អនុវត្ដវារីវប្បកម្មវិស័យជលផលប្រកបដោយនិរន្តរភាព ដើម្បីការពារជីវភាព និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី
ក្រុងព្រះសីហនុ៖ វិស័យជលផលរបស់កម្ពុជាកំពុងបោះជំហានទៅកាន់ការអភិវឌ្ឍន៍និរន្តរភាព និងគិតគូរពីជីវភាពរស់នៅរបស់សហគមន៍ ដោយបង្ហាញពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីការពារប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី។
គណៈប្រតិភូរដ្ឋបាលជលផលនៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានធ្វើទស្សនកិច្ចសិក្សានៅក្រុងព្រះសីហនុ ជាផ្នែកមួយនៃគម្រោង CAPFISH Capture ដែលផ្តល់មូលនិធិដោយសហភាពអឺរ៉ុប ចាប់ពីថ្ងៃទី ១០ ដល់ ១១ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៥។
លោកបណ្ឌិត Manuel Barange ជំនួយការអគ្គនាយក និងជានាយកផ្នែកជលផល និងវារីវប្បកម្មនៃអង្គការស្បៀងអាហារ និងកសិកម្មនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (FAO) បានកត់សម្គាល់ថា វិស័យជលផលពិភពលោកបានរក្សាស្ថិរភាពក្នុងរង្វង់ ៩០-៩២ លានតោនក្នុងរយៈពេល ៣០ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ លោកគូសបញ្ជាក់ថា ត្រីមួយក្នុងចំណោមស្ដុកត្រីចំនួនបីត្រូវបានធ្វើអាជីវកម្មលើសកំណត់។
លោក Barang បាននិយាយថា៖ «វារីវប្បកម្មជួយទប់ស្កាត់បញ្ហានេះ ហើយបានក្លាយទៅជាប្រព័ន្ធផលិតកម្មស្បៀងដែលមានកំណើនលឿនបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក ដោយកើនឡើង ៥ភាគរយ ជារៀងរាល់ឆ្នាំចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០០»។
លោកបានបន្ដថា៖ «ជាប្រទេសផលិតនូវផលិតផលជលផលដ៏សំខាន់ កម្ពុជានៅមានឱកាសបង្កើនទិន្នផលច្រើនបន្ថែមទៀត ជាពិសេសតាមរយៈការវិនិយោគលើការអភិវឌ្ឍន៍វារីវប្បកម្ម និងការផ្តល់ក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ ក៏ដូចជាការលើកទឹកចិត្តសម្រាប់ការចូលរួមពីវិស័យឯកជន»។
គណៈប្រតិភូបានទស្សនាគណៈកម្មាធិការសហគមន៍នេសាទ (CFi) កន្លែងបណ្តុះកូនកោងកាង កន្លែងដាំដើមឈើឡើងវិញ និងបន្ទប់ប្រតិបត្តិការប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យនាវា (VMS)។
គំនិតផ្តួចផ្តើមទាំងនេះបញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជាក្នុងការរួមបញ្ចូលការអភិរក្សប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីជាមួយនឹងវឌ្ឍនភាពបច្ចេកវិទ្យា។
លោកស្រី Rebekah Bell តំណាងអង្គការ FAO ប្រចាំកម្ពុជា បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃការគ្រប់គ្រងជលផលប្រកបដោយនិរន្តរភាព ដោយបញ្ជាក់ថា ប្រជាជនកម្ពុជាទទួលទានត្រីចំនួនច្រើនជាងគេលើពិភពលោក ជាមួយនឹងប្រូតេអ៊ីន ៧៥-៨០% បានមកពីត្រី។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «ដើម្បីការពារធនធានដ៏សំខាន់នេះ ត្រូវតែមានការគ្រប់គ្រងជលផលឱ្យបានល្អ សម្របតាមអាកាសធាតុ និងនិរន្តរភាព។ នេះនឹងធានាបាននូវអាហារូបត្ថម្ភកាន់តែប្រសើរ ធានាដល់ជីវភាពរស់នៅ និងការពារបរិស្ថានក្នុងទឹកសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ»។
លោកស្រីបានបន្ដថា ការគ្រប់គ្រងជលផលប្រកបដោយនិរន្តរភាពមានសារៈសំខាន់ ដោយបានគូសបញ្ជាក់ថា ការផលិតស្បៀងជលផលប្រសើរជាងមុន អាស្រ័យលើការនាំការគ្រប់គ្រងត្រឹមត្រូវ។
