មន្ត្រីកសិកម្មចុះពិនិត្យការផ្ទុះរាលដាលរុយស ដង្កូវមូរស្លឹក និងនាំយកដ្រូនបង្ហោះបាញ់ថ្នាំកសិកម្មកម្ចាត់នៅស្រុកបី ក្នុងខេត្តព្រៃវែង កាលពីថ្ងៃទី ១៣ កក្កដា។ រូបថត ក្រសួងកសិកម្ម
ព្រៃវែងៈ មន្រ្តីកសិកម្មបានអះអាងថា សត្វល្អិតចង្រៃចំនួន ៣ ប្រភេទបានបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ស្រូវជាង ៥ម៉ឺនហិកតាក្នុងខេត្តជាប់ព្រំដែនចំនួន៥ ប៉ុន្តែស្ថានភាពអាចគ្រប់គ្រងបាន ហើយបានអំពាវនាវ កុំឱ្យកសិករព្រោះស្រូវក្រាស និងប្រើប្រាស់ជីអាសូតខ្លាំងពេក។
ការបំផ្លាញដំណាំស្រូវរបស់សត្វល្អិតចង្រៃដូចជា ដង្កូវហ្វូង រុយស និងដង្កូវមូរដើមកើតមានក្នុងខេត្តតាកែវ ព្រៃវែង ស្វាយរៀង កណ្តាល និងត្បូងឃ្មុំ ដែលប៉ះពាល់ស្រូវជាង ៥ម៉ឺនហិកតា។ ប៉ុន្តែការខូចខាតមានទំហំតូចនៅឡើយហើយភាគច្រើនកើតមាននៅក្នុងខេត្តព្រៃវែង និង ខេត្តកណ្តាលតិចតួចជាងគេ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក ងិន ឆាយ ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាល ទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយក នៃអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម នៃក្រសួងកសិកម្ម។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«រុយសបានផ្ទុះឡើងក្នុងរយៈកាលប្រមាណជា ៣សប្តាហ៍មុននេះ បើពិនិត្យលើផ្ទៃដីប៉ះពាល់មានជាង ៥ម៉ឺនហិកតាមកដល់ពេលនេះ។ បើពិនិត្យការខូចខាតវិញ គឺនៅមានទំហំតូចនៅឡើយ ដែលការខូចខាតនោះមានច្រើនជាងគេនៅខេត្តព្រៃវែង ហើយប៉ះពាល់មានច្រើនជាងគេដែរ»។
លោកបន្តថា ផ្ទៃដីដែលត្រូវបានដាំដុះនៅខេត្តព្រៃវែងមានប្រមាណ ២៤ម៉ឺនហិកតា ហើយផលប៉ះពាល់មានប្រមាណជាង ៤ម៉ឺនហិកតា។ ផលប៉ះពាល់នេះនៅមានតិចតួចនៅឡើយ ហើយការខូចខាតក៏នៅមានតិចតួចដែរ គឺមានប្រមាណជា ៤ភាគរយ នៃផ្ទៃដីដាំដុះជាង ២៤ម៉ឺនហិកតានោះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ដោយឡែក ការខូចខាតនោះ វាយតម្លៃថាមានប្រមាណជា ១ម៉ឺនហិកតា។ ការខូចខាតនេះមិនមែនទាំងស្រុងទេ។ ស្រែខ្លះក៏ទាំងស្រុងទៅ ស្រែខ្លះប្រមាណជា ៥០ភាគរយ និង ស្រែខ្លះ ៧០ភាគរយជាដើម...ការរាតត្បាតរបស់រុយស រហូតមកដល់ពេលនេះ គឺមិនមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរគួរឱ្យព្រួយបារម្ភទេ ហើយស្ថានភាពក៏អាចគ្រប់គ្រងបាន»។
លោកបានបន្ថែមថា រុយសបំផ្លាញស្រូវស្ទើគ្រប់ដំណាក់កាលលួតលាស់របស់ស្រូវ។ បើរុយសបំផ្លាញស្រូវនៅដំណាក់កាលស្រូវផើម ឬក៍ស្រូវចាប់ផ្តើមចេញផ្កា និងកួរ វាធ្វើឱ្យមានការប៉ះពាល់ខ្លាំង។ ក្នុងដំណាក់កាលនេះ សត្វរុយសបំផ្លាញទៅលើស្លឹកទង់ជ័យ ដែលជាស្លឹកខាងលើបំផុតដែលស្ថិតនៅខាងក្រោមកួរស្រូវ។ វាធ្វើឱ្យស្លឹកទង់ជ័យស្ងួត ហើយខូចដែលធ្វើឱ្យទិន្នផលថយចុះខ្លាំង។ ស្រែខ្លះ ពេលស្លឹកទង់ជ័យខូចអស់ ធ្វើឱ្យស្រូវស្កកងាប់តែម្តង។
