ពោធិ៍សាត់ៈ រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញវិធានការផ្ទាល់ និងប្រយោលចំនួន២នាពេលថ្មីៗនេះ ដើម្បីជួយដល់​កសិផល​របស់​ពល​រដ្ឋទាំងអស់ ជាពិសេស គឺរក្សាតម្លៃស្រូវ​ នៅក្នុងពេលបុណ្យចូលឆ្នាំចិនវៀតណាមខាងមុខនេះ ដែល​ការ​បញ្ជា​ទិញ​អា​ច​កាត់​បន្ថ​យ។

វិធានការទាំងនេះត្រូវបានដាក់ចេញ បន្ទាប់ពីតម្លៃស្រូវOMនៅដើមឆ្នាំនេះ បានធ្លាក់រហូតដល់ទៅ​ ខ្ទង់​៨០​០រៀល​នា​ពេល​បច្ចុបប្បន្ន  ខណៈដែលតម្លៃស្រូវសែនក្រអូបរបស់ខ្មែរ មានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងឆ្នាំទៅមិញដែរ គឺតម្លៃចន្លោះពី​១ ​២​០០រៀល ទៅ១ ៣០០រៀលក្នុង១គីឡូក្រាម។

ក្នុងពិធីសម្ពោធសមិទ្ធផលនានា ក្នុងភូមិប៊ុនរ៉ានីសែនជ័យដំណាក់ទ្រយឹង ស្ថិតក្នុងឃុំព្រងិល ស្រុកភ្នំក្រវាញ ខេត្តពោធិ៍សាត់ នា​ថ្ងៃ​ទី២០ ខែមករានេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន ម៉ាណែតមានប្រសាសន៍ថា វិធានការផ្ទាល់ កន្លងមក នៅចន្លោះពីខែតុលា ដល់​ខែវិច្ឆិកា ២០២៤ ហើយ​ខែ​មេសា និងឧសភា ២០២៥នេះ រដ្ឋាភិបាលបានបញ្ចេញថវិកា៤០លានដុល្លារ ដើម្បីឱ្យ​ទៅរោង​ម៉ាស៊ីន​កិនស្រូវ ជា​ទុន​បង្វិល​ទិញ​កសិ​កផល​ពីប្រជាពលរដ្ឋ។ 

លោកបន្តថា ហើយដើម្បីត្រៀម ផ្តល់​សម្រាប់ពី​ខែ​មករា ដល់ខែមិនា ថវិកា​ចំនួន​៣០​លាន​ដុល្លារ​ទៀត​ត្រូវ​បាន​ន្ថែម ជាទុនបង្វិលដល់ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ឱ្យជួយប្រមូលទិញ កសិក​ផល​ពី​ប្រ​ជា​​ក​សិករ ជា​ពិ​សេស​នៅខែ មករានេះ ដែល​ជាពេ​លចូ​លឆ្នាំ ចិនវៀតណាម ដែលការប្រមូលទិញ អាចនឹងថយចុះ

ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលមានប្រសាសន៍ថា៖« អញ្ចឹងអាចជួយដោះស្រាយបាន។ នេះគឺជាការជួយបង្វិលមួយចំនួន។ ទុន​ត្រូវការ​ធំជាង​នេះ តែអ្វីដែលយើងអាចជួយបាន នេះជាវិធានការមួយ ដើម្បីបង្កើននូវការទិញ កុំឱ្យកសិផល ច្រូតហើយមិនសូវមានអ្នកទិញ»។

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានលើកឡើងថា មួយវិញទៀត ក៏មានយន្តការធានាឥណទាន សម្រាប់ការនាំចេញអង្ករ ដែល​មាន​ទំហំ​គម្រោងពី៣០លានដុល្លារ ឡើងទៅដល់១៥០លានដុល្លារ ដែលត្រូវបានឯកភាពកាលពីសប្តាហ៍មុន ក្រោយ​ពីមាន​ជំនួប​ជាមួយ​នឹងសហព័ន្ធស្រូវអង្ករ។

រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ត្រូវការថវិកាជួយ ពីធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្ម (ARDB) ហើយរដ្ឋាភិបាលមានវិធានការគ្រោង ១៥០លានដុល្លារ សម្រាប់កសិកផលទូទៅ។ ក្នុងនោះ រដ្ឋាភិបាលបានប្រើប្រាស់ចំនួន៤០លានសម្រាប់ផលិតផលស្រូវ ហើយ​បានបន្ថែម៣០លានដុល្លារទៀត។ 

