រូវបានថតបានផងដែរ បូករួមនិងសត្វកំពុងរងគ្រោះខ្ពស់ក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់អង្គការសហភាពអន្តរជាតិដើម្បីការអភិរក្សធម្មជាតិ (IUCN Red List)។
លោក ប៊ូវរសក្ស នាយកអង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជាបានថ្លែងថា៖«ការសិក្សានេះបញ្ជាក់ថាដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ដែលជាទីតាំងកំពុងអនុវត្តគម្រោងរេដបូកនេះ ពិតជាមានសារៈសំខាន់ជាសកល។ វត្តមាននៃប្រភេទសត្វដ៏អស្ចារ្យដូចជាខ្ទីងនិងទន្សោងបានបង្ហាញពីតម្រូវការកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្សរួមគ្នាដើម្បីការពារជម្រកព្រៃឈើដ៏សំខាន់ដែលនៅសេសសល់នេះ»។
លោកបន្តថា៖ «ដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ផ្តល់ទីជម្រកដល់សត្វស្លាបតំណាងជាតិកម្ពុជាគឺសត្វត្រយងយក្ស រួមជាមួយនិងប្រភេទសត្វជិតផុតពូជបំផុតផ្សេងៗទៀតដូចជា សត្វត្រយងចង្កំកស និងសត្វត្មាតភ្លើងផងដែរ។ លោកអំពាវនាវដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ចូលរួមជាមួយក្រសួងបរិស្ថានដើម្បីការពារតំបន់ទេសភាពដ៏វិសេសនេះសម្រាប់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ។
អ្នកស្រី Kerry Pelzman នាយិកាបេសកកម្មនៃ USAID បានលើកឡើងថា កិច្ចសហការរបស់ USAID ជាមួយក្រសួងបរិស្ថាននិងអង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា ឆ្លុះបញ្ចាំងពីការប្តេជ្ញាចិត្ត USAIDចំពោះការអភិរក្សជីវៈចម្រុះនៅកម្ពុជានិងទទួលស្គាល់ពីតួនាទីដ៏សំខាន់របស់ប្រព័ន្ធធម្មជាតិក្នុងការសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពនិងកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នកាបូនឲ្យនៅត្រឹមសូន្យ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «USAID ពិតជាមានមោទនភាពក្នុងការគាំទ្រកម្មវិធីដែលពង្រឹងភាពក្លាហានដល់សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចក្នុងការលើកកម្ពស់ជីវភាពរបស់ពួកគេ រួមទាំងការការចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិនិងប្រភេទសត្វជិតផុតពូជរបស់កម្ពុជាផងដែរ»។
យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន ការសិក្សាស្រាវជ្រាវតាមដានជីវៈចម្រុះនេះត្រូវបានធ្វើឡើងជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធដែលគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដី ១២៧២ គីឡូម៉ែត្រការ៉េនៃតំបន់គម្រោងរេដបូក ដោយមានបំពាក់កាមេរ៉ាចំនួន៤០ សម្រាប់រយៈពេល ៧៤២៨ថ្ងៃ ដើម្បីថតយករូបភាព។
លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវនេះក៏ផ្តល់នូវព័ត៌មានមូលដ្ឋានដ៏រឹងមាំមួយសម្រាប់ការបន្តតាមដានពីប្រសិទ្ធភាពនៃសកម្មភាពអភិរក្សក្រោមគម្រោងរេដបូកក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ទៅមុខទៀតផងដែរ។
លោក ខ្វៃ អាទិត្យា អនុរដ្ឋលេខាធិការនិងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានបានថ្លែងថា កន្លងមកក្រសួងបរិស្ថានបានដាក់ចេញនូវវិធានការ៤ចំណុចដើម្បីធានាបាននូវការការពារនិងគ្រប់គ្រងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពតំបន់ការពារធម្មជាតិដែលសម្បូរដោយព្រៃឈើសត្វព្រៃនិងជីវៈចម្រុះផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។
លោកថ្លែងថា៖ «លទ្ធផលនៃការសិក្សារួមគ្នាកន្លងមកនេះបានបញ្ជាក់សារជាថ្មីនូវការយកចិត្តទុកដាក់របស់កម្ពុជាដែលមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការការពារនិងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនិងបានលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាសហគមន៍កាន់តែប្រសើរនៅក្នុងតំបន់ទាំងនោះ»។
លោកបន្តថា កម្ពុជាបានដាក់ចេញយុទ្ធសាស្រ្តនិងគោលនយោបាយជាតិ ដូចជា«យុទ្ធសាស្រ្តចក្រាវិស័យបរិស្ថាន» របស់ក្រសួងបរិស្ថានក្នុងគោលបំណងតម្រង់ទិសនិងចង្អុលបង្ហាញការងារជាអាទិភាពដើម្បីធានាឱ្យបាននូវចីរភាពបរិស្ថាននិងសុក្រឹតកម្មបរិស្ថានឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនិងលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ចបៃតងសំដៅធានាសម្រេចគោលដៅកម្ពុជាមានគម្របព្រៃឈើកើនឡើងច្រើននិងជាប្រទេសអព្យាក្រឹតកាបូននៅឆ្នាំ២០៥០៕
