កិច្ចប្រជុំវេទិកាតំបន់អាស៊ាន (ARF) លើកទី៣១ ប្រព្រឹត្តទៅកាលពីថ្ងៃទី២៧ កក្កដា នៅទីក្រុងវៀងចន្ទន៍ ប្រទេសឡាវ។ ក្រសួងការបរទេស
ភ្នំពេញៈ លោក សុខ ចិន្តាសោភា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បានអំពាវនាវឱ្យប្រទេសសមាជិកវេទិកាតំបន់អាស៊ានជំរុញកិច្ចសន្ទនាស្ថាបនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាក់ស្ដែងសម្រាប់ការកសាងទំនុកចិត្តនិងការជឿជាក់គ្នាទៅវិញទៅមក ដើម្បីថែរក្សាសន្តិភាព និងស្ថិរភាពក្នុង និងក្រៅតំបន់។
លោក សុខ ចិន្តាសោភា ដែលជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីអំពាវនាវដូច្នេះក្នុងកិច្ចប្រជុំវេទិកាតំបន់អាស៊ាន (ARF) លើកទី៣១ កាលពីថ្ងៃទី២៧ កក្កដា នៅទីក្រុងវៀងចន្ទន៍ ប្រទេសឡាវ។
ARF បច្ចុប្បន្នមានសមាជិកចំនួន ២៧ប្រទេស រួមមាន ប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំង១០, ដៃគូសន្ទនាអាស៊ានទាំង១០ (អូស្ត្រាលី កាណាដា ចិន សហភាពអឺរ៉ុប (EU) ឥណ្ឌា ជប៉ុន នូវែលសេឡង់ កូរ៉េខាងត្បូង រុស្ស៊ី និងសហរដ្ឋអាមេរិក), បង់ក្លាដែស កូរ៉េខាងជើង ម៉ុងហ្គោលី ប៉ាគីស្ថាន ស្រីលង្កា ប៉ាពួញូហ្គីណេ និងទីម័រខាងកើត។
ក្រសួងការបរទេសបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានថា៖ «ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានសង្កត់ធ្ងន់លើតួនាទីដ៏សំខាន់របស់វេទិកាតំបន់អាស៊ានក្នុងបរិបទភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ភូមិសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច និងភូមិសាស្ត្រយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលនៅក្នុងនេះ កិច្ចសន្ទនាស្ថាបនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាក់ស្ដែង មានសារៈសំខាន់សម្រាប់ការកសាង ទំនុកចិត្តនិងការជឿជាក់គ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងចំណោមប្រទេសសមាជិកវេទិកាតំបន់អាស៊ាន ក្នុងការថែរក្សាសន្តិភាព និងស្ថិរភាពក្នុងនិងក្រៅតំបន់»។
លោក ឯក ប៊ុនលី អ្នកស្រាវជ្រាវនៃមជ្ឈមណ្ឌលខ្មែរសិក្សាកិច្ចការតំបន់ (CCRS) ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នាថ្ងៃទី២៩ កក្កដា ថា ការអំពាវនាវរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជានេះ គឺដើម្បីលើកទឹកចិត្ត និងក្រើនរំឭកដល់ប្រទេសសមាជិកអាស៊ានពីសារៈសំខាន់នៃអាស៊ាន ក្នុងនាមជាស្ថាប័នប្រចាំតំបន់មួយរបស់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
លោកបន្ថែមថា នៅក្នុងបរិបទនៃការប្រកួតប្រជែងរបស់មហាអំណាច ភាពតានតឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងការកើនឡើងនៃឥរិយាបថគាំពារនិយមរបស់រដ្ឋកំពុងជ្រាបចូលបន្តិចម្តងៗក្នុងសហគមន៍អាស៊ាន។ និរន្តរភាពក្នុងការសន្ទនា និងសមត្ថភាពរបស់សមាជិកអាស៊ានបច្ចុប្បន្នក្នុងការបង្កើតវិធីសាស្ត្រជាក់ស្ដែង ដែលអាចធ្វើទៅបានក្នុងការរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់ក្នុងតំបន់ នឹងមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងនាពេលអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខ។
លោក ឯក ប៊ុនលី បន្ថែមថា ជាមួយនឹងបញ្ហាបច្ចុប្បន្នក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា និងភាពតានតឹងកើនឡើងនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង វាមិនមែនជាផលប្រយោជន៍សម្រាប់តំបន់នោះទេ។ ប្រសិនបើរដ្ឋណាមួយជ្រើសរើសមិនអើពើនឹងអង្គការតំបន់មួយនេះ វានឹងមិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យខូចខាតនូវប្រសិទ្ធភាពរបស់ស្ថាប័នប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំង «លាបរូបភាព»មិនអំណោយផលពីដៃគូសហការខាងក្រៅមកកាន់សហគមន៍នេះផងដែរ»។
លោកយល់ឃើញថា៖ «ការរួបរួម និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ប្លុក [អាស៊ាន] គឺមានសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់អាស៊ាននៅពេលនេះ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ យើងគួរឱ្យតម្លៃខ្លះដល់អាស៊ានសម្រាប់សមត្ថភាពក្នុងការជំរុញឱ្យមានកិច្ចសន្ទនា និងរារាំងសមាជិករបស់ខ្លួន ដោយនិយាយសំដៅទៅលើរបបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ពីភាពឯកោទាំងស្រុងពីស្ថាប័នក្នុងតំបន់ ខណៈពេលដែលអាស៊ានក៏បានរក្សាផងដែរនូវការសន្ទនារវាងប្រទេសចិន និងប្រទេសដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង»។