លោកមានប្រសាសន៍ដូច្នេះថា៖«យើងថែម ១៥០លាន ដុល្លារ។ ១៥០លាននេះ ទៅឱ្យអ្វី? គឺដើម្បី​យើង​ធានាទៅ​ដល់​រោ​ងម៉ា​ស៊ី​នកិ​ន​ស្រូវ មានលទ្ធភាពទៅខ្ចី លុយពីធនាគារឯកជន ដើម្បីយកមកជាទុន យកមកបង្វិល បានរាប់រយលានតទៅទៀត យក​មក​ទិញ​ស្រូវ ដើម្បីបង្វិលពីកសិករ»។ 

លោកនាយកដ្ឋមន្រ្តីបន្តថា៖«ប្រសិន បើអត់មានលុយ១៥០លាន សម្រាប់ដាក់ធានា ឱ្យ​ម៉ាស៊ីនកិន​ស្រូវទេ ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ទៅខ្ចី​លុយធនាគារមិនបានទេ។ បានន័យថា រដ្ឋជួយធានាពីសុវត្ថិភាពរបស់ធនាគារឯកជន អញ្ជឹង​ធនាគារ​ឯកជននឹងបញ្ចេញលុយ រាប់​រយ​លាន​ទៀត បន្ថែមទៅលើថវិកា ៤០ បូក៣០លានរបស់រដ្ឋនេះ ដើម្បីជាទុនបង្វិលទិញស្រូវពីកសិករ នៅ​ក្នុងរយៈ​ពេលប៉ុន្មាន​ខែ​ទៅ​មុខ​នេះទៀត ជាពិសេសរដូវច្រូតនេះ រហូតដល់ចុងខែ៣»។

លោកបញ្ជាក់ថា នេះជាវិធានការ ដែលរដ្ឋាភិបាលបាននឹងកំពុងតែធ្វើ និងបន្តធ្វើតទៅនាពេលអនាគតទៀត ដើម្បីធានាចរន្ត ការ​ទិញកសិកផល ក៏ដូចជាទិញស្រូវពីកសិករ។ 

ក្រៅពីរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ក៏មាន សប្បុរសជនមួយចំនួន ក៏បាន​កំពុ​ង​តែចុះជួយទិញស្រូវរបស់កសិករផងដែរ ទៅ​តាម​លទ្ធភាពដែលខ្លួនមាន។ 

លោកថ្លែងថា៖«នេះគឺជាវិធានការអន្តរាគមន៍ជាក់ស្តែងមួយចំនួន គឺបញ្ចេញទុកថវិកា អញ្ជឹងសរុបទាំងអស់​រាប់រយ​លាន ហើយខ្ញុំសូមអំពាវនាវឱ្យធនគារឯកជន ជួយផ្តល់ឥណទានដល់វិស័យកសិកម្ម នៅក្នុង​អត្រាការ​ប្រាក់មួយ​ដ៏​សម​រម្យ ជាពិសេសនៅក្នុងដំណាក់កាលនេះ»។

ក្រៅពីការជួយអន្តរាគមន៍ដោយផ្ទាល់ តាមរយៈការបញ្ចេញសាច់ប្រាក់ធានានេះ រដ្ឋាភិបាល ក៏បានគិតគូ​ពីការ​មិន​យក​ពន្ធ​លើថ្លៃដីកសិកម្ម ខណៈដែលប្រទេសភាគច្រើនលើពិភពលោក មិនមានការលើកលែងនោះទេ។​ បន្ថែមពីនោះ រដ្ឋា​ភិបាល ក៏បានគិតគូពីការលើកលែង ការមិនយកពន្ធអាករ លើការនាំចូលឧបករណ៍កសិកម្ម ជី និងចំណីសត្វជាដើម។ 

ប្រមុ​ខរ​ដ្ឋា​ភិបាលបានក៏បានលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការផលិតជីសម្រាប់ដំណាំកសិកម្ម ដោយខ្លួនឯងបន្ថែមទៀត ជា​ពិសេ​សគឺ​ការ​ផ​លិត​​ជីសរីរាង្គ ដែលអាចជួយកសិករឱ្យសន្សំថវិកា ពីការចំណាយលើជី ដែលនាំចូលពីបរទេស។ 

ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយក និងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាល នៃធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និង​កសិកម្ម (ARDB) លោកកៅ ថាច មិនអាចទាក់ទងសុំអត្ថាធិប្បាយពីការបញ្ចេញថវិកាធានានេះទេ។ 

