រោគសញ្ញានៃជំងឺរោគអុតស្វា ឬ mpox ។
ភ្នំពេញ៖ ចាប់ពីខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ដល់ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានទទួលរបាយការណ៍អំពីករណីឆ្លងមេរោគអុតស្វា ឬ mpox ដែលត្រូវបានបញ្ជាក់ដោយមន្ទីរពិសោធន៍ជាង ៩៩១៦៧ ករណី ជាមួយនឹងការស្លាប់២០៨នាក់។
ករណីទាំងនេះត្រូវបានកត់ត្រានៅទូទាំង ១១៦ ប្រទេស និងដែនដី ដែលលាតសន្ធឹងលើតំបន់ទាំងប្រាំមួយរបស់ អង្គការសុខភាពពិភពលោក។
យោងតាមរបាយការណ៍ប្រចាំសប្តាហ៍របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក WHO ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី២៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ បានឱ្យដឹងថា៖ «ក្នុងចំណោមករណីដែលបានរាយការណ៍ជាសកលជាមួយនឹងទិន្នន័យដែលមានទាក់ទងនឹងយេនឌ័រ ៩៦,៤ភាគរយ ជាបុរសដែលមានអាយុជាមធ្យម ៣៤ ឆ្នាំ»។
នៅកម្ពុជា នាយកដ្ឋានប្រយុទ្ធនឹងជំងឺឆ្លង (CDC) បានរាយការណ៍ពីករណីជំងឺអុតស្វា mpox ចំនួន ២០ ករណីនៅចន្លោះឆ្នាំ២០២៣ ដល់ឆ្នាំ២០២៤។
ករណីទាំងអស់ត្រូវបានកំណត់ថាជាប្រភេទ Clade II ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមកត្រូវបានព្យាបាល ជាទាំងអស់ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពរបស់ប្រទេស។
យោងតាម CDC បានឱ្យដឹងថា៖ «ចាប់ពីឆ្នាំ២០២៣ ដល់ឆ្នាំ២០២៤ នាយកដ្ឋានបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ២០ ករណីនៃជំងឺអុតស្វា meningococcal (Clade 2) ដែលសុទ្ធតែកើតលើបុរស និងត្រូវបានព្យាបាលដោយអ្នកឯកទេស»។
វិសមភាពយេនឌ័រចំពោះករណីជំងឺអុតស្វា mpox បានធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះសុខភាពសាធារណៈ។ ជាមួយឥទ្ធិពលខ្លាំងដែលពាក់ព័ន្ធនឹងមេរោគអេដស៍ ប្រហែល ៥២,១ភាគរយ គឺជាបុគ្គលមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ដោយបញ្ជាក់ពីផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៃមេរោគទៅលើអ្នកដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយចុះខ្សោយ។
ការផ្ទុះឡើងនៃមេរោគអុតស្វា mpox ជាសកលដែលបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ២០២២ ត្រូវបានស្គាល់វ៉ារ្យ៉ង់ Clade IIb។
យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក WHO បានឱ្យដឹងថា៖ «វិធីចម្បងនៃការចម្លងមេរោគតាមរយៈការទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធ និងស្និទ្ធស្នាល ត្រូវបានរីករាលដាលជាពិសេសនៅក្នុងទំនាក់ទំនងសង្គម និងផ្លូវភេទរបស់បុរសពេញវ័យ ខ្ទើយទាំងពីរភេទ និងបុរសផ្សេងទៀតដែលរួមភេទជាមួយបុរស (MSM)»។
គំរូនៃការចម្លងជាក់លាក់នេះគឺជាហេតុផលសំខាន់សម្រាប់អត្រាប្រេវ៉ាឡង់ខ្ពស់នៃករណី mpox ក្នុងចំណោមបុរស។
ខណៈពេលដែល mpox អាចរីករាលដាលតាមរយៈមធ្យោបាយផ្សេងៗ ដូចជា ការប៉ះពាល់ជាមួយវត្ថុកខ្វក់ ឬដំណក់ទឹកផ្លូវដង្ហើម ផ្លូវបញ្ជូនផ្លូវភេទបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងសក្ដានុពលនៃការផ្ទុះឡើង។
WHO បានបង្ហាញថា៖ «ការឆ្លងមេរោគក្នុងចង្កោមបុរស ជាពិសេសនៅក្នុងសហគមន៍ MSM ត្រូវបានគេកំណត់ថាជាកត្តាចម្បងនៃផលប៉ះពាល់លើបុរស»។
ចំនួនករណីអុតស្វា mpox បានកើនឡើងឈានដល់កម្រិតកំពូលក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ បន្ទាប់មកមានការថយចុះយ៉ាងខ្លាំងរហូតដល់ឆ្នាំ២០២៣។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការឆ្លងកម្រិតទាបនៅតែបន្តកើតមាននៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួន ដោយករណីដែលបានរាយការណ៍នៅតែបន្តកើនឡើងនៅក្នុងទីតាំងមួយចំនួននៅអាហ្វ្រិកកណ្តាល ដែលជំងឺនេះជាជំងឺរាតត្បាត។
នៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ការផ្ទុះឡើងនៃមេរោគអុតស្វា mpox ដោយសារតែវ៉ារ្យ៉ង់ Clade IIb បានលេចឡើងនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ដែលនាំឱ្យមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងការស្លាប់ខ្ពស់ក្នុងចំណោមបុគ្គលដែលមានភាពស៊ាំនឹងជំងឺ។
យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក WHO បានឱ្យដឹងថា៖ «ទន្ទឹមនឹងនោះ នៅក្នុងតំបន់អាហ្វ្រិក ការលេចឡើងនៃវ៉ារ្យ៉ង់ Clade Ib ជាអនុប្រភេទថ្មីនៃមេរោគ Clade I បានបង្កការគំរាមកំហែងដល់សុខភាពសាធារណៈយ៉ាងសំខាន់»។
អង្គការសុខភាពពិភពលោក បានបន្ដថា វ៉ារ្យ៉ង់ Clade Ib បង្កគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់បុគ្គលដលមានប្រព័ន្ធការពារខ្សោយ រួមទាំងអ្នកមិនបានព្យាបាល ឬឆ្លងមេរោគអេដស៍កម្រិតខ្ពស់ កុមារតូចៗ និងស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ។
ការកើតឡើងវិញនៃករណីមេរោគអុតស្វា mpox នៅក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិក ដែលកើតឡើងពីវ៉ារ្យ៉ង់ Clade Ib បានជំរុញឱ្យ WHO ប្រកាសអាសន្នសុខភាពសាធារណៈនៃការព្រួយបារម្ភអន្តរជាតិ (PHEIC) នៅខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ។
សេចក្តីប្រកាសនេះទាមទារការបង្កើនការតាមដាន ការចាក់ថ្នាំបង្ការ និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងព្យាបាលនៅក្នុងតំបន់ដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយប្រភេទមេរោគដ៏សាហាវនេះ៕
