ភ្នំពេញ៖ ក្រសួងមហាផ្ទៃបង្កើតក្រុមការងារតាមដាន ត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃលើការអនុវត្តមូលនិធិឃុំសង្កាត់ដើម្បីលើកកម្ពស់គុណភាព ប្រសិទ្ធភាព តម្លាភាព គណនេយ្យភាព និង បរិយាបន្ន។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីលវិលក៏ចង់ឃើញមូលនិធិឃុំសង្កាត់ចំណាយលើការអភិវឌ្ឍក្រៅពីផ្លូវថ្នល់។
សេចក្ដីសម្រេចរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ស សុខា ចុះថ្ងៃទី២៦ ខែកក្កដានេះ បានឲ្យដឹងថា ក្រុមការងារនេះមានសមាជិកចំនួន ១៨ រូប មកពីស្ថាប័នចំណុះក្រសួងមហាផ្ទៃ និងគណៈកម្មាធិការជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ (គ.ជ.អ.ប.)។
ក្រុមការងារនេះមានតួនាទីនិងភារកិច្ចត្រួតពិនិត្យការរៀបចំបញ្ជីឈ្មោះអ្នកទទួលការ (អ្នកដេញថ្លៃ) ប្រចាំឆ្នាំរបស់រដ្ឋបាលរាជធានី ខេត្ត, ត្រួតពិនិត្យការរៀបចំឯកសារសំណើគម្រោង និងឯកសារកិច្ចសន្យាគម្រោង ព្រមទាំងតាមដាន និងវាយតម្លៃលើការប្រកាសជូនដំណឹងស្តីពីការដេញថ្លៃគម្រោងមូលនិធិឃុំ សង្កាត់ នៅតាមសាលាឃុំ សង្កាត់ សាលាក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ សាលារាជធានី ខេត្ត និងនៅលើគេហទំព័រ គ.ជ.អ.ប.។
កុ្រមការងារនេះក៏ត្រូវតាមដាន និងវាយតម្លៃលើការរៀបចំកិច្ចប្រជុំបើកសំណើដេញថ្លៃគម្រោងមូលនិធិឃុំ សង្កាត់ សហការតាមដាន និងត្រួតពិនិត្យគុណភាព និងបរិមាណនៃលទ្ធផលគម្រោងមូលនិធិឃុំ សង្កាត់
សេចក្ដីសម្រេចបន្តថា៖ «ក្រុមការងារនេះត្រូវតាមដាន ត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃលើការចាត់វិធានការរបស់រដ្ឋបាលរាជធានី ខេត្តចំពោះអ្នទទួលការដែលអនុវត្តមិនស្របតាមកិច្ចសន្យា ឬមិនស្របតាមសៀវភៅណែនាំស្តីពីការអនុវត្តគម្រោងមូលនិធិឃុំ សង្កាត់»។
ក្រុមការងារក៏ត្រូវ «លើកយោបល់ក្នុងការកែសម្រួលទម្រង់ បែបបទ និងនីតិវិធីនៃការរៀបចំ និងការអនុវត្តគម្រោង មូលនិធិឃុំ សង្កាត់ ឱ្យមានស្តង់ដារួម មានភាពសាមញ្ញ និងងាយស្រួល ព្រមទាំង សិក្សាស្រាវជ្រាវ តាមដាន និងត្រួតពិនិត្យភាពមិនប្រក្រតីនានាដែលបានចុះផ្សាយក្នុងសារព័ត៌មាន ឬបណ្តាញសង្គមនានា»។
លើសពីនេះទៀត ក្រុមករងារនេះក៏ត្រូវបានប្រគល់ភារកិច្ច ក្នុងការលើកជាយោបល់ជូនថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងមហាផ្ទៃក្នុងការដាក់វិន័យ ឬទណ្ឌកម្មលើមន្ត្រីរូបណាដែលមានការពាក់ព័ន្ធនឹងភាពមិនប្រក្រតីនៃការរៀបចំ និងការអនុវត្តគម្រោងមូលនិធិឃុំសង្កាត់។
មួយរយៈចុងក្រោយនេះ មានការបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមអំពីការសាងសង់ផ្លូវបេតុងនៅក្នុងឃុំសង្កាត់មួយចំនួនដែលហាក់ដូចជាមិនធ្វើទៅតាមស្តង់ដារ ដូចជាផ្លូវបេតុងខ្លះគ្មានចាក់ក្រាលថ្ម គឺយកតែដែកតូចៗទៅក្រាលពីលើផ្លូវហើយចាក់បេតុងតែម្ដង។
កាលពីពេលថ្មីៗ ក្រសួងមហាផ្ទៃក៏បានចេញសេចក្ដីសម្រេចអំពីការទប់ស្កាត់ភាពរញេរញ៉ៃនៃការដេញថ្លៃនៅឃុំសង្កាត់មួយចំនួនផងដែរ។
លោក ឡាំ សុជាតិ នាយកប្រតិបត្តិវិទ្យាស្ថានតស៊ូមតិ និងគោលនយោបាយ (API) បានថ្លែងថា ការបង្កើតឲ្យមានក្រុមការងារនេះឡើងគឺជារឿងល្អហើយដើម្បីត្រួតពិនិត្យពីកម្រិតថ្នាក់ជាតិ បន្ថែមទៅលើគណៈកម្មការផែនការនិងថវិកាដែលមានស្រាប់នៅតាមឃុំសង្កាត់។
លោកថ្លែងថា៖ «ប៉ុន្តែ អ្វីដែលជាបញ្ហាប្រឈមគឺថា ការដោះស្រាយបញ្ហាប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពត្រូវការពេលវេលាច្រើនដើម្បីពិនិត្យតាមដានទៅលើដំណើរការរៀបចំផែនការ ធ្វើរៀបចំថវិកា ការធ្វើលទ្ធកម្ម និង ការពិនិត្យទៅលើគុណភាពគម្រោងគ្រប់ដំណាក់កាល។ ភារកិច្ចនេះត្រូវការមនុស្សច្រើននិងមានជំនាញខ្ពស់ដើម្បីស៊ើបអង្កេតនិងវិភាគលម្អិតទៅលើបច្ចេកទេសធ្វើគម្រោងថវិកា និងលទ្ធកម្ម»។
