គ្រូពេទ្យពន្យល់ពលរដ្ឋនៅខេត្តកោះកុងអំពីហានិភ័យទាក់ទងនឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងលើសឈាម ក្នុងសារអប់រំ «តិចអំបិល ខ្លាញ់ ស្ករសុខភាពបេះដូងល្អអាយុយឺនយូរ» និងប្រាប់ពីកម្រិតនៃការបរិភោគជាដើម។ រដ្ឋបាលខេត្តកោះកុង
ភ្នំពេញៈ ក្រសួងសុខាភិបាលកំពុងតែបង្កើនការផ្សព្វផ្សាយអប់រំសុខភាពពីជំងឺមិនឆ្លង ជាពិសេសជំងឺទឹកនោមផ្អែម និង លើសឈាម ខណៈនិន្នាការនៃការកើតជំងឺទាំងនោះមានការកើនឡើងនៅប្រទេសអាស៊ី រួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ ដែលមានអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមចន្លោះពី ៤ ទៅ ៦ភាគរយនៃចំនួនពលរដ្ឋសរុប។
នៅពេលដែលអ្នកចុចហៅទូរស័ព្ទចេញ នោះអ្នកនឹងឮសម្លេងរោទិ៍ Call Tune «ទទួលទានអាហារមានខ្លាញ់ អំបិល ស្ករតិច និងហាត់ប្រាណរៀងរាល់ថ្ងៃ អាចបង្ការការកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺលើសសំពោធឈាម ជំងឺបេះដូង និងសរសៃឈាម បង្ការជំងឺមិនឆ្លង យើងអាចធ្វើបានទាំងអស់គ្នា ចាប់ពីពេលឥលូវនេះ»។
លោក កុយ វ៉ាន់នី រដ្ឋលេខាធិការ និង អ្នកនាំពាក្យក្រសួង សុខាភិបាល បានឱ្យដឹងថា សម្លេងរោទិ៍ Call Tune ខាងលើនេះគឺជាសារអប់រំបន្ថែមទៀតរបស់ក្រសួង សុខាភិបាល ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងដល់ពលរដ្ឋចំពោះជំងឺមិនឆ្លង ដែលរួមមាន ជំងឺបេះដូង សរសៃឈាម ជំងឺមហារីក ជំងឺផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ និងជំងឺទឹកនោមផ្អែម។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងមិនមែនទើបតែធ្វើម្តងហ្នឹងទេ យើងបន្តធ្វើ ហើយជំរុញធ្វើឱ្យខ្លាំងថែមទៀតដើម្បីចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយជំងឺមិនឆ្លង ជាពិសេស ជំងឺទឹកនោមផ្អែម និង លើសឈាម ដែលកំពុងតែសម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋ ទូទាំងពិភពលោក ហើយនឹងកម្ពុជាយើងក៏ដូចគ្នាដែរ មិនមែនលើកលែងទេ»។
លោកលើកឡើងថា ប្រទេសអាស៊ីមានអ្នកកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងលើសឈាមច្រើនជាងប្រទេសនៅតំបន់អឺរ៉ុប។ ហេតុនេះប្រទេសអាស៊ី គឺជាជម្រុកមួយ ដែលអាចបង្កហានិភ័យខ្ពស់ ប្រសិនបើពលរដ្ឋមិននាំគ្នាការពារ ពីឥលូវនេះទៅ សម្រាប់ក្មេងៗជំនាន់ក្រោយដែលកើតមកជាបន្តបន្ទាប់។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «ទំនោរពិភពលោកមានការកើនឡើងច្រើននូវជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងលើសឈាម ។ កើនឡើង ២ ទៅ ៣ដងនៃចំនួន [អ្នកកើត] ទូទៅធម្មតា។ កម្ពុជាជាប្រទេសអាស៊ី នៅក្នុងចំណោមប្រទេសអាស៊ី ជាពិសេស ការកើនឡើងនៅអាស៊ីនេះ គឺជាការកើនឡើងគំហុក ច្រើនជាងនៅប៉ែកអឺរ៉ុប»។
ទោះយ៉ាងណា លោកបានឱ្យដឹងថា នៅកម្ពុជានៅមិនទាន់មានតួលេខច្បាស់លាស់នៃអ្នកកើតជំងឺទាំងនោះដែរ។ ប៉ុន្តែតាមការប៉ាន់ស្មាន គឺកម្ពុជាមានអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមមិនតិចជាង ៥ភាគរយនៃចំនួនពលរដ្ឋនោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងមិនអាចមានតួលេខពិតប្រាកដទេ តែគ្រាន់តែយើងដឹងថា ទឹកនោមផ្អែមគឺថាមិនតិចជាង ៥ភាគរយទេនៃប្រជាជនទូទៅ។ អត្រាកើតទឹកនោមផ្អែមមានចន្លោះគឺពី ៤ ទៅ ៦ ភាគរយ ហើយយើងគុណទៅចេញជាចំនួនមនុស្សហើយ។ ជំងឺលើសឈាម អាចថាតិចជាងជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ ប៉ុន្តែ មិនតិចជាងគ្នាប៉ុន្មានដែរទេ ជំងឺ ២ហ្នឹង។ អញ្ជឹងទៅជំងឺនេះ វាមិនមែនមានតែនៅកម្ពុជាទេ»។
លោកបន្ថែមដូច្នេះថា៖ «កម្ពុជាយើងហ្នឹង ដូចវៀតណាម ដូចឡាវ ដូចថៃ ដែរ អញ្ជឹងគឺកើនឡើងច្រើន ដោយសារតែសេដ្ឋកិច្ចយើងជឿនលឿន ប្រជាជនហូបឆ្ងាញ់ ស្រួល រកម្ហូបអាហារបានលឿន មិនសូវចម្អិនទេ ទិញញាំក្រៅច្រើន មិនសូវហាត់ប្រាណ ឡើងទម្ងន់ ឡើងគីឡូ។ ទាំងអស់ហ្នឹងហើយជាកត្តាជំរុញឱ្យការកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម លើសឈាមកាន់តែច្រើនទៅៗ»។
