ភ្នំពេញ៖ ក្នុងរយៈពេល ១ឆ្នាំនៃយុទ្ធនាការជំរុញ និងពន្លឿនការដោះស្រាយរឿងក្ដីនៅតាមតុលាការ ក៏ដូចជាភាពមិនប្រក្រតីនានា មន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់របស់ក្រសួងយុត្ដិធម៌ បានបង្ហាញពីវឌ្ឍនភាពនៃប្រសិទ្ធភាពការដោះស្រាយសំណុំរឿងកកស្ទះនៅតុលាការរហូតដល់ជាង ៨២ភាគរយ និងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋពេញចិត្ដចំពោះចំណាត់ការនេះ។
លោក ជិន ម៉ាលីន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្ដិធម៌ ដែលដឹកនាំសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមករា បានកត់សម្គាល់ភាពវិជ្ជមានចំនួន ៣ចំណុច ដែលកើតចេញពីយុទ្ធនាការជំរុញ និងពន្លឿនការដោះស្រាយរឿងក្តីនៅតាមតុលាការ និងយុទ្ធនាការត្រួតពិនិត្យ និងដោះស្រាយភាពមិនប្រក្រតីនៅតាមតុលាការ១ឆ្នាំរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌។
លោកបានឱ្យដឹងថា ទីមួយ ឥរិយាបថការងាររបស់តុលាការ មានការផ្លាស់ប្ដូរ (ធ្វើការកាន់តែលឿន និង កាន់តែឆាប់រហ័ស) ទីពីរ ឥរិយាបថ ផ្នត់គំនិតពលរដ្ឋមានការផ្លាស់ប្ដូរ (ពីរិះគន់ មកសរសើរតុលាការ) និងទីបី បណ្ដឹងតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋមានការថយចុះ។
លោក ម៉ាលីន បានថ្លែងថា៖ «ទីមួយ យើងសង្ខេតឃើញថា តុលាការរបស់យើង ឃើញថា ធ្វើការកាន់តែលឿន កាន់តែឆាប់រហ័ស ប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ និងប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់»។
លោក ម៉ាលីន ទទួលស្គាល់ថា ការរិះគន់ទៅលើតុលាការតែងតែកើតមានពេញបណ្ដាញសង្គម និងតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមុនយុទ្ធនាការ។
លោកបានបន្ដថា៖ «ចំណុចទីពីរ វាជាការប្រែប្រួលបរិយាបថ ផ្នត់គំនិត និងជំនឿទុកចិត្ដរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលយើងសង្ខេតថា ពីមុនពេលយុទ្ធនាការ នៅលើបណ្ដាញសង្គម យើងឃើញថា មានតែការរិះគន់ និងការតិះទៀនប្រព័ន្ធតុលាការ»។
លោក ម៉ាលីន បានបញ្ជាក់ថា ប៉ុន្ដែក្រោយដាក់ចេញនូវយុទ្ធនាការនេះ ប្រជាពលរដ្ឋបានសម្ដែងមតិកោតសរសើរ និងថ្លែងអំណរគុណដល់តុលាការជាច្រើនដែរ។ ប្រជាពលរដ្ឋសប្បាយចិត្ដនឹងការដោះស្រាយរបស់តុលាការ ដោយចេញសារជាសាធារណៈអរគុណដល់តុលាការ ដែលមិនធ្លាប់ពីមុនមកទេ។
លោកបានបន្ថែមថា ចំណុចទីបី លោកមើលឃើញថា បណ្ដឹងតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋមានការថយចុះ ដោយមិនមុនពេលយុទ្ធនាការក្រសួងយុត្ដិធម៌ទទួលបណ្ដឹង ប្រជាពលរដ្ឋដាក់ពាក្យបណ្ដឹងនៅគ្រប់ទីកន្លែង។
លោក ម៉ាលីន បានថ្លែងថា៖ «បណ្ដឹងទាំងនេះ មិនត្រឹមតែថយចុះក្នុងបណ្ដឹងយុទ្ធនាការនោះទេ ប៉ុន្ដែបណ្ដឹងទៅស្ថាប័ន និងថ្នាក់ដឹកនាំដទៃទៀត រួមទាំងបណ្ដាញសង្គម និងស្ថាប័នព័ត៌មាន»។
តុលាការគ្រប់ជាន់ថ្នាក់នៅទូទាំងប្រទេសបានទទួលសំណុំរឿង ២២៩២៧២ ទាំងសំណុំរឿងចាស់ ថ្មី ព្រហ្មទណ្ឌ និងរដ្ឋប្បវេណី ដោយបានដោះស្រាយចំនួន១៨៨៩៤២ ករណី ឬស្មើនឹង ៨២,៤១ភាគរយ។
លោក កេង សុម៉ារិទ្ធ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌ និង ជាអនុប្រធានប្រចាំការគណៈបញ្ជាការដឹកនាំយុទ្ធនាការ បានឱ្យដឹងថា៖ «វាជាអត្រាខ្ពស់បំផុតចំពោះការដោះស្រាយរបស់តុលាការគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ដោយនៅសល់តែ ១៧,៥៩ភាគរយប៉ុណ្ណោះ»។
