អ្នកចូលរួមស្ដាប់ការប្រកាសសាលដីកាផ្ដន្ទាទោសលោក ខៀវ សំផន អតីតប្រធានគណៈប្រធានរដ្ឋនៃរបបខ្មែរក្រហម នៅសាលាក្ដីខ្មែរក្រហម កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២។ សហការី
ភ្នំពេញៈ លោក វង្សី វិស្សុត រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ថ្លែងថា អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក) ឬហៅថា សាលាក្ដីខ្មែរក្រហម មិនត្រឹមតែសម្រេចបានទៅតាមគោលដៅរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏បានបង្កើតនូវលក្ខណៈដោយឡែក (Uniqueness) យ៉ាងហោចចំនួន៥ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងតុលាការអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀត។
លោកថ្លែងថាលក្ខណៈដោយឡែកទី១គឺសាលាក្ដីនេះបានកាត់សេចក្ដី និងផ្ដន្ទាទោសអស់មួយជីវិតទៅលើអតីតប្រមុខរដ្ឋក្នុងរបបខ្មែរក្រហមចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ចាប់តាំងពីការបង្កើតអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប.) ស្ដីពីការបង្ការអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅឆ្នាំ១៩៤៨មក ។
លោកថានេះជាលើកដំបូងនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ។
លោក វង្សី វិស្សុត ថ្លែងដូច្នេះក្នុងពិធីសម្ពោធសមិទ្ធផលនៅអគារអនុវត្តមុខងារសេសសល់ អ.វ.ត.ក. នាថ្ងៃទី១៦ កក្កដា នៅរាជធានីភ្នំពេញ។
ក្នុងលក្ខណៈដោយឡែកទី២ លោកថ្លែងថា៖ «[អ.វ.ត.ក.] បានអនុញ្ញាតឱ្យជនរងគ្រោះចូលរួមក្នុងកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីច្បាប់ ក្នុងនាមជាដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណី ដែលជាជំហានឆ្ពោះទៅមុខដ៏សំខាន់មួយ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀត»។
ចំពោះលក្ខណៈដោយឡែកទី៣ លោក វង្សី វិស្សុត ដែលជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រចាំការ ថ្លែងបន្តថា សាលាក្ដីកូនកាត់មួយនេះបានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយដោយផ្ទាល់ទៅដល់អ្នកចូលរួមជាង ៦៥ម៉ឺននាក់ តាមរយៈការអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ និងជនរងគ្រោះមកតាមដានដោយផ្ទាល់សវនាការជំនុំជម្រះក្តី និងការរៀបចំឱ្យមានការធ្វើទស្សនកិច្ចសិក្សានៅក្នុងអំឡុងពេលដំណើរការកាត់សេចក្ដី។
ចំណែកក្នុងលក្ខណៈដោយឡែកទី៤ លោក វង្សី វិស្សុត ដែលជាប្រធានក្រុមការងារទទួលបន្ទុកការអនុវត្តមុខងារសេសសល់របស់សាលាក្ដីនេះលើកឡើងថា៖ « [អ.វ.ត.ក.] ត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិក្នុងការរក្សាបានយ៉ាងពេញលេញនូវអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា តាមរយៈភាពជាម្ចាស់ និងភាពជាអ្នកដឹកនាំ។ ប្រទេសមួយចំនួន រួមមាន បង់ក្លាដេស ស្រីលង្កា កេនយ៉ា សេណេហ្គាល់ និងអាហ្វ្រិកកណ្ដាល បានមកសិក្សាយកគំរូកូនកាត់នេះ ទៅរៀបចំ និងបង្កើតជាតុលាការស្រដៀងគ្នានេះ ដើម្បីវិនិច្ឆ័យទៅលើឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ និងឧក្រិដ្ឋកម្មសាហាវយង់ឃ្នង»។