ហេតុនេះ វិធីទប់ស្កាត់ជំងឺទាំងនោះមានតែអប់រំពលរដ្ឋឱ្យកាត់បន្ថយការហូបប្រៃ ហូបសាច់ជាតិខ្លាញ់ និងជាតិស្ករច្រើនជាដើម និងធ្វើការហាត់ប្រាណជាទៀងទាត់។
លោកបានឱ្យដឹងថា នៅក្នុងអាណត្តិថ្មីនេះ ក្រសួងសុខាភិបាលបានកំណត់យកការទប់ស្កាត់ និងពារពារជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងលើសឈាមជាអាទិភាព ហើយខិតខំផ្សព្វផ្សាយ និងព្យាបាលអ្នកជំងឺឱ្យកាន់តែប្រសើរជាងមុន។
ក្រសួងបានជំរុញមន្រ្តីឱ្យចុះផ្សព្វផ្សាយដល់ពលរដ្ឋ ដើម្បីការពារខ្លួនពីជំងឺទាំងនោះនៅតាមមណ្ឌលសុខភាព មន្ទីរពេទ្យបង្អែកស្រុក និងខេត្តបន្ថែមទៅលើបណ្តាញសង្គមរបស់ក្រសួងផងដែរ។
សារអប់រំផ្សេងៗទៀតក្រសួងរួមមាន៖ «តិចអំបិល ខ្លាញ់ ស្ករសុខភាពបេះដូងល្អអាយុយឺនយូរ» និងប្រាប់ពីកម្រិតនៃការបរិភោគជាដើម។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតស៊ុំ សត្ថា ឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែម ក្រពេញ និងអរម៉ូន នៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតយល់ឃើញថា ការដែលក្រសួងសុខាភិបាលបង្កើនការអប់រំផ្សព្វផ្សាយពីជំងឺមិនឆ្លងនេះ គឺជាប្រការមួយដ៏ល្អ ដើម្បីក្រើនរំលឹកដល់ពលរដ្ឋឱ្យចេះការពារខ្លួនបន្ថែមទៀតពីជំងឺទាំងនោះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ធម្មតា ពេលស្រុកយើងសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនទៅ ជំងឺមិនឆ្លង ដូចជា ទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ២ កើនហើយ ដូចប្រទេសជឿនលឿនដទៃទៀតក្នុងតំបន់ដែរ។ ពេលរីកចម្រើន មានទទួលឥទ្ធិពលការហូបចុកពីលោកខាងលិចទៅ មនុស្សហូបឆ្ងាញ់ រស់នៅសុខស្រួល អត់សូវបញ្ចេញពលកម្ម។ ក្រសួងខំប្រឹងធ្វើហ្នឹងល្អមែនទែន ដើម្បីក្រើនរំលឹកដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋយើង»។
កាលពីពេលថ្មីៗនេះ មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាក៏បានប្រកាសពីចំនួនកុមារជិត ៧០០នាក់ ដែលកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ និងកំពុងតែទទួលការព្យាបាលពីមន្ទីរគ្រប់សាខាទាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្ដសៀមរាបផងដែរ។
កុមារកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ នេះមានអាយុចន្លោះពី៤ ទៅ ១៤ឆ្នាំ។ ក្នុងចំណោមអាយុពី ១០ ទៅ ១៤ ឆ្នាំ មានអត្រាខ្ពស់ជាងគេ។ ក្នុងចំណោម ៦៩៨នាក់ មន្ទីពេទ្យគន្ធឲបុប្ផាខេត្តសៀមរាប មានចំនួន៣០៩នាក់។
យោងតាមផែនការសកម្មភាព ពហុវិស័យជាតិ ស្តីពីការការពារ និងការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺមិនឆ្លង ២០១៨-២០២៧ បានឱ្យដឹងថា ការអភិវឌ្ឍសង្គមនិងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំរួមទាំងការប្រែប្រួលរបៀបរបប រស់នៅជាមូលហេតុធ្វើឱ្យមានការកើនឡើងនៃជំងឺមិនឆ្លង។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ ជំងឺមិនឆ្លងបណ្តាលឱ្យប្រជាជនកម្ពុជាស្លាប់ប្រមាណ ៥២ភាគរយនៃការស្លាប់ទាំងអស់។ តួលេខនេះត្រូវបានគេព្យាករថានឹងបន្តកើនឡើងថែមទៀត។
ជំងឺបេះដូង សរសៃឈាម គឺជាជំងឺមិនឆ្លងដែលកើតច្រើនបំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលបណ្តាលឱ្យមានអត្រាស្លាប់ ២៤ភាគរយ ជំងឺមហារីកមានអត្រាស្លាប់ ១៣ភាគរយ ជំងឺផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃមានអត្រាស្លាប់ ៤ភាគរយ និង ជំងឺទឹកនោមផ្អែមមានអត្រាស្លាប់ ២ភាគរយ នៃអត្រាស្លាប់សរុបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០១៨។
ទោះយ៉ាងណា ៨០ភាគរយនៃជំងឺមិនឆ្លងអាចបង្ការបានដោយគ្រាន់តែដោះស្រាយកត្តាប្រឈមចំនួនបួនដូចជា ការប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់ ការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ របបអាហារដែលគ្មានសុខុមាលភាព និងកង្វះកាយវប្បកម្ម៕
