លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជាថ្លែងថា កម្ពុជាទុករឿងរថភ្លើងល្បឿនលឿនមួយឡែក ប៉ុន្តែកំពុងផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់លើការបង្កើនសមត្ថភាពផ្លូវដែកដែលមានស្រាប់។ លោកក៏បានបញ្ជាក់អំពីសមត្ថភាពរបស់កំពង់ផែកម្ពុជាផងដែរ អាចទទួលកប៉ាល់មកពីទូទាំងពិភពលោកនៅឆ្នាំ ២០២៩។
ក្នុងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយមន្ត្រីរាជការ បុគ្គលិក កម្មករ និយោជិត កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ កាលពីថ្ងៃទី១ ខែឧសភា លោកបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងលើការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវដែកដែលមានស្រាប់ ជាជាងផ្លូវរថភ្លើងល្បឿនលឿន។
បច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាមានផ្លូវដែកពីរខ្សែ ដែលមួយខ្សែចេញពីភ្នំពេញទៅក្រុងប៉ោយប៉ែតខេត្តបន្ទាយមានជ័យ និងមួយខ្សែទៀតចេញពីភ្នំពេញទៅខេត្តព្រះសីហនុ។ ខ្សែរថភ្លើងទាំងពីរនេះកសាងដំបូងឡើយតាំងពីទសវត្សរ៍១៩៣០។
សម្រាប់ខ្សែពីភ្នំពេញទៅខេត្តព្រះព្រះសីហនុ បច្ចុប្បន្ននេះអាចបើកបរក្នុងល្បឿន ៨០គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោងសម្រាប់រថភ្លើងដឹកអ្នកដំណើរ និង ៥០គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង សម្រាប់ការដឹកទំនិញ។
ចំណែកខ្សែពីភ្នំពេញទៅក្រុងប៉ោយប៉ែត មិនអាចបើកបរក្នុងល្បឿនលឿនបានទេ ដែលបច្ចុប្បន្ននេះ ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន កំពុងធ្វើឲ្យប្រសើឡើងដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពដឹកជញ្ជូនក្នុងល្បឿន ៨០គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង។
ស្ថានភាពផ្លូវរថភ្លើងនេះបានធ្វើឲ្យសមត្ថភាពដឹកជញ្ជូនទំនិញតាមរថភ្លើងបច្ចុប្បន្ននេះធ្វើបានតែក្នុងរង្វង់ ៦ ឬ ៧ភាគរយនៃទំនិញទាំងអស់ដែលដឹកទៅកំពង់ផែ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ដែរថា ការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងដល់ខ្សែរថភ្លើងនេះ ក៏ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើសុវត្ថិភាពផងដែរ ជាពិសេសគ្រោះថ្នាក់រវាងរថភ្លើងនឹងរថយន្ត និងសត្វពាហៈនៈ ដែលកើតឡើងជាញឹកញាប់។
លោកថា ទៅថ្ងៃអនាគត ផ្លូវរថភ្លើងនឹងមានរនាំងការពារ និងផ្លូវឆ្លងកាត់ត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែផែនការនេះនឹងមិនកើតមានទេក្នុងរយៈពេលខ្លីខាងមុខ។
ការបង្កើនសមត្ថភាពផ្លូវដែកនេះ គឺជាការជំរុញការតភ្ជាប់ការដឹកជញ្ជូន ដោយផ្ដោតគោលដៅឆ្ពោះទៅកាន់ខេត្តព្រះសីហនុ ទាំងផ្លូវទឹក ផ្លូវគោក និងផ្លូវអាកាស ដើម្បីប្រែក្លាយខេត្តនេះឲ្យទៅជាកំពង់ផែតំបន់ និងជាមជ្ឈមណ្ឌលដឹកជញ្ជូនក្នុងតំបន់ដូចការគ្រោងទុក។
បច្ចុប្បន្ននេះ ផ្លូវដែកកម្ពុជាស្ថិតក្រោមការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុន Royal Railway Cambodia របស់លោក គិត ម៉េង។
កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ក្រុមហ៊ុននេះបានទិញរថភ្លើងចំនួន ១១ បន្ថែមទៀតពីប្រទេសជប៉ុន។ រថភ្លើងដែលបានមកដល់កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា មានឈ្មោះថា Kiha 183 Heavy Snow (KiHa 183 Series)។
យោងតាមក្រុមហ៊ុន Royal Railway Cambodia រថភ្លើង Kiha 183 Heavy Snow និងក្លាយជាប្រភេទរថភ្លើងលំដាប់ទី១ (First Class Train) ដែលនឹងដាក់ឲ្យដំណើរការសម្រាប់ខ្សែទាំងពីរ។
សារព័ត៌មានអន្តរជាតិមួយចំនួនក៏បានចុះផ្សាយថា ប្រទេសថៃក៏បានទិញរថភ្លើង KiHa 40 និង KiHa 48 DMUs ចំនួន ២០ផងដែរពីជប៉ុនផងដែរ។
ក្រៅពីលើកឡើងពីការពង្រឹងសមត្ថភាពផ្លូវដែក លោក ម៉ាណែត ក៏បានបង្ហាញពីសក្ដានុពលកំពង់ផែទឹកជ្រៅខេត្តព្រះសីហនុ ផងដែរ ដោយលោកថា បច្ចុប្បន្ននេះ តាមស្តង់ដារក្នុងមួយឆ្នាំកំពង់ផែនេះអាចទទួលកុងតឺន័រ (TEU) បានតែ ៥៥ម៉ឺនប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែជាក់ស្ដែង កំពង់ផែនេះទទួលផ្ទុកកុងតឺន័រលើសរហូតដល់ជាង ៥០ភាគរយ គឺជាង ៧០ម៉ឺន TEU ក្នុងមួយឆ្នាំ។
លោកថា កាលពីឆ្នាំ២០២៣ កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ មាននាវាចូលចំនួន ១៥០៦ គ្រឿង កើនឡើងជាង ៤ភាគរយ ប៉ុន្តែទំនិញដែលផ្ទុកកើនឡើងជាង ៣៥ភាគរយ ដែលបញ្ជាក់ពីសក្ដានុពលនៃផែ និងទីតាំងនេះ។
ខណៈដែលកំពង់ផែនេះកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលធ្វើទំនើបកម្ម ដែលនឹងបញ្ចប់ក្នុងឆ្នាំ ២០២៩ ក្នុងទឹកប្រាក់ ៩៤០លានដុល្លារ លោកថា បច្ចុប្បន្ននេះ កប៉ាល់ធុនធំដែលអាចចូលត្រង់មកកម្ពុជាមានតែប្រមាណ ១៧ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ខណៈជាង ៨២ភាគរយទៀតត្រូវផ្ទេរទំនិញនៅកំពង់ផែបរទស ដូចជាសិង្ហបុរីជាដើម ដែលជាការចំណាយមួយដ៏ច្រើន។
នៅពេលការពង្រីកផែនេះក្នុងដំណាក់កាលទី១ បានបញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០២៦ កម្ពុជាអាចទទួលនាវាធុនធំរហូតដល់ទៅ ៩៣ភាគរយ។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «ពី១៨ភាគរយ ទៅ៩៣ភាគរយ មិនធម្មតាទេ។ បានន័យថា កប៉ាល់ភាគច្រើនមិនចាំបាច់ឆ្លងកាត់សិង្ហបុរីដើម្បីលើកដាក់(ផ្ទេរ) បង់ថ្លៃគេ ហើយយើងអាចកាត់បន្ថយថ្លៃដឹកជញ្ជូនមួយកុងតឺន័រ ២០០ដុល្លារដែលនេះជាការបង្កើនការប្រកួតប្រជែង»។
លោកថា កម្ពុជាមានមហិច្ឆតាប្រែក្លាយកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ ឲ្យទៅជាកំពង់ផែតំបន់ និង ជាមជ្ឈមណ្ឌលឡូជីស្ទីកក្នុងតំបន់ ដោយកម្ពុជាបានស្នើសុំជប៉ុនឲ្យជួយកិច្ចការនេះ។
បើតាមលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ពេលបញ្ចប់សាងសង់ក្នុងជំហានទី២ នៅឆ្នាំ២០២៨ កម្ពុជាអាចទទួលកប៉ាល់ធំៗពីតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកទាំងអស់ ដោយហេតុថា កំពង់ផែនេះនឹងមានជម្រៅទឹក ១៦,៥ម៉ែត្រេ។
លោកថ្លែងបន្តថា៖ «នៅពេលកំពង់ផែនេះរួចរាល់ សមត្ថភាពផ្ទុកទំនិញរបស់កំពង់ផែនេះនឹងកើតពី ៥៥ម៉ឺន TEU ទៅ ១លាន៨សែន TEU ក្នុងមួយឆ្នាំ។ នៅឆ្នាំ២០២៩ នៅពេលដំណាក់កាលទី៣បញ្ចប់ (ជម្រៅ ១៧,៥ម៉ែត្រ) នាវាគ្រប់ប្រភេទពីជុំវិញពិភពលោកអាចចូលចតនៅកំពង់ផែននេះបាន៕