រូបសំណាកសេះសមុទ្រនៅក្រុងកំពត កំពុងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរមកថតរូបកម្សាន្តលេង។ រូបថត ថិញ រិទ្ធី
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ហាមមិនឱ្យមានប្រតិបត្តិការកាស៊ីណូនៅខេត្តកែប និង កំពត លើកលែងតែតំបន់ភ្នំបូកគោដែលមានកាស៊ីណូស្រាប់ ខណៈដែលបច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាមានកាស៊ីណូសរុបចំនួន ១៨៤។
សេចក្ដីសម្រេចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីពេលថ្មីៗនេះ បញ្ជាក់ថា ការកំណត់ទីតាំងនៃតំបន់ហាមឃាត់សម្រាប់ប្រតិបត្តិការកាស៊ីណូនៅកម្ពុជាធ្វើឡើងក្នុងគោលដៅ «លើកកម្ពស់ការវិនិយោគឱ្យកាន់តែសម្បូរបែបផ្សេងទៀតលើផ្នែកសណ្ឋាគារនិងបដិសណ្ឋារកិច្ចសម្រាប់ការបម្រើវិស័យទេសចរណ៍ វិស័យកម្មន្តសាល ឧស្សាហកម្ម កសិឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម និងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស»។
ការហាមឃាត់នេះដើម្បីពង្រឹង និងលើកកម្ពស់ និងអភិរក្សវប្បធម៌ និងសាសនា ការធានាសន្តិសុខនិងសណ្តាប់ធ្នាប់ល្អប្រសើរនៅក្នុងតំបន់គោលដៅទេសចរណ៍។ នេះបើតាមលិខិតដដែល។
បច្ចុប្បន្ន កាស៊ីណូដែលមានវត្តមាននៅកម្ពុជាភាគច្រើននៅតំបន់មាត់សមុទ្រដែលមានចំនួន ១០០ បូករួមទាំងនៅភ្នំបូកគោក្នុងខេត្តកំពតដែលទទួលបានការលើកលែង។ នៅខេត្តជាប់ព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃ មានកាស៊ីណូចំនួន ៤៨ និងជាប់ព្រំដែនជាមួយវៀតណាមមានចំនួន ៣៥ ខណៈដែលនៅភ្នំពេញមានចំនួន ១។ នេះបើតាមតួលេខរបស់គណៈកម្មការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា។
យោងតាមមាត្រា ១៩ នៃច្បាប់ស្ដីពីការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម ឆ្នាំ២០២០ តំបន់ហាមឃាត់ គឺជាទីតាំងភូមិសាស្ត្រដែលត្រូវហាមឃាត់ចំពោះល្បែងពាណិជ្ជកម្មគ្រប់ប្រភេទឬចំពោះ ល្បែងពាណិជ្ជកម្មមួយចំនួន ដោយមូលហេតុអភិរក្ស វប្បធម៌ សាសនា ឬដោយសេចក្តីត្រូវការចាំបាច់ ឬ មូលហេតុផ្សេងទៀត។
ប៉ុន្តែកាស៊ីណូដែលកើតមុនច្បាប់នេះត្រូវបានអនុគ្រោះ ដូចមានចែងក្នុងមាត្រា ២០។ តាមច្បាប់ដដែល ពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបត្រូវបានហាមឃាត់មិនឲ្យចូលលេង។
កាលពីឆ្នាំ ២០២៣ ចំណូលរដ្ឋបានពីកាស៊ីណូ ដែលមានឈ្មោះផ្លូវការថា ល្បែងពាណិជ្ជកម្មមានចំនួនជាង ២០លានដុល្លារ។
លោក យ៉ង់ គឹមអេង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍និងសន្តិភាព បានថ្លែងថា កាស៊ីណូមិនសូវផ្ដល់ផលប្រយោជន៍អ្វីច្រើនសម្រាប់ជាតិទេ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញវាអាចបណ្ដាលឲ្យពលរដ្ឋឬមនុស្សមួយចំនួនធ្លាក់ខ្លួនជាប់បំណុលវណ្ឌក ទោះបីជាច្បាប់ហាមមិនពលរដ្ឋខ្មែរចូលលេងល្បែងក៏ដោយ។
