ភ្នំពេញៈ ក្រសួងកសិកម្ម បានជម្រុញឱ្យកសិករ ងាកមកដាំដុះស្រូវផ្ការំដួល ដែល ជាពូជស្រូវខ្មែរ តាមរយៈបង្កើតជា សហគមន៍កសិកម្មទំនើបវិញ ជាជាងប្រើប្រាស់ពូជប្រភេទស្រូវ OM របស់វៀតណាម ដើម្បីធានាតម្លៃស្រូវបានយូរអង្វែង ចៀសវាងបញ្ហាធ្លាក់ថ្លៃ ដូចពេលបច្ចុប្បន្ននេះទៀត។
ការជម្រុញនេះធ្វើឡើង នៅខណៈពេលដែលតម្លៃប្រភេទស្រូវ OM របស់វៀតណាម ដែលពលរដ្ឋខ្មែរបានដាំដុះបានធ្លាក់ថ្លៃ មកនៅប្រមាណជា៧០ម៉ឺនរៀល ក្នុងមួយតោននៅខែមករានេះ។
ការធ្លាក់ថ្លៃនេះបង្កឱ្យមានការរិះគន់ ជាពិសេសតាមបណ្តាញសង្គម រហូតដល់កសិករជិត២០នាក់ បានធ្វើបាតុកម្ម បិទផ្លូវជាតិលេខ៥ ក្នុងស្រុកមោងឫស្សី ខេត្តបាត់ដំបង កាលពីរសៀលថ្ងៃចន្ទ ១៣ ខែកមរានេះ ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ ពីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។
កសិករបានស្រែកតាមឧបករណ៍បំពងសំលេងដូច្នេះថា៖«ប្រសិនបើ ស្រូវចុះថោក កសិករមិនអាចរស់បានទេ មិនអាចដោះស្រាយបំណុលជីគេបានទេ...ស្រូវចុះថោកខ្លាំងពេក តែជីឡើងថ្លៃ»។
ក្រុមកសិករបានត្អូញត្អែថា ពួកគេបានជួលដីស្រែគេធ្វើ ដែលក្នុង១ហិកតា តម្លៃ ១លានរៀល ខណៈដែល ជី១បាវ តម្លៃ១៥ម៉ឺនរៀល និងថ្លៃឈ្នួលច្រូតស្រូវវិញ ១ហិកតា តម្លៃ៣០ម៉ឺនរៀល។
នៅថ្ងៃដដែលនោះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោកឌិត ទីណាបានថ្លែងថា អ្នកដែល និយាយពីស្រូវធ្លាក់ថ្លៃនោះ គឺមិនដែលបញ្ជាក់ពីប្រភេទស្រូវ ដែលធ្លាក់ថ្លៃនោះទេ។
អ្នកដែលធ្វើស្រូវពិតប្រាកដ គឺមានការបែងចែក ប្រភេទស្រូវច្បាស់លាស់ណាស់ ដូចជាប្រភេទស្រូវ ក្រអូប អង្ករស ឬស្រូវអ៊ីអ៊ា ស្រូវស្រាល ដែលដាំដុះលក់ទៅប្រទេសវៀតណាម។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖«អញ្ជឹងការលក់ស្រូវ វាអាស្រ័យទៅលើទីផ្សារវៀតណាម។ នៅពេលដែលស្រូវ ដែលយើងធ្វើសម្រាប់រោងម៉ាស៊ីនរបស់យើងជាប្រភេទស្រូវខ្មែរ យើងរក្សាទីផ្សារបាន។ មួយរយៈនេះ ដោយសារតែដើរស្រែកថាស្រូវធ្លាក់ថ្លៃៗ ទាំងអស់គ្នាគិតថា ស្រូវទាំងអស់ធ្លាក់ថ្លៃទាំងអស់។ នៅខាងនេះ អ្នកធ្វើស្រូវវស្សា អត់មានជួបបញ្ហាហ្នឹងទេ»។
លោកបានលើកឡើងថា ចំពោះស្រូវប្រាំង វាមានបញ្ហានៅត្រង់ថា មានការសម្រុកដាំដុះ ច្រើនពេក ព្រោះចង់ចំណេញបានច្រើន។ បើតាមស្ថិតិនៅឆ្នាំនេះ ស្រូវប្រាំងមានជាង៧០ម៉ឺនហិកតា ដែលគិតជាទិន្នផល ប្រមូលសរុបទាំងអស់មាន ជិត៥លានតោន។
ក្នុងនោះ មានប្រភេទស្រូវ OM ដែលជាពូជស្រូវវៀតណាមភាគច្រើន។ ហេតុនេះ វាមិនងាយស្រួល ក្នុងការអន្តរាគមន៍នោះទេ ដើម្បីចៀសវាងការខាតបង់ទាំងអស់គ្នា ក្នុងខណៈពេលដែល នៅតាមរោងម៉ាស៊ីនស្រូវ គឺពោរពេញទៅដោយអង្ករខ្មែរ ដែលមិនទាន់លក់អស់។
លោករដ្ឋមន្រ្តីបញ្ជាក់ថា៖«អង្ករខ្មែរយើងនៅមានតម្លៃខ្ពស់ នៅពេលដែលអង្ករមិនក្រអូប អង្ករវៀតណាមមួយរយៈនេះ មានតម្លៃធ្លាក់ចុះមែនទែន។ ស្រូវពូជខ្មែររបស់យើង អត់បញ្ហាទេ។ ការជួយយើងជួយបានទាំងអស់ ព្រោះរោងម៉ាស៊ីន ត្រូវការប្រភេទស្រូវបែបនេះយកទៅទីផ្សារ ដែលត្រូវការស្រូវបែបនេះ»។
