ភ្នំពេញៈ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែង​​ថា សាលា​ភូមិន្ទ​រដ្ឋបាល (ERA) ដែល​ជា​សាលា​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​មន្ត្រី​ និង​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​រាជការ​ គួរ​ជា​សាលា​ដែល​មាន​ស្តង់ដារ​វិន័យ​ខ្ពស់ ប៉ុន្តែ​វិធានការ​ក្នុង​​ការ​អនុវត្ត​វិន័យ «កុំ​តឹង​ពេក»។ លោក​ជំរុញ​ឱ្យ​សិស្ស​នីមួយៗ​មាន​ស្វ័យ​ទទួល​ខុសត្រូវ​ដើម្បី​ឱ្យ​សាលារៀន​មាន​ស្តង់ដារ​វិន័យ​ខ្ពស់។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «សម្រាប់​ខ្ញុំ សាលា​ភូមិន្ទ​រដ្ឋបាល​គួរ​ជា​សាលា​មួយ​ដែល​មាន​ស្តង់ដារ​វិន័យ​ខ្ពស់ ប៉ុន្តែ​វិធានការ​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​អនុវត្ត​វិន័យ​កុំ​តឹង​ពេក [...]។ សាលា​ដែល​មាន​ស្តង់ដារ​វិន័យ​ខ្ពស់ មធ្យោបាយ​នៅ​ក្នុង​ការ​សម្រេច តើ​ត្រូវ​ចាំបាច់​សាលា​បង្ខំ​ទេ? មិន​គួរ​ទេ។ វា​ផ្ដើម​ចេញ​ពី​ការ​ស្វ័យ​ទទួល​ខុសត្រូវ​របស់​សិស្ស​នីមួយៗ និង​គ្រូ​នៅ​ក្នុង​នេះ។ ​មន្ត្រី​យើង​ជា​មន្ត្រី ជា​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​បច្ចុប្បន្ន និង​ទៅ​អនាគត មិន​ចាំបាច់​ដាក់​វិន័យ​ដើម្បី​គាប​នោះ​ទេ។ មិន​ចាំបាច់​ដំឡើង​ម៉ាស៊ីន​ Scanner ហើយ​ត្រូវ​ជួសជុល​រហូត​ទេ។ មិន​ចាំបាច់​ផ្ទៀង​ស៊ីញេ ​ហើយ​អត់​មាន​មុខ​នោះ​ទេ»។

ក្នុង​ពិធី​បិទ​វគ្គ​បណ្ដុះបណ្ដាល​ឆ្នាំ​២០២៣ និង​បើក​វគ្គ​បណ្ដុះបណ្ដាល​ឆ្នាំ​២០២៤ របស់​សាលា ERA នាថ្ងៃ​ទី១០ មិថុនា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែង​បន្ថែម​ថា៖ «ខ្ញុំ​គិត​ថា យើង​គួរ​រួមគ្នា​ដើម្បី​សម្រេច​បែប​នេះ​បាន ត្រូវ​រួមគ្នា​ហើយ​ខ្ញុំ​គិត​ថា ឯកឧត្ដម យក់ ប៊ុនណា [នាយក​សាលា ERA] គាត់​គ្មាន​បំណង​ចង់​ធ្វើ​បាប​មន្ត្រី ធ្វើ​បាប​សិស្ស​ទេ។ គាត់​ចង់​បាន​សាលា​មួយ​នេះ​គឺ​ជា​សាលា​គំរូ​ដោយ​មិន​ចាំបាច់​អនុវត្ត​នូវ​វិធាន ឬ​មួយ​ឧបករណ៍ វិធីសាស្ត្រ​ចាំបាច់ គឺ​សិស្ស​ម្នាក់ៗ​រួមគ្នា​ដើម្បី​ឱ្យ​សាលារៀន​មាន​ស្តង់ដារ​ខ្ពស់ ព្រោះ​ជា​សាលា​នៃ​អ្នកដឹកនាំ»។

លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​លើក​ឡើង​ថា សិស្ស​ដែល​រៀន​នៅ​សាលា ERA នេះ មិន​ថា​សិស្ស​ដែល​ទើប​ប្រឡង​ជាប់​ជា​មន្ត្រី ឬ​សិស្ស​ជា​មន្ត្រី​ស្រាប់ គឺ​ជា​អ្នកដឹកនាំ​បច្ចុប្បន្ន និង​ទៅ​អនាគត​ក្នុង​កម្រិត​ណា​មួយ។ ​មេដឹកនាំ​ត្រូវ​ជា​គំរូ ហើយ​ចាប់ផ្ដើម​ធំ​ជាងគេ​បំផុត​គឺ​ការ​គ្រប់គ្រង​ខ្លួន​ឯង និង​បំពេញ​កាតព្វកិច្ច «ដោយ​មិន​ចាំ​បាច់​មាន​អ្នកណា​អង្គុយ​ចង្អុល​ពី​លើ ឬ​ចង្អុល​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម»។ 

លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែង​ថា មន្ត្រី​ជា​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ត្រូវ​មាន​ស្តង់ដារ​គំរូ​ខ្ពស់ ហើយ​ការ​បណ្ដុះបណ្ដាល​នៅ​សាលា ERA គឺ​សុទ្ធតែ​ជា​អ្នក​មាន​សក្ដានុពល​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ។