ចំពោះកណៈកម្មការដែលមានស្រាប់នៅតាមឃុំសង្កាត់ លោកថា ពួកគេអាចដោះស្រាយបានតែករណីខ្លះដែលមានការប្ដឹងពីអំពីភាពមិនប្រក្រតី ឬតាមរយៈការផ្ដល់មតិត្រឡប់ពីអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការលើបញ្ហាតម្លាភាព គណនេយ្យភាពសង្គម។
លោកបន្តថា បញ្ហាថវិការសម្រាប់អភិវឌ្ឍឃុំសង្កាត់ដែលមានកំណត់ក៏ជាបញ្ហាដែរ ពីព្រោះថវិកាទាំងនោះផ្ដោតសំខាន់ខ្លាំងទៅលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដូចជាផ្លូវ និងស្ពាន ប៉ុន្តែការចំណាយទៅលើក្រុមងាយរងគ្រោះ និងគម្រោងសម្រាប់អភិវឌ្ឍសង្គម និងបរិស្ថាន មានតិចតួច។
លោកថា ទោះបីជាគោលនយោបាយរាជរដ្ឋាភិបាលផ្ដោតទៅលើវិស័យអប់រំ ភាពធននឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ ការការពារធនធានធម្មជាតិ និងឃុំសង្កាត់មានសុវត្ថិភាពក៏ដោយ ក៏ខ្ទង់ថវិកាសម្រាប់វិស័យនេះមានទំហំតួចនៅឡើយ។
លោកស្នើឲ្យមានកិច្ចសហការរវាងក្រសួងមហាផ្ទៃ និង អង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងការផ្ដល់ព័តមានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទៅដល់សាធារណជន ដូចជាតាមរយៈគេហទំព័រ Citizen Budget Analysis និងស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើនថវិកាសម្រាប់ការអភវិឌ្ឍនៅមូលដ្ឋាន ជាពិសេសលើបញ្ហាសង្គម ក្រៅពីការសាងសង់ផ្លូវថ្នល់។
ស្រដៀងគ្នានេះ លោក ប៉ិច ពិសី នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាថ្លែងថា យន្តការនៃការគ្រប់គ្រងនិងចាត់ចែងថវិកាឃុំសង្កាត់មានភាពល្អប្រសើរច្រើន ដូចជាការតម្រូវឲ្យក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ស្ដាប់មតិយោបល់អំពីតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែអ្វីដែលអាចជាបញ្ហាដែរនោះគឺការផ្ដោតសំខាន់ខ្លាំងពេកទៅលើតែការសាងសង់ផ្លូវ ស្ពាន ឬហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។
លោកនិយាយថា៖ «ចំណុចនេះខ្ញុំគិតថា ជាចំណុចលើកទឹកចិត្តមួយឲ្យអាជ្ញាធរឃុំចាប់ផ្ដើមគិតអំពីសេវាផ្សេងៗទៀត ជាពិសេសទាក់ទងនឹងការលើកកម្ពស់កុមារ ស្ត្រីចាស់ជរា និងសេវាសង្គមផ្សេងៗ ឬប្រើប្រាស់ថវិកាដើម្បីរៀបចំគម្រោងបែបធុរកិច្ច អេកូទេសចរណ៍ និងការអភិវឌ្ឍឃុំដែលអាចមានចំណូលជាប្រចាំ។ យើងលើកទឹកចិត្តឲ្យអាជ្ញាធរឃុំសង្កាត់ចាប់ផ្ដើមគិតលើចំណុចនេះ បន្ថែមទៅលើការកសាងហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធ»។
ចំពោះការដេញថ្លៃទៅលើការអភិវឌ្ឍគម្រោងនៅឃុំសង្កាត់ លោកសង្កតឃើញករណីខ្លះគឺអ្នកដេញថ្លៃដាក់តម្លៃទាបដើម្បីទទួលបានគម្រោង ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់គុណភាព។
លោកបន្តថា ក្រសួងមហាផ្ទៃកំពុងរៀបចំកែសម្រួលនីតិវិធី និងគោលការណ៍គតិយុត្តអំពីការធ្វើលទ្ធកម្មនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដែលជាក្ដីសង្ឃឹមមួយក្នុងករដោះស្រាយបញ្ហាខ្វះចន្លោះក្នុងការដេញថ្លៃ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ពេលកែរួចហើយ យើងសង្ឃឹមថា នឹងមានភាពល្អប្រសើរជាងមុនពាក់ព័ន្ធនឹងការដេញថ្លៃ និងការធ្វើលទ្ធកម្ម អង្គការតម្លភាពកម្ពុជារបស់លោកក៏ចូលរួមផ្ដល់ធាតុចូលផងដែរ»។
យោងតាមឯកសារថវិកាសង្ខេបសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ថវិកាឃុំសង្កាត់សរុបមានចំនួន ៧៦៣លានរៀល ឬប្រមាណ ១៨៨ ៣០០ ដុល្លារ ដែលក្នុងនោះថវិកាសម្រាប់អភិវឌ្ឍឃុំមានចំនួន ៤១០លានរៀល ឬ ១០១,០០០ដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ កើនឡើង១៤,៥ភាគរយ ប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២៣៕