ទោះយ៉ាងណា កាល​ពីសប្តាហ៍មុន លោកបានថ្លែងថា រាជរដ្ឋាភិបាល​បាន​បញ្ចេញថវិកា សរុបជា២០៨​លាន​ដុ​ល្លា​រអា​មេរិកចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ២០១០មក ​ដើម្បី​ទ្រទ្រង់វិស័យ​កសិកម្មនេះ ក៏ដូចជាធានា ស្ថេរភាពថ្លៃស្រូវផងដែរ។ 

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីក៏បានលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាកសិករ ឱ្យចូលរួមនៅក្នុងសហគមន៍កសិកម្មទំនើបផងដែរ ដើម្បី​ទទួ​លបា​ន​​ការ​ធានាថ្លៃស្រូវ និងការកាត់បន្ថយការចំណាយលើថ្លៃដើម ក្នុងការផលិត។ 

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោកឌិត ទីណា និងថ្នាក់ដឹកនាំ បាន​ ជួប​សំណេះ​សំណា​ល​ជាមួ​យ​កសិ​ករផលិតស្រូវ និងផ្សព្វផ្សាយពីការចងក្រងសហគមន៍កសិកម្មទំនើប នៅភូមិតាលោ ឃុំតាលោ ស្រុក​តាលោ​សែនជ័យ ខេត្តពោធិ៍សាត់ កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែមករានេះផងដែរ។

លោករដ្ឋមន្ត្រី បានលើកឡើងពីសហគមន៍កសិកម្មទំនើប ដែល​ជាមធ្យោបាយដ៏សំខាន់​ក្នុង​ការ​ជួ​យដ​ល់ប្រ​ជាកសិ​ករ​ទូទាំ​ងប្រ​ទេស។ សហគមន៍កសិកម្មទំនើប មានផែនការផលិតកម្មច្បាស់លាស់ ដឹងពីតម្រូវការ និងការផ្គត់ផ្គង់ មាន​កិច្ច​សន្យាផលិ​តក​ម្ម​ត្រឹមត្រូវ ទទួលបានកម្ចីការប្រាក់ទាប មានការគាំទ្របច្ចេកទេសពីក្រសួង និង​មាន​ទីផ្សារ​ពិត​ប្រាកដ​។ 

លោករដ្ឋមន្រ្តីក៏បាន លើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាកសិករ ក្នុងការកាត់បន្ថយការដាំនូវពូជស្រូវនាំចូលពីបរទេស ជំនួស​ដោយ​ការ​ដាំពូជស្រូវក្នុងស្រុកដូចជា សែនក្រអូប ផ្ការំដួល និងចំប៉ីស៧០​ជាដើម ​ដែល​មាន​តម្រូវកា​រ​តាម​រោង​ម៉ាស៊ីន​កិន​ស្រូវ​ក្នុ​ង​ស្រុក និងមានតម្លៃខ្ពស់ក្នុងទីផ្សារ។ 

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖«សហគមន៍កសិកម្មថ្មីនេះពិតជាផ្តល់ផលចំនេញជាច្រើនដល់ប្រជាកសិករ ក្នុងការកាត់​បន្ថ​យ​ថ្លៃដើមផលិត ទទួលបានការណែនាំពីក្រសួងកសិកម្ម ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រើប្រាស់ធាតុចូលកសិកម្ម ដឹងពីការប្រើ​ប្រាស់​ទឹកស្របតាមទំហំផ្ទៃដីផលិតកម្ម និងមានហានិភ័យទាបពីការប្រែប្រូលអាកាសធាតុ»។ 

លោករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានក្រើនរំលឹកដល់ប្រជាកសិករផងដែរ ពីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីចិន និងវៀតណាមខាងមុខនេះ ដែល​​អាចមានការផ្អាកប្រមូលទិញស្រូវពីសំណាក់ឈ្មួញវៀតណាម។ ទោះបីជាយ៉ាងណា រាជរដ្ឋាភិបាល​ដែល​មាន​ក្រ​សួង​កសិកម្ម ជាសេនាធិការលើរឿងនេះ បានសហការជាមួយវិស័យឯកជនដូចជារោងម៉ាស៊ីកិនស្រូវ ជួយ​អន្តរាគមន៍​ដល់ប្រជាកសិករទាំងអស់ អាចលក់ផលស្រូវបាន និងទទួលបានការសង្គ្រោះទាន់ពេលវេលា៕