គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ នៅលើផ្លូវល្បឿនលឿន ស្ថិតក្នុងឃុំត្រពាំងគង ស្រុកសំរោងទង កំពង់ស្ពឺ កាលពី ថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤កន្លងមក ដែលបណ្តាលឱ្យមនុស្សម្នាក់ស្លាប់ និងរបួសជាច្រើននាក់។ រូបថត ស្នងការដ្ឋាននគរបាល ខេត្តកំពង់ស្ពឺ
ភ្នំពេញៈ យ៉ាងហោចណាស់ មនុស្សចំនួន ១ ៥០៩នាក់ បានស្លាប់ ដោយសារតែគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ ដែលបាន ថយចុះចំនួន៨១នាក់ ស្មើនឹង៥ភាគរយ បើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០២៣។ អ្នកជំនាញសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍បានជម្រុញឱ្យ រឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់ ប្រកបដោយតម្លាភាព អប់រំផ្សព្វផ្សាយ និងបង្កើនថវិការជាតិ ដើម្បីធានានូវនិរន្តរភាព នៃការធ្លាក់ចុះនេះឱ្យបានយូរអង្វែង។
អ្នកនាំពាក្យ ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន លោកផន រឹម បានឱ្យដឹងថាជាមធ្យមក្នុងមួយថ្ងៃៗ ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ មានជនរងគ្រោះ ដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ចំនួន ៤នាក់បានស្លាប់ ហើយមូលហេតុ ដែលបណ្តាលឱ្យកើតមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកទាំងនោះ ច្រើនជាងគេ គឺ កត្តាល្បឿន និងការមិនគោរពសិទ្ធិ។
គិតចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែមករា ដល់ថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកបានកើតមានឡើងចំនួន ២ ៨៤៤ លើក ដែលបណ្តាលឱ្យមានអ្នកស្លាប់ចំនួន ១ ៥០៩នាក់, របួសធ្ងន់ចំនួន ២ ២៧៣នាក់ និងរបួសស្រាល ១ ៤៤៧នាក់។ ដោយឡែក អ្នកដែលមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាពពេលមានគ្រោះថ្នាក់មានចំនួន ២ ៤៧៧នាក់។
បើប្រៀបធៀបគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកប្រចាំឆ្នាំ២០២៤ និងប្រចាំឆ្នាំ២០២៣ឃើញថា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកនេះបានថយចុះ ៤៧៣លើក ស្មើនឹង ១៤ភាគរយ។ ក្នុងនោះ អ្នកស្លាប់ថយចុះចំនួន ៨១នាក់ ស្មើ ៥ ភាគរយ, អ្នករងរបួសធ្ងន់ ថយចុះ ៤៩៣នាក់ ស្មើនឹង១៨ភាគរយ, អ្នករងរបួសស្រាល ថយចុះ ៣០២នាក់ ស្មើនឹង១៧ភាគរយ ហើយ អ្នកមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាពពេលមានគ្រោះថ្នាក់ថយចុះ ៥៩៦នាក់ ដែលស្មើនឹង១៩ភាគរយផងដែរ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា មូលហេតុនៃគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ទាំងនេះរួមមាន កត្តាល្បឿនចំនួន១ ១៥៦លើក ស្មើនឹង ៤០,៦ភាគរយ, ការមិនគោរពសិទ្ធិ៦៤៩លើក ស្មើនឹង ២៣ភាគរយ, ការមិនប្រកាន់ស្តាំ ២៦៨លើក ស្មើនឹង ៩,៤ភាគរយ និងការបត់ក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ ២២១លើក ស្មើនឹង ៨ភាគរយផងដែរ។
ក្រៅពីនោះ មានកត្តារួមផ្សំផ្សេងទៀត ដូចជា ការប្រជែង ក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ ២១៥លើក ស្មើនឹង ៧,៦ភាគរយ, កត្តាយានយន្ត ១១៤លើក ស្មើនឹង ៤ ភាគរយ និងកត្តាបើកបរក្នុងស្ថានភាពស្រវឹងចំនួន១០៥លើក ស្មើនឹង ៣,៧ភាគរយជាដើម។
