សៀមរាប៖ «ចំការ​ពូជ​ឈើ​គ្រញូង» ជា​ឃ្លាំង​ស្តុក​គ្រាប់​ពូជឈើ​ប្រណិត​ដ៏​ធំ​និង​ចំណាស់​ជាងគេ​មួយ​នៅ​កម្ពុជា សម្រាប់​ចែក​ចាយ​​យក​ទៅ​បណ្តុះ​នៅតាម​ស្ថានីយ៍​បណ្តុះ​កូន​ឈើ​នានា​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​អស់​រយៈពេល​ប្រមាណ​ជា​ ២០​ឆ្នាំ​មក​ហើយ។ 

«ចំការ​ពូជឈើ​គ្រញូង» នៃ​សង្កាត់​រដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ​កន្ទួត​ខ្នា​ក្រៅ​នេះ​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង កាល​ពី​ឆ្នាំ ២០០១ ដែល​គ្រប​ដណ្តប់​លើ​ផ្ទៃដី​ព្រៃទំហំ ១ ៨៨៨​ហិកតា​ស្ថិត​ក្នុង​ស្រុក​បន្ទាយស្រី​ និង​ស្វាយលើ។ ចំការ​ប្រណិត​នេះ​មាន​ប្រភេទ​ឈើ​ធម្មជាតិ​ចម្រុះ​ស្ទើរ​គ្រប់​ប្រភេទ ជាពិសេស​គឺ​ឈើ​ប្រភេទ​ឈើ​ប្រណិតៗ​ដូចជា ឈើក្រញូង បេង ធ្នង់ នាងនួន និង​ហៃសាន​ជាដើម។ ក្នុង​នោះ មេ​ពូជ​ឈើ​ក្រញូង​មាន​ចំនួន ៥៧២​ដើម។ នេះ​បើ​យោង​តាម​លោក ម៉ុង ប៊ុនលីម នាយ​ខណ្ឌ​រដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ​ខេត្ត​សៀមរាប។

លោក ប៊ុនលីម បាន​ចាត់​ទុក​ថា ចំការ​ពូជឈើ​គ្រញូង​នេះ​គឺជា​កន្លែង​ផលិត​គ្រាប់​ពូជ​ឈើ​ប្រណិត​ដ៏​ធំ​ជាង​គេ​មួយ​នៅ​កម្ពុជា សម្រាប់​ចែក​ចាយ​យក​ទៅ​បណ្តុះ​នៅ​តាម​ស្ថានីយ៍​ផ្សេងៗ​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ចាប់​តាំង​ពី​បើក​ដំណើរការ​មក។

លោក​ថ្លែង​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​ដូច្នេះ​ថា៖ «ម៉ាស្រុក​ខ្មែរ​យើង​ គ្មាន​ដើម​ក្រញូង​ណា​នៅ​សល់​បាន​ដូច​នៅ​កន្លែង​យើង​នេះ​ទេ។ មាន​ដើម​ក្រញូង​ធំៗ​ ខ្ពស់ៗ ខ្លះ​មាន​អាយុ​ជាង ១០០​ឆ្នាំ​ក៏​មាន​ដែរ ខ្លះ​ជាង​ ៨០ឆ្នាំ ឬ ៩០ឆ្នាំ​ទៅ​តាម​លំដាប់​លំដោយ ដែល​ផ្តល់​គ្រាប់​មេពូជ។ យើង​ប្រមូល​ចែក​ជូន​តាម​ខេត្តក្រុង ដែល​គេ​ត្រូវការ ចែកចាយ​​ទៅស្ថានីយ៍​ដាំ​ឈើ​ទូទាំង​ប្រទេស មាន​តែ​ចំការ​ហ្នឹង​ឯង»។ គ្រាប់​ពូជ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ចែកចាយ​យក​ទៅ​ដាំ​ទាំង​នោះ មក​ដល់​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​បាន​​ផ្តល់​ផល​វិញ​ហើយ​ដែរ។

ទោះយ៉ាងណា ក្នុង​ចំណោម​ដើម​មេ​ពូជ​ទាំង ៥៧២​ដើម​នោះ ត្រូវ​បាន​បំផ្លាញ​ដោយ​ខ្យល់​ផ្តួល​រលំ​អស់​ជាង ១០ដើម និង​ខ្លះ​ទៀត​ត្រូវ​បាន​ជន​ល្មើស​លួចកាប់។ បទល្មើស​កាប់ឈើ និង បរបាញ់​សត្វ គឺជា​ឧបសគ្គ​ដ៏​ធំ​បំផុត​ក្នុង​ការ​អភិរក្ស​ចំការ​ឈើ​ប្រណិត​នេះ បើ​ទោះ​បីជា​កម្លាំង​រដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ និង​ទាហាន​ពី​ភូមិភាគ ៤​ សហការ​គ្នា​ការពារ​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ។ 