ចំពោះរុយសបំផ្លាញនៅដំណាក់កាលបែកគុម្ពវិញ ការខូចខាតមិនទាន់កើតមាននៅឡើយ ដោយសារតែស្រូវ អាចដុះលូតលាស់ឡើងវិញ ក្រោយពេល ដែលកសិករចាប់ផ្តើមធ្វើអន្តរាគមន៍ទាន់ពេល ដោយការបាញ់ថ្នាំកម្ចាត់រុយស។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ចំពោះស្រែដែលមានការខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែការបំផ្លាញហ្នឹងវាចម្រុះ ពេលរុយសចាប់ផ្តើមបំផ្លាញ ក៏មានសត្វដង្កូវមូរស្លឹកមកបន្ថែមពីលើទៀត ចឹងស្រែដែលមានការបំផ្លាញដោយរុយស និងដង្កូវមូរស្លឹកផង ធ្វើឱ្យស្រូវមានសភាពមួយធ្ងន់ធ្ងរ រហូតដល់ខូចខាតទាំងស្រុង ឬស្រែខ្លះខូចខាតដល់ ៥០ភាគរយ»។
ទោះយ៉ាងណា ផ្ទៃដីដែលខូចខាតនោះ កសិករកំពុងតែចាប់ផ្តើមភ្ជួររាស់ និងសាបព្រោះបណ្តើរៗ ដើម្បីធ្វើការដាំដុះឡើងវិញ ដោយសារតែនៅមានពេលវេលាច្រើនរហូតដល់ ខែសីហាខាងមុខ ខណៈដែលទឹកភ្លៀងនៅមានធ្លាក់។
មន្រ្តីជំនាញបានសង្កេតឃើញផងដែរថា ការបំផ្លាញរបស់សត្វរុយសនេះ ភាគច្រើនកើតនៅលើប្រភេទស្រូវស្រាលមិនប្រកាន់រដូវ។ ចំពោះពូជស្រូវប្រកាន់រដូវរបស់ខ្មែរមិនមានការបំផ្លាញទេ ទោះបីជាមានវត្តមានរុយសយ៉ាងណាក៏ដោយ។ លើសពីនោះ ស្រែដែលព្រោះក្រាស និងស្រែប្រើជីអាសូតច្រើនពេក គឺទទួលរងការបំផ្លាញធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ។
លោក ងិន ឆាយ ថ្លែងដូច្នេះថា៖ «ការប្រើប្រាស់ជីត្រូវពិនិត្យមើលលើស្ថានភាពដី ឬក៏ដំណាក់កាលលូតលាស់របស់ដំណាំឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ចៀសវាងប្រើជីអាសូតខ្លាំងពេក វាធ្វើឱ្យស្រូវដុះលូតលាស់ខៀវខ្លាំង ខ្ចីខ្លាំង វាទាក់ទាញសត្វរុយស ឬពពួកដង្កូវមូរស្លឹក ហើយអាចមមាចត្នោត ក៏មកបំផ្លាញស្រូវដែរ»។
លោកបានណែនាំកសិករឱ្យកាត់បន្ថយបរិមាណគ្រប់ពូជក្នុងការដាំដុះ។ ជាមធ្យមបើស្រូវពូជបក់សម្អាតស្អាតល្អ ក្នុង១ហិកតា ប្រើប្រមាណតែ ១៥០គីឡូក្រាមប៉ុណ្ណោះ តែបើបក់មិនសូវស្អាត គឺប្រើយ៉ាងច្រើនបំផុត ២០០គីឡូក្រាម។ បន្ថែមពីនោះ កសិករក៏ត្រូវតែចុះពិនិត្យមើលសត្វចង្រៃឱ្យបានទៀតទាត់ ដើម្បីចាត់វិធានការឱ្យទាន់ពេលវេលា និងមានប្រសិទ្ធភាព ដោយសហការណ៍ជាមួយនឹងមន្រ្តីពាក់ព័ន្ធ។
កាលពីជាងមួយខែកន្លងមក មានការផ្ទុះឡើងនូវដង្កូវហ្វូង ដែលបង្កការប៉ះពាល់ដំណាំស្រូវជាង ២ម៉ឺនហិកតា នៅក្នុងខេត្តចំនួ ១៨។ ក្រសួងកសិកម្មបានចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឺងមាត់ ដោយបញ្ជូនក្រុមការងារចុះអន្តរាគមន៍ជាបន្ទាន់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ រហូតមកដល់ពេលនេះ ពុំមានដង្កូវហ្វូងបំផ្លាញដំណាំស្រូវធ្ងន់ធ្ងរទៀតទេ ប៉ុន្តែនៅមានវត្តមានក្នុងបណ្តាតំបន់ខ្លះតិចតួចតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកស្រី ស៊ឹម ហែន ជាកសិករនៅក្នុងស្រុកព្រះស្តេច ខេត្តព្រៃវែងបានឱ្យដឹងថា ស្រូវអ្នកស្រីប្រមាណជា ៧ហិកតាបានទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីរុយស។ ក្នុងនោះស្រូវភាគច្រើនចេញមិនរួច ហើយខូចខាត បើទោះបីជាប្តីលោកស្រីខំបាញ់ថ្នាំ និងដាក់ជីយ៉ាងណាក៏ដោយ។ ទោះយ៉ាងណា លោកស្រីនឹងមិនធ្វើការដាំដុះឡើងវិញទេនៅលើផ្ទៃដីដែលខូចនោះ ព្រោះខ្លាចមានទឹកជំនន់លិចខូចខាតទៀត៕