នាយកប្រចាំប្រទេសនៃអង្គការមូលនិធិបង្ការរបួសអាស៊ី(AIP) លោកគឹម បញ្ញាបានយល់ឃើញថា ការធ្លាក់ចុះនេះ ជារឿងវិជ្ជមាននិងល្អមួយ សម្រាប់ការខិតខំរបស់កម្ពុជា ក្នុងការបង្ការ និងកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅកម្ពុជា។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖«ពិតមែនតែតួលេខទាំងស្លាប់ ទាំងរបួសនេះ នៅច្រើននៅឡើយ តែវាបង្ហាញពីនិន្នាការ ថយចុះលក្ខណៈវិជ្ជមាន ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ នេះជាអ្វី ដែលកម្ពុជាយើង ក៏ដូចជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល ចង់បាន ចង់ឃើញថា ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ករណីអ្នកស្លាប់ អ្នករងរបួស មានការធ្លាក់ចុះជាបន្តបន្ទាប់»។
លោកបានធ្វើការកត់សម្គាល់ថា កាលពីឆ្នាំ២០១៩ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍មានការកើនឡើងខ្ពស់វិញ បន្ទាប់ពីកម្ពុជាបានទទួលជោគជ័យក្នុងឆ្នាំ២០១៦, ២០១៧ និងឆ្នាំ២០១៨។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ និង២០២១ កម្ពុជាបានខិតខំធ្វើការលើបញ្ហាចរាចរណ៍នេះ ដែល ធ្វើឱ្យវាធ្លាក់ចុះ តែដល់ឆ្នាំ២០២២ វាបានកើនឡើងវិញ។ ទោះយ៉ាងណា ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ និង២០២៤ វាថយចុះវិញ ហើយប្រៀបធៀបគ្នា ឃើញថា វាកាន់តែធ្លាក់ចុះទៅទៀត។ លើសពីនោះ បើធៀប គ្រោះថ្នាក់ឆ្នាំ២០២៣ ទៅនឹង២០២២ ក៏កាន់តែធ្លាក់ចុះដែរ ដែលនេះ «ជារឿងល្អមួយ»។
លោកជឿជាក់ថា បើកម្ពុជាខិតខំលើការងារនេះ ជាងនេះបន្ថែមទៀត តាមរយៈអនុវត្តនូវវិធានការណ៍សំខាន់ៗមួយចំនួន នោះកម្ពុជានឹងអាចបង្ការ ក៏ដូចជាកាត់បន្ថយ ចំនួនអ្នកស្លាប់ អ្នករងរបួស ដោយសារតែគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បានកាន់តែច្រើនបន្ថែមទៀត ជាពិសេសគឺឈានទៅសម្រេចបាន នូវគោលដៅរបស់កម្ពុជា ដែលកំណត់ថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០៣០ ឱ្យមានអ្នកស្លាប់ច្រើនបំផុត ត្រឹម ១ ២២៩នាក់ប៉ុណ្ណោះ។
មន្រ្តីចុះពិនិត្យស្ថានភាពចរាចរណ៍ នៅមហាវិថីសម្តេចតេជោ ៦០ម ដើម្បីគូសគំនូសចរាចរណ៍ និងបំពាក់បរិក្ខារសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍បន្ថែមទៀត ក្នុងទិសដៅកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ និងបង្កើនសុវត្ថិភាពការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ រូបថត ក្រសួងសាធារណការ
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖«ពិតមែនតែចំនួនជាង១ពាន់ នៅតែតួលេខច្រើន ប៉ុន្តែ បើយើងខិតខំបានទៅដល់នោះ នោះជារឿងវិជ្ជមានមួយល្អណាស់ ដែលយើងកាត់បន្ថយ ហានិភ័យទុក្ខសោក សោកនាដកម្ម ផលប៉ះពាល់ និងផលលំបាកផ្សេងៗកើតមានលើជនរងគ្រោះ គ្រួសារជនរងគ្រោះ ក៏ដូចជាការខាតបង់របស់ប្រទេសជាតិរបស់យើង»។
ការអនុវត្តនូវវិធានការណ៍សំខាន់ៗ ដែលលោកបានលើកឡើងនោះ គឺវិធានការច្បាប់។ វិធានការ នៃការអនុវត្តច្បាប់នេះ ជារឿងសំខាន់ ដែលចាំបាច់ត្រូវតែធ្វើ ឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ ទូលំទូលាយ ស្មើភាព និងតម្លាភាព ទាំងថ្ងៃ ទាំងយប់ ហើយផ្តោតលើកត្តាហានិភ័យ ដែលបង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។
លោកបន្តថា វិធានការណ៍មួយទៀត គឺ ត្រូវជំរុញការអប់រំផ្សព្វផ្សាយ នៅតាមគ្រឹះស្ថានអប់រំ ចាប់ពីកុមារភាព ឡើងទៅ ដើម្បី បណ្តុះទម្លាប់ បណ្តុះទំពាំង ឱ្យមានឥរិយាបថវិជ្ជមាន។