លោកបានបន្ដថា ចំណោមសំណុំរឿងដោះស្រាយរួចទាំង ១៨៨៩៤២ ករណី មានសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌចំនួន ១១៧១២ ករណី ស្មើរនឹង ៨៤,១៤ភាគរយ និងសំណុំរឿងរដ្ឋប្បវេណី ៨៧២៣០ករណី ស្មើនឹង ៨០,៤៣ភាគរយ។
លោក សេង ឌីណា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្ដិធម៌ បានឱ្យដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋដាក់បណ្ដឹងទាក់ទងភាពមិនប្រក្រតីនៅតាមតុលាការមានចំនួនសរុប ១២២១ ករណី ដែល ៤០ករណីត្រូវបានតម្កល់ទុក មិនចាត់ការ ដោយសារការដកពាក្យបណ្ដឹង មានចំនួន ៣១ករណី និង ៩ករណី មិនមានព័ត៌មានច្បាស់លាស់ ដែលអាចចាត់ការបាន។
បណ្ដឹងដែលអាចចាត់ការបានមានចំនួន ១១៨១ ករណី ដោយបានដោះស្រាយរួចចំនួន ៩៣៨ ស្មើរនឹង ៧៩,៤២ភាគរយ។
លោក ឌីណា បានថ្លែងថា៖ «ចំណោមជាង ១៨ម៉ឺនសំណុំរឿងដែលបានចាត់ការ ប្រជាពលរដ្ឋបានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅកាន់ក្រសួងយុត្ដិធម៌ដោយចោទប្រកាន់អំពីភាពមិប្រក្រតីមានចំនួនសរុប ២២១៣សំណុំរឿង ដែលស្មើរនឹង ១,៣៧ភាគរយនៃចំនួនបណ្ដឹងសរុបទូទាំងប្រទេស»។
លោកបានអះអាងថា ក្នុងចំណោមពាក្យបណ្ដឹង ២២១៣ករណីនេះ មានតែ ៣៣ ករណីដែលត្រូវបានរកឃើញថាមានភាពមិនប្រក្រតីប្រាកដមែន ដែលស្មើរនឹងតិចជាង ០,០២ភាគរយនៃបណ្ដឹងសរុប។
សំណុំរឿងអត្រានុកូលដ្ឋាន ចំនួន ៤ ៩៨៣ ដែលនៅសល់មុនពេលប្រកាសបើកយុទ្ធនាការ ត្រូវបានដោះស្រាយចប់សព្វគ្រប់ ១០០ភាគរយ តាំងពីថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។
ចំណែកសំណុំរឿងអត្រានុកូលដ្ឋានដែលចូលថ្មី ចំនួន ៥២ ៦០១ ត្រូវបានតុលាការដោះស្រាយ ចប់សព្វគ្រប់បាន ចំនួន ៥១ ៥០៨ សំណុំរឿង ស្មើនឹង ៩៧,៩២ភាគរយ។
សំណុំរឿងចរាចរណ៍ ចំនួន ១ ០៤១ ដែលនៅសល់មុនពេលប្រកាសបើកយុទ្ធនាការ ត្រូវបានសាលាដំបូងគ្រប់រាជធានី ខេត្ត ដោះស្រាយចប់សព្វគ្រប់ ១០០ភាគរយ តាំងពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤។
ចំណែកសំណុំរឿងដែលចូលថ្មីក្រោយពេលប្រកាសបើកយុទ្ធនាការ ដែលមានចំនួន ៥ ៤៧០ ត្រូវបានតុលាការដោះស្រាយចប់សព្វគ្រប់បាន ចំនួន ៤ ៨០៧ សំណុំរឿង ស្មើនឹង ៨៧,៨៨ភាគរយ។
លោក ឌីណា បានថ្លែងថា ចំពោះសំណុំរឿងគ្រឿងញៀន ទាំងចាស់ទាំងថ្មី ដែលមានចំនួន ២៤ ៦៥១ តុលាការទូទាំងប្រទេសបានចាត់ការរួចរាល់បានចំនួន ២២ ០២២ ស្មើនឹង ៨៩,៣៤ភាគរយ។
ចំណែកឯនៅក្នុងសំណុំរឿងក្មេងទំនើង គណៈបញ្ជាការដឹកនាំយុទ្ធនាការ បានពិនិត្យឃើញថា តុលាការបានអនុវត្តច្បាប់យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ ដោយគិតចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ មកទល់នឹង ពេលនេះ សាលាដំបូង និងអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានី ខេត្ត ទូទាំងប្រទេស បានទទួលចាត់ការ សំណុំរឿងពាក់ព័ន្ធនឹងក្មេងទំនើងសរុបចំនួន ២ ៣២៤ ដែលមានជនសង្ស័យ ចំនួន ៣ ៦៥០ នាក់ ជាកម្មវត្ថុនៃការអនុវត្តវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់។
លោក ជិន ម៉ាលីន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្ដិធម៌ ដែលដឹកនាំសន្និសីទសារព័ត៌មាននេះបានថ្លែងថា យុទ្ធនាការពន្លឿនដោះស្រាយនឹងត្រូវបញ្ចប់តាមផែនការដោយចំណាយពេលវេលា ២ឆ្នាំកន្លះ ដែលនៅសល់ពេលវេលា ១ឆ្នាំកន្លះទៀត៕