លោក​បាន​ឱ្យដឹង​ថា ក្រៅ​ពី​ប្រភេទ​ឈើ​ប្រណិត ចំការ​នេះ​ក៏​មាន​ប្រភេទ​សត្វស្លាប​ប្រហែល​ជា ២០០ប្រភេទ និង​ចតុប្បាទ​ជា​ច្រើន​ប្រភេទ​ផ្សេងៗ​ទៀត​ផង​ដែរ។ ហេតុនេះ ជនល្មើស​ដែល​រស់នៅ​តំបន់​ជិត​ខាង ភាគ​ច្រើន​បាន​ធ្វើ​សកម្មភាព​លួច​ដុត​ចំការ ដើម្បី​ចាប់​សត្វ​នៅ​រដូវប្រាំង។ រីឯ នៅ​រដូវវស្សា ពេល​មាន​ភ្លៀង​ធ្លាក់​ខ្លាំង ពួកគេ​លួច​កាប់​ឈើ ឬ​បរបាញ់​សត្វ​ផងដែរ។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «អ្នក​ខ្លះ​ថា​ចូល​រក​អនុផលព្រៃឈើ តែ​គោលបំណង​គាត់​គឺ​មើល​តម្រុយ​ទុក​ចូល​ពេល​យប់​ឡើង គេច​វេស​កម្លាំង​យើង​យាម ដើម្បី​បាញ់​សត្វ។ កាលណា​យើង​ឱ្យ​ចូល​យើង​រងគ្រោះ​មាន​បញ្ហា។ បើ​យើង​មិន​ឱ្យ គេថា​យើង​ដាច់​​មិន​ឱ្យ​ចូល​អាស្រ័យ​អនុផល​ព្រៃឈើ។ អញ្ជឹង យើង​ធ្វើ​ក៏ខុស មិន​ធ្វើ​ក៏ខុស»។ 

លោក​បន្ត​ថា ជន​ល្មើស​ខ្លះ​ក៏​បាន​វាយ​បំផ្លាញ​កាមេរ៉ា​ជាច្រើន​គ្រឿង ដែល​បំពាក់​ក្នុង​ចំការ​ផងដែរ។ ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការងារ​អភិរក្ស​ចំការឈើ​ប្រណិត​នេះ ក្រសួង​កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និង​នេសាទ​នឹង​ផ្តល់​កាមេរ៉ា​ចំនួន​ ៥០​គ្រឿង​យក​ទៅ​បំពាក់​បន្ថែម​ផងដែរ​ក្នុង​ពេល​ឆាប់ៗ​ខាង​មុខ​នេះ។

ក្រសួង​កសិកម្ម​ក៏​បាន​ផលិត​វីដេអូ​ឯកសារ​មួយ​និយាយ​ពី​សក្តានុពល​ទេសចរណ៍ និង​ការងារ​អភិរក្ស​នៅ​ចំការ​ប្រណិត​នេះ​ផងដែរ។ វីដេអូ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​តាម​រយៈបណ្ដាញ​សង្គម​ផ្លូវ​ការ​របស់​ក្រសួង​កសិកម្ម​កាល​ពី​យប់​ថ្ងៃ​ចន្ទ ទី៩ ខែ​កញ្ញា​នេះ​បាន​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ឱ្យ​សាធារណជន​ទៅ​ស្វែង​យល់​ ពីពូជ​ឈើ​ប្រណិត​ក៏​ដូចជា សត្វព្រៃ​ដែល​កំពុង​មាន​វត្តមាន​នៅ​ទីនោះ។ ក្នុង​នោះ​ក៏មាន​សួន​ដាំដើមឈើ​អនុស្សាវរីយ៍ (Forest Park) មួយ​ផងដែរ ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​នៅ​ឆ្នាំ ២០១៥។

ទាំងភ្ញៀង​ទេសចរជាតិ និង​អន្តរជាតិ​អាច​ដាំ​ដើមឈើ​នៅ​ក្នុង​សួន​នេះ​បាន «ទេសចរ​ម្នាក់ ដើមឈើមួ​យដើម» ដែល​មាន​រៀប​ចំ​ដាក់​ស្លាក​ឈ្មោះ​អ្នកដាំ​ទុក​ជា​អនុស្សាវរីយ៍​ផងដែរ។

លោក ប៊ុនលីម ក៏​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ផងដែរ​ថា សួន​ដាំ​ដើមឈើ​អនុស្សាវរីយ៍​មាន​ទំហំ​ជាង ៥​ហិកតា​ហើយ​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ​ដើមឈើ​ប្រណិត​ប្រមាណ​ជា ៥​ពាន់​ដើម​ហើយ​ត្រូវ​បាន​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ដាំ។ 

លោក ប៊ុនលីម អំពាវនាវ​ដល់​ពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួន​ឈប់​ប្រព្រឹត្ត​បទល្មើស និង ចូលរួម​អភិរក្ស​ធនធាន​ទាំង​នោះ ទុក​ជា​សម្បត្តិ​ធម្មជាតិ​រួម។

លោកថ្លែង​ថា៖ «សូម​ចូលរួម​ដាំ​ដើមឈើ​ទាំងអស់​គ្នា។ បើ​ត្រឹម​តែ​ម្នាក់​មួយ​ដើម ក៏​បាន​ដែរ។ នៅ​កម្ពុជា​យើង មាន​ពលរដ្ឋ​១៧​លាន​នាក់ អញ្ជឹង​ក្នុង​១ឆ្នាំ ក៏​យើង​ដាំ​បាន ១៧​លាន​ដើមដែរ»៕