បើតាមការយល់ឃើញរបស់លោក រដ្ឋាភិបាលគួរតែរក្សាតែទីតាំងកាស៊ីណូដែលមានស្រាប់ដូចជា នៅខេត្តព្រះសីហនុ ក្រុងបាវិតខេត្តស្វាយរឿង និងក្រុងប៉ោយប៉ែតខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ លោកថា បើអាចឲ្យកាស៊ីណូនៅទីក្រុងភ្នំពេញប្ដូរទីតាំងទៅតំបន់ទាំងបីនេះរឹតតែប្រសើរ។
លោក ឈត ប៊ុនថង មន្ត្រីស្រាវជ្រាវផ្នែកទំនាក់ទំនង វប្បធម៌ អប់រំ និងទេសចរណ៍ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា យល់ឃើញថា ការសម្រេចហាមមិនឲ្យមានកាស៊ីណូនៅខេត្តកែប និង កំពត ទំនងជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីយល់ឃើញថា កាស៊ីណូនៅកម្ពុជាមានគ្រប់គ្រាន់ហើយ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកយល់ថា ទោះបីជាកម្ពុជាមានកាស៊ីណូច្រើនប្រៀបធៀបនឹងប្រទេសជិតខាងក៏ដោយ ក៏ភាគច្រើននៅតែតាមព្រំដែន ចំណែកនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏មានកាស៊ីណូមានច្រើន ដែរ ហើយស្ថិតនៅផ្ទៃក្នុងប្រទេសតែម្ដង។
ចំពោះចំណូលពីកាស៊ីណូ លោកយល់ថា វារួមចំណែកមួយចំនួនដល់ថវិកាជាតិ។ ប៉ុន្តែ ការប្រព្រឹត្តល្បែងស៊ីសង វាផ្ទុយនឹងច្បាប់ និងខុសប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់។
លោកថា៖ «ក្រៅពីចំណូលជូនរដ្ឋ វាបង្កើតចំណូលដល់អ្នកវិនិយោគ និងអ្នកបម្រើការនៅកាស៊ីណូ។ តាមច្បាប់ មិនអនុញ្ញាតឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរចូលលេងទេ។ ប៉ុន្តែ ជាក់ស្ដែងយើងគ្រប់គ្រងបានឬអត់។ បើយើងគ្រប់គ្រងបាន វាអត់ប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋយើងទេ។ ប៉ុន្តែបើគ្រប់គ្រងមិនបាន វាប៉ះពាល់ដល់ពលរដ្ឋខ្មែរ»។
ដោយយោងទៅលើការបកស្រាយរបស់អ្នកជំនាញផ្នែកទេសចរណ៍ លោក ប៊ុនថង ថ្លែងថា ជនបរទេសដែលធ្វើដំណើរចូលមកក្នុងប្រទេសមួយ ទោះជាក្នុងគោលបំណងលេងល្បែង ដើរកម្សាន្ត ឬ បំពេញទស្សនកិច្ចក៏ដោយក៏ចាត់ទុកជាភ្ញៀវទេសចរដូចគ្នា។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «រឿងដែលសំខាន់គឺយើងត្រូវគ្រប់គ្រងឲ្យបានទៅតាមគោលការណ៍ច្បាប់របស់យើង ដើម្បីកុំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងចូលទៅពាក់ព័ន្ធក្នុងការលេងល្បែង។ ឥឡូវនេះ យើងឃើញមានល្បែងលេងផ្ទាល់ និងតាមអនឡាញ។ ដូច្នេះត្រូវទប់ស្កាត់យ៉ាងម៉េចដើម្បីកុំឲ្យពលរដ្ឋយើងលេងល្បែងទាំងនេះ។ បើយើងគ្រប់គ្រងបាន ខ្ញុំគិតថា វាមានផលប្រយោជន៍សម្រាប់ថវិកាជាតិ»៕