ប្រទេសកម្ពុជាសម្រេចបាននូវព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗ ក្រោមកម្មវិធី CAPFISH ដោយផ្តោតលើការនេសាទប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងការអភិរក្សទីជម្រក។
កម្មវិធីនេះបានការពារជម្រកសំខាន់ៗ រួមទាំងព្រៃកោងកាង ១៣៦ ហិកតា ដោយមានបង្គោលកំណត់ព្រំដែនជាង ១ពាន់ បង្កើនប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីផ្កាថ្ម និងស្មៅសមុទ្រ។
ប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យកម្រិតខ្ពស់ ដូចជា ឧបករណ៍ល្បាត SMART ដ្រូន និងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងព័ត៌មានជលផល ឥឡូវនេះតាមដានទូកសមុទ្រចំនួន ៩២៥ គ្រឿង ដើម្បីធានាបាននូវការអនុលោមភាព និងនិរន្តរភាព។
លើសពីនេះ ជំនួយដែលបានផ្តល់ដល់សហគមន៍នេសាទចំនួន ១៥០ (CFis) និង ១០០ (CFRs) បានផ្ដល់សិទ្ធិអំណាចដល់ក្រុមសហគមន៍ចំនួន ២៥០ ដែលលើកកម្ពស់កិច្ចសហការ និងការអនុវត្តប្រកបដោយនិរន្តរភាពទូទាំងប្រទេស។
ការកសាងសមត្ថភាពដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងកម្មវិធី ដោយមានមនុស្សជាង ១២៥០ នាក់ រួមទាំងមន្ត្រីជលផល និងសមាជិកសហគមន៍ បានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលក្នុងការគ្រប់គ្រងជលផល និងកម្មវិធីប្រព័ន្ធព័ត៌មានភូមិសាស្ត្រ (GIS)។
លោក Barang បានថ្លែងថា៖ «អនាគតវារីវប្បកម្មរបស់កម្ពុជាពិតជាល្អប្រសើរ។ វារីវប្បកម្មគឺជាប្រព័ន្ធអាហារសត្វតែមួយគត់ដែលសម្រេចបាននូវកំណើនមិនធម្មតា»។
លោក Barange បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ការធានានូវនិរន្តរភាព និងការសម្របខ្លួនទៅនឹងអាកាសធាតុ គឺជាគន្លឹះក្នុងការធានាបាននូវភាពយូរអង្វែងនៃវិស័យជលផលរបស់កម្ពុជា ដោយលោកបន្ថែមថា FAO ប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការជួយប្រទេសកម្ពុជាក្នុងដំណើរផ្លាស់ប្តូរនេះ។
កម្មវិធី CAPFISH កំពុងកសាងវិស័យជលផលដែលមានភាពធន់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយធ្វើឱ្យមានតុល្យភាពនៃនិរន្តរភាពអេកូឡូស៊ីជាមួយនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការអភិរក្សទីជម្រក ការត្រួតពិនិត្យទំនើប និងការចូលរួមរបស់សហគមន៍ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមអាកាសធាតុ និងធនធាន ដោយធានាបាននូវធនធានជលផលសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។
លោកបានកត់សម្គាល់ថា៖ «ការបង្កើនតម្លៃបន្ថែមដល់ផលិតកម្មជលផលក្នុងប្រទេសនឹងបើកឱកាសទីផ្សារថ្មី និងនាំមកនូវអត្ថប្រយោជន៍កាន់តែច្រើនដល់សហគមន៍មូលដ្ឋាន»។
លោកស្រី Bell ក៏បាននិយាយផងដែរថា តួនាទីរបស់ស្ត្រីក្នុងការផលិតអាហារជលផលមានសារៈសំខាន់ណាស់។ ខណៈបុរសចេញនេសាទ វាគឺជាស្ត្រីដែលយកផលិតផលជលផលទៅលក់លើទីផ្សារ និងចម្អិនជាអាហារ។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «ដើម្បីធានាថា ខ្សែសង្វាក់តម្លៃអាហារជលផលមាននិរន្តរភាព យើងត្រូវធ្វើឱ្យប្រាកដថាតួនាទីរបស់ស្ត្រីត្រូវបានទទួលស្គាល់ សុវត្ថិភាពរបស់ពួកគេត្រូវបានធានា និងជីវភាពគ្រួសារនេសាទត្រូវបានគាំទ្រ»៕
