ចលនាប្រឆាំងនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA) បន្តផ្ទុះឡើងនៅក្រៅប្រទេស រួមមានការធ្វើបាតុកម្មរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង និងនៅអូស្ត្រាលីកាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី១១ ខែសីហាកន្លងទៅ។
ពលរដ្ឋដែលប្រឆាំងនឹងគម្រោងនេះទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលដកខ្លួនចេញពី CLV-DTA ខណៈដែលអ្នកញុះញង់បានអំពាវនាវឲ្យធ្វើតាមប្រទេសបង់ក្លាដែសដែលបានទម្លាក់មេដឹកនាំប្រទេសតាមរយៈការធ្វើបាតុកម្ម ដែលឈានដល់មានមនុស្សស្លាប់រាប់រយនាក់។
រដ្ឋាភិបាលបានពន្យល់ជាច្រើនលើកទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលបារម្ភថា ការចូលរួមក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះនឹងនាំទៅដល់ការបាត់ទឹកដីកម្ពុជាទៅវៀតណាម ឬអាចអនុញ្ញាតឲ្យពលរដ្ឋវៀតណាមដើរហើរដោយសេរីចូលកមកម្ពុជា។
ជាថ្មីម្ដងទៀត លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាបានថ្លែងនៅរសៀលថ្ងៃនេះថា លោកបានចូលទៅក្នុងតេឡេក្រាមមួយឈ្មោះថា «រួបរួមគ្នាដើម្បីជាតិ» ហើយលោកបានបញ្ជាក់ប្រាប់អ្នកនៅក្នុងក្រុមនេះថា ពួកគេគួរបោះបង់ចោលផែនការបាតុកម្មទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលទៅ។
នៅក្នុងសារដែលលោកថ្លែងនៅក្នុងក្រុមនេះសរុបជិតមួយម៉ោង លោកបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖ «មានអ្នកខ្លះឃើញហេតុការណ៍បង់ក្លាដែស ប្រៀបធៀបជាមួយនឹងហេតុការណ៍នៅប្រទេសកម្ពុជា។ សូមសាកល្បងមើល។ ប្រសិនបើអ្នកអាចចាត់ទុកខ្លួនឯងជាអ្នកខ្លាំង សូមអញ្ជើញសាកល្បង»។
ការប្រឆាំងនឹង CLV-DTA បាននាំទៅដល់ការចាប់ខ្លួនមនុស្សមួយចំនួនរួចហើយ។ លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់នៅថ្ងៃនេះថា អ្នកដែលពាក់ព័ន្ធហើយមិនទាន់ត្រូវបានចាប់ខ្លួន អាចទទួលបានការលើកលែងទោស ប្រសិនបើពួកគេផ្ដាច់ខ្លួនពីក្រុមប្រឆាំង និងចាកចេញពីក្រុម «រួបរួមគ្នាដើម្បីជាតិ»។
លោក ហ៊ុន សែន ដែលជាអ្នកចូលរួមផ្ដួចផ្ដើមគំនិតបង្កើត CLV-DTA កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៩ ក៏បានពន្យល់ជាថ្មីថា CLV-DTA មិនមែនជាកាធ្វើការអភិវឌ្ឍរួមគ្នានោះទេ ប៉ុន្តែ ជាគ្រាន់តែជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ។
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណើឲ្យកម្ពុជាដកខ្លួនពីគម្រោងនេះ និងការស្នើឲ្យកម្ពុជាធ្វើរបងព្រំដែនជាមួយវៀតណាម លោកបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា កម្ពុជាមិនអាចដកខ្លួនពីគម្រោងនេះទេ ហើយរបងព្រំដែនមិនមែនជាមធ្យោបាយសម្រាប់ការពារទឹកដីនោះដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «ការអភិវឌ្ឍរួមយើងអត់ធ្វើទេ ព្រោះយើងរដ្ឋាភិបាលគ្មានសិទ្ធិយកដីខ្មែរទៅដាក់រួមជាមួយនឹងប្រទេសណាទេ។ យើងគ្មានចេនាដើម្បីបង្កើតតំបន់នោះឲ្យជាតំបន់ស្វយ័ត ដោយកាត់មួយភាគរបស់កម្ពុជា មួយភាគរបស់ឡាវ មួយភាគរបស់វៀតណាម ហើយកើតជាតំបន់ស្វយ័ត ហើយកើតជាប្រទេសមួយក៏អត់ដែរ។ ប្រទេសខ្មែរគ្រប់គ្រងដោយខ្មែរ វៀតណាមគ្រប់គ្រងដោយវៀតណាម ឡាវគ្រប់គ្រងដោយឡាវ»។