ប៉ុន្តែចំពោះស្រូវ OM ធ្វើទាំងពីដើមរហូតមក គឺតម្រូវទីផ្សារវៀតណាម ដែលកាលពីមានបញ្ហាគ្រោះរាំងស្ងួតកន្លងមកនោះ មានតម្រូវការច្រើនមែនទែន ហើយឱ្យតម្លៃខ្ពស់។
ហេតុនេះ ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន ទោះបីមន្រ្តីកសិកម្ម ខំប្រឹងណែនាំឱ្យ ដាំដុះស្រូវ សែនក្រអូបពូជខ្មែរ ក៏ពួកគាត់ នៅតែចង់ធ្វើប្រភេទស្រូវ OMវិញដដែល។
លោករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍ថា៖«យើងក៏គោរពដែរ គាត់ចង់ធ្វើ ក៏ធ្វើ។ គាត់ត្រូវការទឹក ក៏យើងជួយដោះស្រាយទឹក។ ឥលូវយើងឃើញហើយថា បញ្ហាធ្លាក់ថ្លៃនៃប្រភេទស្រូវ OMនេះ ប្រហែលជាមិនងាយឡើងវិញទេ រហូតដល់ចប់ការប្រមូលផល។ អញ្ជឹងយើងត្រៀមជួយក្នុងលក្ខខណ្ឌចាំបាច់មួយចំនួន តែក៏មិនអាចជួយដូចស្រូវខ្មែរ ដែលមានទីផ្សារក្នុងស្រុកបានដែរ»។
ជាដំណោះស្រាយរយៈពេលវែង លោករដ្ឋមន្រ្តីបានជម្រុញឱ្យកសិករដែលធ្លាប់ដាំដុះស្រូវប្រភេទOM ឱ្យត្រឡប់មកធ្វើស្រូវសែនក្រអូប ជាលក្ខណៈសហគមន៍កសិកម្មទំនើបវិញ ដោយចាប់ផ្តើមនៅក្នុងរដូវបង្កបង្កើនផលថ្មីខាងមុខនេះ។
លោកបានពន្យល់ថា សហគមន៍កសិកម្មទំនើប គឺកសិករមិនចាំបាច់ចំណាយទៀត សម្រាប់ធ្វើស្រែក្នុងរដូវថ្មីនោះទេ ហើយ អ្នកដែលគ្មានប្រាក់ជាដើមទុន ក៏មិនចាំបាច់ខ្ចីគេ ជាលក្ខណៈ ម្នាក់ឯងទៀតនោះដែរ។
កសិករនឹងមានការចងក្រងគ្នាជាសហគមន៍មួយ ដែលមាន អ្នកដឹកនាំដ៏រឹងមាំ ហើយក្រសួងកសិម្មនឹងឱ្យសហគមន៍នោះខ្ចីប្រាក់ធ្វើដើមទុន ដោយការប្រាក់ទាប។ ប៉ុន្តែពេលប្រមូលផល នឹងធ្វើការកាត់កងសងវិញ។
លោកបានអះអាងថា៖«និយាយរួម គឺយើងដឹងតែចំណេញតែម្តង។ អត់មានខាតទេ លើកលែងតែបញ្ហាអាកាសធាតុ តែមិនដល់ថ្នាក់យើងខាតទាំងស្រុងដែរ។ បើសិនជាស្រែណាខាត ក៏ស្រែមួយទៀតជួយ។សរុបមកគឺយើងចែកភាគផលទៅតាមទំហំផ្ទៃដី ទិន្នផល ដែលយើងធ្វើជាមួយគ្នា»។
លោករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍ថា៖«នេះហើយ យើងរួមគ្នាជួយគ្នា ដោះស្រាយយូរអង្វែង។ កុំឱ្យយើងបារម្ភរឿង អត់ទុនធ្វើ ធ្វើទៅចេះតែខាត។ ឥលូវនេះទុនមានឱ្យហើយ ហើយថាធ្វើទៅខាត មិនខាតទេ គ្រាន់តែចំណេញតិច ឬច្រើន។ នៅពេលដែលយើងធ្វើនៅតែឯង វាអាចពេលខ្លះចំណេញកប់ក្តោង តែពេលខ្លះខាត ក៏ខាតធ្ងន់ដែរ»។
នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ស្រូវផ្ការំដួល លក់នៅស្រែបានតម្លៃពី ១ ២៥០ ទៅ១ ៣០០រៀល ហើយអ្នកប្រមូលទិញនៅរោងម៉ាស៊ីនមានតម្លៃជាង ១ ៤០០រៀលក្នុង១គីឡូក្រាម។
លោកក៏បានអំពាវនាវឱ្យមានការជួយធ្វើចលនា ដើម្បីឱ្យកសិករបានយល់ ពីការធ្វើសហគមន៍កសិកម្មទំនើប ដែលអាចគ្រប់គ្រងបានទាំងបរិមាណ គុណភាព និងពូជដែលត្រូវធ្វើ។
លោកបានជម្រុញដូច្នេះថា៖«ត្រូវធ្វើឱ្យចំពូជ ដែលយើងអាចជួយបាន។ យើងថាទិន្នផលវារាងទាបជាង ទិន្នផលស្រូវវៀតណាមមែន តែពេលមានបញ្ហអីយើងអាចជួយបាន»៕