លោក​ថា៖ «អ៊ីចឹង ខ្ញុំ​គិត​ថា សិស្ស នីមួយៗ​គួរតែ​យល់​អំពី​តម្លៃ និង​កាតព្វកិច្ច តម្លៃ​កៅអី​មួយ តម្លៃ​រូបថត​មួយ​សន្លឹក នៅ​ថ្ងៃ​បញ្ចប់​របស់​យើង​ពាក់​អាវ​នេះ​សម្រាប់​កូនចៅ​ជំនាន់​ក្រោយ»។ 

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «ចង់​ឱ្យ​វិន័យ​ខ្ពស់​របស់​សាលា​ភូមិន្ទ​រដ្ឋបាល ដោយ​មិន​មាន​ការ​ចាំបាច់​សង្កត់​ពី​សាលា ទាល់​តែ​សិស្ស​ទាំងអស់​រួមគ្នា សហការ​គ្នា​ដើម្បី​ស្វ័យ​ទទួល​ខុសត្រូវ និង​ស្វ័យ​ពង្រឹង​នូវ​វិន័យ​ទើប​អាច​ទៅ​រួច។ ហើយ​នេះ​គួរតែ​ជា​សាលា​ជាន់ខ្ពស់​របស់​យើង ជា​មន្ត្រី​របស់​យើង»។

លោក យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការ​នៃ​រាជបណ្ឌិត្យសភា​កម្ពុជា ថ្លែង​ថា៖ «ខ្ញុំ​មិន​ជា​ទាស់​ខុស​អី​ទេ ដែល​សម្ដេច​លើក​ឡើង​ថា មេ​ដឹកនាំ​ផ្ដើម​ធំ​ជាង​គេ​គឺ​ការ​គ្រប់គ្រង​ខ្លួន​ឯង។ ប៉ុន្តែ​ក៏​ត្រូវ​មាន​ក្រម​វិន័យ​ទៅ​តាម​ក្បួន​ខ្នាត​នៃ​ការងារ​ផ្សេងៗ​គ្នា​ដែរ»។

លោក​បន្ថែម​ថា មុន​ឈាន​ទៅ​ដល់​ការ​គ្រប់គ្រង​ខ្លួន​ឯង​បាន វា​ទាល់​តែ​ឆ្លង​កាត់​ការ​បណ្ដុះបណ្ដាល​ចាប់តាំង​ពី​នៅ​វ័យ​តូច ដោយ​ផ្ដល់​ការ​អប់រំ​ដែល​មាន​ក្រមសីលធម៌ មាន​សុជីវធម៌​ មាន​ការ​អប់រំ​ល្អ មាន​សមធម៌​គ្រប់​គ្នា ផ្ដល់​ឱកាស​អប់រំ​គ្រប់​គ្នា ​បណ្ដុះ​ស្មារតី​អប់រំ និង​គោរព​វិន័យ។

លោក យង់ ពៅ បន្ត ថា៖ «អ៊ីចឹង ទាំងអស់​នេះ​ជា​គោលការណ៍​គ្រឹះ​ភាព​ជា​មនុស្ស ភាព​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ​ហើយ​គឺ​ត្រូវ​បណ្ដុះ​ស្មារតី​ហ្នឹង​តាំង​ពី​តូច​មក។ រីឯ​ដល់​ថ្នាក់​នៅ​ធំ​ហើយ ពេល​ដែល​ពួកគេ​មាន​ស្មារតី ភាព​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ​តាំង​ពី​តូច​មក អ៊ីចឹង ទាំង​អស់​ហ្នឹង​មិន​ជា​ការ​លំបាក​ទេ។ តែ​ទោះ​យ៉ាងណា ក៏​នៅតែ​ត្រូវ​ការ​ក្បួន​ច្បាប់ ឬក៏​គោលការណ៍ លក្ខន្តិកៈ បទបញ្ជា​ផ្ទៃក្នុង​ដោយ​ឡែកៗ​របស់​ស្ថាប័ន ឬ​របស់​មន្ត្រី​រាជការ​ដែល​ប្រតិបត្តិ​ទៅលើ​លក្ខខណ្ឌ​ផ្សេងៗ​គ្នា​ដែរ»។ 

យោង​តាម​ហ្វេសប៊ុក​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​បាន​​ឱ្យ​ដឹង​ថា ចាប់​តាំង​ពី​ការ​បើក​ឱ្យ​ដំណើរការ​ឡើងវិញ​រយៈពេល​ជាង​៣០ឆ្នាំ​មក​នេះ​គឺ​ចាប់ពី​ឆ្នាំ១៩៩២ មកដល់ ឆ្នាំ២០២៣ សាលា ​ERA បាន​បណ្ដុះបណ្ដាល​មន្ត្រី​រាជការ ទាំង​វគ្គ​សិក្សា​រយៈពេល​វែង និង​វគ្គ​សិក្សា​រយៈពេល​ខ្លី​សរុប​ចំនួន​២៣ ៨១៨ នាក់៕