រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ក្នុងពិធីសម្ពោធស្ថានតំណាងថ្មីរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍអាស៊ី ADB នៅអគារវឌ្ឍនៈ រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤។ រូបថត ហុង រស្មី
ភ្នំពេញ៖ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) បានផ្តល់ថវិកាប្រមាណ ៤,៨ ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់គម្រោង និងកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ចំនួន ២០៧ ដែលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់វឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់កម្ពុជា ចាប់តាំងពីកម្ចីលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ ១៩៧០ រហូតមកត្រឹមថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣។
នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ក្នុងពិធីសម្ពោធស្ថានតំណាងថ្មីរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍអាស៊ី ADB នៅអគារវឌ្ឍនៈ រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤។
លោករដ្ឋមន្ដ្រី បានថ្លែងថា៖ «ក្នុងនោះ មានកម្ចីសម្បទានសម្រាប់ផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់គម្រោង និងកម្មវិធីចំនួន ១៣៧ ដែលបានបញ្ចប់ចំនួន ៨៨ និងកំពុងដំណើរការចំនួន ៤៩ គម្រោង។ ថវិកាប្រមាណ ៥៦៨ លានដុល្លារ គឺជាជំនួយឥតសំណងសម្រាប់គម្រោង និងកម្មវិធីចំនួន ៧០ ដែលបានបញ្ចប់ចំនួន ៤៤ និងកំពុងដំណើរការចំនួន ២៦»។
លោក Masatsugu Asakawa ប្រធានធនាគារអភិវឌ្ឍអាស៊ី (ADB) បានឱ្យដឹងថា ការបើកស្ថានតំណាងថ្មីរបស់ ADB នៅចំកណ្តាលរាជធានីភ្នំពេញ គឺជាការអបអរសាទរមិនត្រឹមតែស្ថានតំណាងថ្មីប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជាចំណងដ៏ស៊ីជម្រៅ និងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍រួមគ្នារវាង ADB និងកម្ពុជាផងដែរ។
លោក Asakawa បានថ្លែងថា៖ «កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងបានពង្រីកវិស័យជាច្រើន ដោយផ្តោតលើការលើកកម្ពស់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជនបទ ការអប់រំ កសិកម្ម និងសេវាសុខាភិបាល ទាំងអស់ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ជីវភាព និងការរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា»។
ការសម្ពោធស្ថានតំណាងថ្មីនេះស្របពេលនឹងការដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រភាពជាដៃគូប្រចាំប្រទេសរបស់ ADB សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២៤-២០២៨។
យុទ្ធសាស្ត្រនេះមានគោលបំណងពន្លឿនការអភិវឌ្ឍន៍របស់កម្ពុជា ឆ្ពោះទៅជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងជាប្រទេសដែលមានចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០ ជាមួយនឹងថវិកាដែលបានគ្រោងទុកប្រមាណ ១,២៦៣ លានដុល្លារ និងការកៀងគរបន្ថែមចំនួន ២៨៣ លានដុល្លារពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងទៀត។
លោក Asakawa បាននិយាយថា៖ «វាសង្កត់ធ្ងន់លើការធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច ការអភិវឌ្ឍន៍មូលធនមនុស្ស និងភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ ខណៈពេលដែលការជំរុញអាទិភាព ដូចជា អភិបាលកិច្ច សមភាពយេនឌ័រ ឌីជីថលភាវូបនីយកម្ម ក៏ដូចជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ និងសមាហរណកម្ម»។
ប្រទេសកម្ពុជាដែលជាសមាជិកស្ថាបនិករបស់ ADB ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៦៦ បានទទួលប្រាក់កម្ចីដំបូងចំនួន ១,៦៧ លានដុល្លារសម្រាប់គម្រោងបញ្ជូនតង់ស្យុងខ្ពស់នៅរាជធានីភ្នំពេញក្នុងឆ្នាំ១៩៧០។
កិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្រូវបានផ្អាកពីឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៩០ ដោយសារតែជម្លោះផ្ទៃក្នុង និងរបបខ្មែរក្រហម ដែលបានធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង និងបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។
លោក ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន បានថ្លែងថា៖ «ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាសមាជិកស្ថាបនិកមួយរបស់ ADB។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ហិរញ្ញប្បទានរបស់ ADB បានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការស្តារឡើងវិញនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់យើង ជំរុញសមត្ថភាពពាណិជ្ជកម្មរបស់យើង និងគាំទ្រដល់វិស័យអប់រំ និងកសិកម្មរបស់យើង»។
នៅឆ្នាំ១៩៩១ និង១៩៩២ ទោះបីជាមានការព្រួយបារម្ភអំពីសន្តិសុខពីសង្គ្រាមស៊ីវិល និងចោរកម្មដែលកំពុងបន្តក៏ដោយ ក៏ ADB បានបំពេញបេសកកម្មមកកម្ពុជាដើម្បីវាយតម្លៃសេដ្ឋកិច្ច តម្រូវការសង្គម និងវិស័យអាទិភាព បង្កើតក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ និងប្រតិបត្តិការសម្រាប់ការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីរបស់ខ្លួន។
នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩២ មិនយូរប៉ុន្មានបន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ADB បានផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដល់កម្ពុជាចំនួន ៦៧,៧ លានដុល្លារសម្រាប់ឆ្នាំ ១៩៩២-១៩៩៦ ដើម្បីស្តារឡើងវិញនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ៗក្នុងការដឹកជញ្ជូន ថាមពល កសិកម្ម និងការអប់រំ រួមជាមួយនឹងជំនួយបច្ចេកទេសចំនួន ៤,២ លានដុល្លារសម្រាប់គាំទ្រទីភ្នាក់ងារអនុវត្ត។
លោករដ្ឋមន្ដ្រី បានបន្ដថា៖ «នៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ ជំនួយផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុរបស់ ADB បានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការស្តារឡើងវិញនូវផ្លូវជាតិប្រវែង ៥៦០ គីឡូម៉ែត្រ ស្ពានចំនួន ២៣ និងផ្នែកសំខាន់ៗនៃបណ្តាញផ្លូវដែក»។
លោកបានបន្ដថា នៅខេត្តព្រះសីហនុ កំពង់ផែសមុទ្រទឹកជ្រៅរបស់កម្ពុជាត្រូវបានស្ដារឡើងវិញដើម្បីជំរុញពាណិជ្ជកម្ម ខណៈម៉ាស៊ីនម៉ាស៊ូតថ្មីត្រូវបានដំឡើង បង្កើនការផ្គត់ផ្គង់ថាមពលក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។
វិស័យកសិកម្មទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីការជួសជុលប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រដែលបានស្រោចស្រពលើផ្ទៃដីស្រែចម្ការចំនួន ១ម៉ឺនហិកតា ដែលជួយជំរុញផលិតភាពយ៉ាងច្រើន។
ជំនួយនេះគ្របដណ្តប់លើវិស័យសំខាន់ៗ ដូចជា កសិកម្ម ធនធានធម្មជាតិ ការផ្គត់ផ្គង់ទឹក ការអភិវឌ្ឍន៍ទីក្រុង ការដឹកជញ្ជូន បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន ឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម ហិរញ្ញវត្ថុ រដ្ឋបាលសាធារណៈ អភិបាលកិច្ច ការអប់រំ ការអភិវឌ្ឍជំនាញ សុខភាព និងថាមពល។
នេះស្របតាម «យុទ្ធសាស្ត្រមន្ទីរបញ្ចកោណដំណាក់កាលទី ១» របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រាប់កំណើន ការងារ សមធម៌ ប្រសិទ្ធភាព និងនិរន្តរភាព នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់លោក ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន។
យុទ្ធសាស្ត្រនេះផ្តោតលើអាទិភាពចំនួនប្រាំ៖ មនុស្ស ផ្លូវថ្នល់ ទឹក ភ្លើង និងបច្ចេកវិទ្យា ជាពិសេសបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល ដើម្បីដោះស្រាយបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម ៤,០ និងការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថលរបស់កម្ពុជា។
លោក ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន បានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «នៅក្នុងវិស័យអប់រំ ហិរញ្ញប្បទានរបស់ ADB បានជួយជួសជុលសាលាមធ្យមសិក្សាចំនួន ៦៧ វិទ្យាស្ថានបច្ចេកទេសចំនួន ៣ និងមហាវិទ្យាល័យបណ្តុះបណ្តាលគ្រូចំនួន ២»។
ADB ក៏បានឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការបន្ទាន់ ដូចជាការឆ្លើយតបគ្រោះមហន្តរាយភ្លាមៗ និងការដោះស្រាយជំងឺរាតត្បាតកូវីដ ១៩ ផងដែរ។
លោករដ្ឋមន្ដ្រី បានលើកឡើងថា ADB បានឆ្លើយតបយ៉ាងឆាប់រហ័សចំពោះគ្រោះមហន្តរាយ និងបញ្ហាប្រឈមនានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយផ្តល់ថវិកាចំនួន ១១៥,២៥ លានដុល្លារសម្រាប់ការស្តារឡើងវិញនូវការខូចខាតដោយសារទឹកជំនន់ក្នុងឆ្នាំ ២០០០ និង ២០១១ និងផ្តល់ប្រាក់កម្ចីសម្បទានចំនួន ៣៥ លានដុល្លារសម្រាប់គម្រោងជំនួយស្បៀងអាហារសង្គ្រោះបន្ទាន់ក្នុងអំឡុងវិបត្តិតម្លៃស្បៀងអាហារឆ្នាំ ២០០៨។
លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន បានកត់សម្គាល់ថា ADB បានជួយដល់កម្ពុជាក្នុងការឆ្លើយតបភ្លាមៗ និងទាន់ពេលវេលាចំពោះជំងឺរាតត្បាតកូវីដ ១៩ តាមរយៈការផ្តល់កម្ចីសម្បទានសរុបចំនួន ២៥០ លានដុល្លារ។
ផ្អែកលើកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងសកម្មទាំងអស់នេះ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅឆ្នាំ២០២៣ ត្រូវបានគេវាយតម្លៃថា សម្រេចបាននូវអត្រាកំណើនប្រមាណ ៥ភាគរយ។
លោកថ្លែងថា៖ «នៅឆ្នាំ២០២៤ ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងមានកំណើនក្នុងអត្រា ៦% ដែលជំរុញដោយការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ជាពិសេសដៃគូពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជា»។
ទន្ទឹមនឹងនេះ លោកបានបន្ថែមថា សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុកនៅតែមានស្ថិរភាព និងវិជ្ជមាន ដែលគាំទ្រដោយកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រ។
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះផ្តោតលើការស្ដារឡើងវិញនូវវិស័យកំណើនដែលមានស្រាប់ និងការលើកកម្ពស់វិស័យសក្តានុពលថ្មីៗ រួមទាំងការវិនិយោគក្នុងសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ៕