លោកបន្តថា៖ «បងប្អូនបានស្នើថាឲ្យដកគម្រោងនេះចេញពី CLV ប៉ុន្តែខ្ញុំចង់សួរបងប្អូនថា របស់ដែលយើងបានដាក់ទៅសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ វាជារបស់យើង តើយើងដកយកទៅគ្រវាត់ចោលនៅឯណា? តើយើងដកផែនដីនេះ បួនខេត្តនេះទៅដាក់នៅលើមេឃ ឬទៅកន្លែងណា មិនអាចទៅរួចទេ។ យើងត្រូវតែអភិវឌ្ឍនៅក្នុងទឹកដីរបស់យើង។ យើងដាក់ទុនខ្លួនយើងនិងរកដៃគូអភិវឌ្ឍខ្លួនយើង»។
លោកពន្យល់ទៀតថា អ្វីដែលភាគីទាំងបីត្រូវធ្វើការសហការលើការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ទេសចរណ៍ ដឹកជញ្ជូន ការតភ្ជាប់ប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូន និងការតភ្ជាប់ប្រព័ន្ធអគ្គិសនីជាដើម។ ក្នុងរយៈពេល២៥ឆ្នាំនេះបានបង្ហាញឲ្យឃើញពីការអភិវឌ្ឍនៅតំបន់នោះជាក់ស្ដែង។ មានតែការអភិវឌ្ឍនៅតំបន់នោះទេដែលជាខឿនការពារជាតិដ៏រឹងមាំ។
លោកបញ្ជាក់អំពីកំណើនពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជាជាមួយវៀតណាម ដែលបានឈានដល់ ១០ពាន់លានក្នុងមួយឆ្នាំ និងតុល្យភាពនៃការនាំចេញរវាងប្រទេសទាំងពីរ ជាពិសេសការនាំចេញស្វាយចន្ទីកម្ពុជាជាង៧០ម៉ឺនតោនក្នុងមួយឆ្នាំទៅវៀតណាម។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំយល់ថាបងប្អូនមានការបារម្ភអំពីទឹកដី ដោយសារអតីតកាលរបស់យើងបានបង្ហាញថា យើងបានបាត់បង់ទឹកដីអស់យ៉ាងច្រើន។ ដីកម្ពុជាក្រោម យើងទទួលស្គាល់ថាយើងបានបាត់បង់ទៅហើយ ដោយសារការកាត់យកនិងបង្ខំដោយបារាំង មិនមែនស្ដេចអង្គណាមួយកាត់ដីឲ្យគេនោះទេ ប៉ុន្តែ យើងស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់គេ។ [ពេលនោះ] ខ្ញុំមិនទាន់បានចាប់កំណើតនៅឡើយទេ នៅពេលដែលកូសាំងស៊ីន ក៏ដូចជាកោះត្រល់ត្រូវបានបាត់ចេញ»។
ប្រធានព្រឹទ្ធសភាបន្តថា អ្វីដែលលោកបាននិងកំពុងធ្វើគឺការពារទឹកដីទាំងនេះ។ លោកយល់ថា ការលើកយកបញ្ហានេះមកនិយាយនាពេលនេះ ធ្វើឡើងតាមការញុះញង់ដើម្បីឲ្យអ្នកដែលស្រឡាញ់ទឹកដីដើរហួសបន្ទាត់ក្រហម។
ចំពោះការធ្វើព្រំដែនការពារទឹកដី លោកថា មិនអាចធ្វើទៅបានទេ សូម្បីនៅលើពិភពលោកក៏គ្មានប្រទេសណាធ្វើរបងការពារជុំវិញប្រទេសទេ មានតែនៅចំណុចខ្លះដូជារវាងព្រំដែនកូរ៉េខាងជើង និងកូរ៉េខាងត្បូង នៅព្រំដែនសហរដ្ឋអាមេរិកនិងម៉ិកស៊ិក និងនៅប្រទេសមួយចំនួនតូចទៀត។
លោករំឭកថា អ្នកនៅក្នុងស្រុកមិនត្រូវដើរហួសបន្ទាត់ក្រហម តាមការញុះញង់របស់អ្នកប្រឆាំងនៅខាងក្រៅនោះទេ។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «បងប្អូននៅក្នុងប្រទេសមិនគួរត្រូវបានគេបោកប្រាស់នៅពេលដែលខ្លួនកំពុងស្ថិតនៅទីនេះ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែសុំអំពាវនាវចំពោះបងប្អូន កុំដើរឆ្លងផុតបន្ទាត់ក្រហម ឈានទៅដល់ការផ្ដួលរំលំដូចដែលពួកឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់បានអំពាវនាវប៉ុន្មានថ្ងៃកន្លងទៅនេះ ដែលចាប់បង្ខំឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែយកវិធានការចាំបាច់ ដើម្បីទប់ស្កាត់ភាពអណាធិបតេយ្យ បង្កចលាចលក្នុងសង្គម»។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងគ្មានជម្រើសទេ ជម្រើសដែលនៅសេសសល់គឺការពារសន្តិសភាព ស្ថិតរភាពនយោបាយ និងជីវិតរបស់ប្រជាជនយើង។ យើងហ៊ានធ្វើអ្វីគ្រប់យ៉ាងដោយតម្លៃណាក៏ដោយ ដើម្បីធានាថា ប្រជាជនរបស់យើងរស់នៅក្នុងសុខសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ ជាមួយនឹងការកសាងសេដ្ឋកិច្ចដែលរងផលប៉ះពាល់ពីខាងក្រៅ»៕