លោកជឿជាក់ថា៖«បើធ្វើបែបនេះ បានឱ្យជាប់លាប់ និងទូលំទូលាយ នោះស្ថានភាពកាន់តែប្រសើរក្នុងរង្វង់ ពី១០ ទៅ២០ ឬ៣០ឆ្នាំទៅមុខ និងបន្តបន្ទាប់ទៀត»។
បន្ថែមពីនេះ កម្ពុជា ក៏គួរតែពិនិត្យលទ្ធភាព ក្នុងការឆ្លើយតប ចំពោះបញ្ហា អ្នកជិះម៉ូតូ ដែលកំពុងតែប្រឈម ព្រោះថាក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់ទាំងនោះ អ្នកជិះម៉ូតូមានច្រើន គឺក្នុងរង្វ់ពី៧០ទៅ ៨០ភាគរយ។
លោកសង្កេតឃើញថា៖«អ្នកស្លាប់ ឬរបួសមួយចំនួនធំ មិនបានពាក់មួកសុវត្ថិភាពទេ។ ចំពោះអ្នកជិះម៉ូតូ កត្តាចំបងត្រូវរឹតបន្តឹងការពាក់មួកសុវត្ថិភាពក្នុងចំណោមពួកគាត់ ទាំងអ្នកបើកបរ អ្នករួមដំណើរ និងកុមារ។ នាពេលបច្ចុប្បន្ន អត្រានៃការពាក់មួក នៅមានកម្រិតនៅឡើយ ជាពិសេស នៅពេលយប់។ អ្នករួមដំណើរពីក្រោយ ទាំងពេលថ្ងៃ និងពេលយប់ ជាពិសេសគឺកុមារ អត្រានៃការពាក់មួក នៅមានកម្រិតទាបខ្លាំង ជាពិសេស នៅតាមបណ្តាខេត្ត»។
លោកបានផ្តល់ជាយោបល់ថា ចំពោះអ្នកជិះម៉ូតូ គួរតែផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស នៃការបើកបរម៉ូតូដល់ពួកគាត់។ បើអាច គឺត្រូវជម្រុញឱ្យមានការកំណត់ឡើងវិញ ដែលឱ្យអ្នកបើកបរម៉ូតូ មានទំហំស៊ីឡាំង ១២៥សង់ទីម៉ែត្រគូបចុះក្រោម ត្រូវមានបណ្ណបើកបរ។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើ មិនទាន់អាចធ្វើទៅបាននោះទេ យ៉ាងហោចណាស់ ក៏ត្រូវជម្រុញឱ្យមានការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសក្នុងការបើកបរម៉ូតូ ទៅដល់ក្រុមគោលដៅ ដែលងាយរងគ្រោះ ដូចជាកម្មករ កសិករ និងសិស្សានុសិស្ស ដែលជាអនាគតសសរទ្រូងរបស់ប្រទេសជាតិ។
លោកបន្ថែមដូច្នេះថា៖«ចំណុចផ្សេងទៀត ដែលយើងគួរពិនិត្យលទ្ធផល ក្នុងការធ្វើ ដើម្បីបន្ថយចំនួនអ្នកស្លាប់ និងអ្នករងរបួស ឱ្យបានកាន់តែច្រើន និងធានានូវនិរន្តរភាព នៃការធ្លាក់ចុះចំនួនស្លាប់ និងរបួសឱ្យបានយូរអង្វែងជាបន្តបន្ទាប់នោះ យើងត្រូវកែលម្អ លក្ខខណ្ឌសុវត្ថិភាពផ្លូវ បំពាក់ផ្លាកសញ្ញា ធ្វើខឿនបែងចែកទ្រូវផ្លូវនៅតាមផ្លូវជាតិ ពិនិត្យមើលសុវត្ថិភាពយានយន្ត ការឆៀកជាដើម»។
ក្រៅពីនោះ ការលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការនាំចូលរថយន្ត ដែលផ្តល់ប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពខ្ពស់ និងការផ្តល់ជំនួយបឋមដល់ជនរងគ្រោះ ក៏ជារឿងសំខាន់ផងដែរ។ ប៉ុន្តែសកម្មភាពទាំងអស់នេះ ក៏វាអាស្រ័យទៅលើថវិការផងដែរ ហើយបើតាមផែនការ សកម្មភាពជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក១០ឆ្នាំ កម្ពុជាមានតម្រូវការថវិការ រហូតដល់ជាង១២០លានដុល្លារ។
លោកយល់ឃើញថា៖«ផែនការរបស់យើងល្អណាស់ ប៉ុន្តែបញ្ហាចំបងគឺ យើងខ្វះថវិការដើម្បី អនុវត្តនូវផែនការសកម្មភាពហ្នឹង អញ្ជឹងហើយខ្ញុំសំណូមពរដល់ស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល សូមបង្កើនការវិនិយោគ បន្ថែមថវិការ លើការងារសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ ដូចវិស័យផ្សេងៗទៀតដែរ»។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ក៏សូមពិចារណា រកការគាំទ្រឱ្យបានខ្លាំងពីវិស័យឯកជន ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ឬអាចបង្កើតជាមូលនិធិ លើកកម្ពស់សុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ ដោយជម្រុញឱ្យសប្បុរសជន វិស័យឯកជន និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ចូលរួម ដើម្បី