ទោះជាយ៉ាងណាលោក ឯក ប៊ុនលី លើកឡើងថា អាស៊ាន និងសមាជិករបស់ខ្លួនត្រូវធ្វើការបន្ថែមទៀត ក្រៅពីការអំពាវនាវដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលសមាជិករបស់ខ្លួន និងសមាជិកសហការផ្សេងទៀតអំពីប្រសិទ្ធភាពរបស់ស្ថាប័នក្នុងការប្តេជ្ញាចិត្តដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធី។
លោកថា៖ «យ៉ាងនេះក្តី នៅទីបំផុតទៅ យើងគួរទទួលស្គាល់ថាការមានសហគមន៍អាស៊ាននៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍គឺល្អប្រសើរជាងការមិនមានសហគមន៍នេះទាល់តែសោះ»។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ លោក សុខ ចិន្តាសោភា បានកោតសរសើរចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាបន្តបន្ទាប់របស់ប្រទេសឡាវដែលជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំនេះក្នុងការជំរុញការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ ៥ចំណុចរបស់អាស៊ាន និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដែលបំពេញឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងការជួយមីយ៉ាន់ម៉ាវិលត្រឡប់ទៅកាន់ប្រក្រតីភាពឡើងវិញ។
ប្រមុខការទូតកម្ពុជាបានបញ្ជាក់សាជាថ្មីអំពីការគាំទ្រចំពោះការងាររបស់ប្រេសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ានស្តីពីបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា។
លោកក៏បានជំរុញចំពោះការបង្កើតបរិយាកាសអំណោយផលដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាឱ្យមានកិច្ចសន្ទនា ការចរចាបទឈប់បាញ់ និងសន្តិភាពយូរអង្វែងតាមរយៈ ដំណើរការនយោបាយប្រកបដោយសន្តិភាព ដែលមីយ៉ាន់ម៉ាជាអ្នកដឹកនាំ និងជាម្ចាស់។
កិច្ចប្រជុំនេះបានកញ្ជាក់ពីការរួមចំណែកដ៏សំខាន់របស់ ARF ក្នុងការជំរុញ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងកិច្ចសន្ទនាស្ថាបនាលើបញ្ហានយោបាយនិងសន្តិសុខក្នុងតំបន់ ដែលជាផលប្រយោជន៍និងកង្វល់រួម។
ដើម្បីរក្សាសន្ទុះវិជ្ជមានឆ្ពោះទៅមុខ រដ្ឋមន្ត្រី ARF បានប្ដេជ្ញាចិត្តអនុវត្តផែនការសកម្មភាព ARF ហាណូយ (Hanoi) ទី២ ឆ្នាំ២០២០-២០២៥ ឱ្យបានពេញលេញ និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងពង្រឹងបន្ថែមទៀតនូវតួនាទីនិងភារកិច្ចរបស់វេទិកាតំបន់អាស៊ាន ក៏ដូចជាប្រសិទ្ធភាពនិងសារៈសំខាន់របស់វេទិកានេះ ក្នុងការរួមចំណែកដល់សន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់។
កិច្ចប្រជុំនេះបានអនុម័តសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ARF ស្តីពីការបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់លើសុវត្ថិភាពសាឡាង ដើម្បីពង្រឹងក្របខ័ណ្ឌបទប្បញ្ញត្តិ និងបង្កើនការយល់ដឹងជាសាធារណៈអំពីសុវត្ថិភាពសាឡាងក្នុងតំបន់តាមរយៈការផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍ និងឧត្តមានុវត្តក្នុងចំណោមប្រទេសសមាជិក ARF។
កិច្ចប្រជុំនេះក៏បានប្រកាសស្វាគមន៍ការបោះពុម្ពផ្សាយទស្សនវិស័យសន្តិសុខ ARF ប្រចាំឆ្នាំ២០២៤ ដែលក្នុងនោះប្រទេសសមាជិកបានចែករំលែកទស្សនៈរៀងខ្លួនអំពីបញ្ហានានាពាក់ព័ន្ធនឹងសន្តិភាព និងសន្តិសុខ ដើម្បីលើកកម្ពស់តម្លាភាពនិងទំនុកចិត្តក្នុងចំណោមប្រទេសសមាជិក ARF។
ARF ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៤ ដែលជាវេទិកាដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់កិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខនៅឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។ វេទិកានេះផ្តល់នូវឱកាសសម្រាប់សមាជិក ARF ពិភាក្សាគ្នាអំពីបញ្ហាសន្តិសុខនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងដាក់ចេញវិធានការសហប្រតិបត្តិការដើម្បីរក្សាសន្តិភាព និងសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់៕