ក្នុងលក្ខណៈដោយឡែកចុងក្រោយ លោករដ្ឋមន្ត្រី បញ្ជាក់ថា សាលាក្ដីខ្មែរក្រហមបានចំណាយថវិកាអស់តិចជាងគេ ដែលក្នុងនោះ ភាគីជាតិចំណាយអស់ប្រហែល១ភាគ៤ និងភាគីអន្តរជាតិចំណាយអស់ប្រហែល៣ភាគ៤ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀត ដែលបានចំណាយថវិកាអស់ចន្លោះពី ៨០លានដុល្លារ ទៅ១០០លានដុល្លារអាមេរិកក្នុង១ឆ្នាំ។
លោករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងថា៖ «ចាប់ពីឆ្នាំ២០០៦ ដល់២០២៣ [អ.វ.ត.ក.] បានចំណាយអស់ថវិកាចំនួនសរុបប្រមាណ ៤០៧លានដុល្លារអាមេរិក ។ ក្នុងនោះថវិការួមចំណែកពីសហគមន៍អន្តរជាតិមានចំនួន២៩៣លានដុល្លារអាមេរិក (៧២%), ថវិកាផ្ទាល់ពី អ.ស.ប. មានចំនួន៦៧លានដុល្លារអាមេរិក (១៦%), និងថវិកាបដិភាគរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលមានចំនួន៤៧លានដុល្លារអាមេរិក (១២%)»។
សាលាក្ដីខ្មែរក្រហមបានបញ្ចប់ការកាត់សេចក្ដីឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ កាលពីចុងឆ្នាំ២០២២ គឺបានចំណាយអស់រយៈពេល១៦ឆ្នាំ។ ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ២០២៣ សាលាក្ដីនេះបានអនុវត្តមុខងារដែលនៅសេសសល់របស់ខ្លួនដែលមានអាណត្តិ៣ឆ្នាំដំបូងដែលគ្រោងបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០២៥។
លោក វង្សី វិស្សុត បញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈពេល១៦ឆ្នាំនេះសាលាក្ដីនេះបានបន្សល់ទុកបណ្ណសារតុលាការមានចំនួនសរុបជាង២៣ម៉ឺនឯកសារ ដែលស្មើជិត២,៤លានទំព័រជា៣ភាសា គឺភាសាខ្មែរ អង់គ្លេស និងបារាំង។
កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ មជ្ឈមណ្ឌលធនធានរបស់សាលាក្ដីខ្មែរក្រហមត្រូវបានសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ដើម្បីថែរក្សា និងលើកកម្ពស់កេរ្តិ៍ដំណែលពាក់ព័ន្ធនឹងបណ្ណសាររបស់សាលាក្ដីដើម្បីឱ្យសាធារណជនអាចចូលមើល និងស្វែងយល់អំពីប្រវត្តិសាស្ត្រក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។
លោក Miguel de Serpa Soares អគ្គលេខាធិការរងទទួលបន្ទុកកិច្ចការច្បាប់ និងជាទីប្រឹក្សាច្បាប់របស់ អ.ស.ប. ថ្លែងក្នុងពិធីនេះថា គិតចាប់ពីការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលធនធាននេះរហូតដល់ពាក់កណ្ដាលឆ្នាំនេះ ប្រជាជនជាង២៦ ០០០នាក់បានចូលរួមជាមួយសាលាក្ដីតាមរយៈដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សា ការផ្សព្វផ្សាយ និងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្សេងទៀត។
លោកថ្លែងថា៖ «ការចែករំលែក និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានគឺជាកិច្ចការដែលត្រូវបន្តធ្វើ បន្ទាប់ពីការបិទបញ្ចប់ អ.វ.ត.ក. ជាស្ថាពរ ពីព្រោះកិច្ចការនេះមានសារៈសំខាន់ចំពោះកេរដំណែលយូរអង្វែង ហើយនិងជួយពង្រឹងសង្គមកម្ពុជា និងតំបន់ និងសកលលោកឱ្យបន្តចងចាំយូរអង្វែង»៕