យកថវិការទៅអនុវត្តនូវផែនការសកម្មភាពរយៈពេល១០ឆ្នាំនេះ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត ការជម្រុញឱ្យស្ថាប័នអង្គភាព គ្រឹះស្ថានសិក្សា ឬរោងចក្រ សហគ្រាស មានគោលនយោបាយ ឬបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងស្តីពី សុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក ក៏ជាកត្តាចាំបាច់ផងដែរ។ ដែលនេះជួយបន្ថែមទៅលើកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់នគរបាលចរាចរណ៍ ដែលអនុវត្តនៅលើដងផ្លូវ។
លោកបានលើកឡើងថា បទពិសោធន៍ ដែលអង្គការបានធ្វើកន្លងមក នៅពេលដែលស្ថាប័នមួយមានគោលនយោបាយ បទបញ្ជាផ្ទៃនេះ ឃើញថា ការកើនឡើង នូវចំណេះដឹង និងមានការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថនៅក្នុងចំណោមកម្មករ និយោជិករបស់ខ្លួន។ ជាលទ្ធផល វាបានរួមចំណែកនៅក្នុងការបង្ការ គ្រោះថ្នាកចរាចរណ៍។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«យើងបានធ្វើជោគជ័យនៅតាមបណ្តារោងចក្រមួយចំនួន ហើយយើងកំពុងតែខិតខំ ដើម្បីជម្រុញវាឱ្យទៅជាការអនុវត្តជាទូទៅលើគ្រប់រោងចក្រសហគ្រាសទាំងអស់ ក៏ដូចជានៅតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សាផងដែរ»។
ទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហាចរាចរណ៍នេះដែរ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន លោកប៉េង ពោធិ៍នា និង អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោកឃួង ស្រេង បានចុះពិនិត្យមើលស្ថានភាពចរាចរណ៍មហាវិថីសម្តេចតេជោ ៦០ម ក្នុងខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ នាថ្ងៃអាទិត្យទី១២ ខែមករានេះ ក្រោយពីមានករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បានសម្លាប់តារាចម្រៀងរ៉េបម្នាក់ និង មួយករណីទៀតបានសម្លាប់មនុស្សមួយគ្រួសារ មានឪពុក និងកូនតួចៗ២នាក់ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
ក្រសួងសាធារណការបានឱ្យដឹងថា ការចុះទៅពិនិត្យនេះ គឺដើម្បីគូសគំនូសចរាចរណ៍ និងបំពាក់បរិក្ខារសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍បន្ថែមទៀត ដើម្បីកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដែលអាចកើតមានជាយថាហេតុ ព្រមទាំងបង្កើនសុវត្ថិភាពការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
ក្រៅពីនោះ ថ្នាក់ដឹកនាំ និងគណៈកម្មាធិការសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក ក៏បានចុះណែនាំ អប់រំផ្សព្វផ្សាយអំពីច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកលើដងផ្លូវនេះ ព្រមទាំងចែកមួកសុវត្ថិភាពដល់អ្នកធ្វើដំណើរ ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងការធ្វើចរាចរណ៍ និងបញ្ជៀសគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗដែលកើតឡើងជាយថាហេតុផងដែរ។
ក្រសួងសាធារណការ បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋធ្វើដំណើរតាមផ្លូវ មេត្តាចូលរួមគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ ពាក់មួកសុវត្ថិភាពពេលបើកបរម៉ូតូ ពាក់ខ្សែក្រវាត់ពេលបើកបររថយន្ត និងកុំបើកបរបញ្ច្រាសផ្លូវ និងលើសល្បឿនកំណត់ ដើម្បីបង្ការគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ក៏ដូចជាចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផងដែរ៕
