ការបង្កើតបែរចិញ្ចឹមត្រីបណ្តែតទឹក រួមចំណែក ជួយកាត់បន្ថយការនេសាទហួសប្រមាណ ដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវចម្រុះ និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីរបស់បឹងទន្លេសាប។ រូបថត អង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា
កំពង់ធំៈ បែរចិញ្ចឹមត្រីបណ្ដែតទឹកចំនួន១០បន្ថែមទៀតកំពុងតែត្រូវបានរៀបចំបង្កើតឡើង សម្រាប់ប្រជានេសាទ១០គ្រួសារនៅលើបឹងទន្លេសាប ដើម្បីបង្កើតមុខរបរបន្ថែម ដែលជួយកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកទាំងស្រុងទៅលើធនធានជលផល ក៏ដូចជាជួយអភិរក្សជីវចម្រុះនៅបឹងទន្លេសាប។
គម្រោងពង្រីកបន្ថែមនេះ គឺបន្ទាប់ពីបែរត្រីចំនួន១៣រួចហើយត្រូវបានបង្កើតឡើង ដោយអង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា ក្រោមថវិការគាំទ្រពីមូលនិធិភាពជាដៃគូសម្រាប់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ដែលរងការគម្រាមកំហែង (Critical Ecosystem Partnership Fund-CEPF)នៅក្នុងសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិទួលនាងសាវផ្លូវហ្លួង ស្ថិតក្នុង ឃុំផាត់សណ្ដាយ ស្រុកកំពង់ស្វាយ ខេត្ដកំពង់ធំ ដែលបានចាប់ផ្តើមកាលពីខែមិថុនាកន្លងមក។ សមាជិកសហគមន៍ ក៏បានទទួល ពូជត្រី ចំណីត្រី និងការបណ្ដុះបណ្ដាលបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមត្រីផងដែរ។
លោកសាន ស៊ីនាង អ្នកគ្រប់គ្រងគម្រោង នៃអង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា (NatureLife Cambodia)បានឱ្យដឹងថា ការចិញ្ចឹមត្រីនេះ គឺគម្រោងបានផ្តោតទៅលើការអភិរក្សជាធំ ដែលមានប្រើគោលការណ៍អភិរក្សបរិស្ថាន និងមានបដិភាគរបស់សហគមន៍។
លោកថ្លែងថា៖«យើងមានបង្កើតជាគោលការណ៍ក្នុងការចូលរួម៩ចំណុច ដែលយើងចង់កាត់បន្ថយការនេសាទ និងសកម្មភាព ដែលបង្កជាសម្ពាធទៅដល់ការដកហូតខុស នៃជីវចម្រុះក្នុងតំបន់របស់ពួកគាត់។ ក្រៅពីនោះ ក៏មានការជំរុញ ការល្បាត និងការតាមដានជីវចម្រុះក្នុងតំបន់ពួកកាត់បន្ថែមទៀតផងដែរ»។
ក្រៅពីកែច្នៃត្រី ដែលនេសាទបានពីបឹងធម្មជាតិ សហគមន៍ កំពុងរៀបចំប្រភពត្រីបន្ថែមសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ដល់តម្រូវការទីផ្សារ រួមទាំងកាត់បន្ថយការនេសាទហួសប្រមាណ ដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវចម្រុះ និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីរបស់បឹងទន្លេសាបដែរ។
បន្ថែមលើការគាំទ្រនេះ សហគមន៍ក៏បានរួមចំណែកលើការរៀបចំបែរផ្ទាល់ខ្លួន និងវិភាគទានចំនួន ៣០ភាគរយ នៃការចំណាយរួម ដែលជាផ្នែកមួយនៃការជំរុញចូលរួមរបស់សហគមន៍ផ្ទាល់។
ក្រុមសហគ្រាសស្ត្រី នៃពលរដ្ឋទាំង១៣គ្រួសារ បាននឹងកំពុងតែផលិតត្រីឆ្អើរ ដែលមានឈ្មោះថា«ត្រីទន្លេ» (Tonle Fish) ជាផលិតផលមេត្រីភាពជីវចម្រុះ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់លើទីផ្សារក្នុងសហគមន៍ និងហាងម៉ាតមួយចំនួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
សហគ្រាស«ត្រីទន្លេ» នេះស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់សហគមន៍តំបន់ការពារ ធម្មជាតិទួលនាងសាវផ្លូវហ្លួង ដែលជាសហគមន៍បណ្តែតទឹក ហើយទទួលបានការស្គាល់ពីក្រសួងបរិស្ថាន ក្នុងការជំរុញ និងលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន ការពារ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិដ៏កម្រក្នុងបឹងទន្លេសាប។
ការផ្តល់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមត្រីអណ្ដែង និងត្រីឆ្ពិន ដល់សមាជិកក្រុមសហគ្រាសសហគមន៍អភិរក្សទន្លេសាប។ រូបថត អង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា
អង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជាបានលើកឡើងថា សហគ្រាសនេះ បានរួមចំណែកលើការងារអភិរក្សបឹងទន្លេសាប តាមរយៈ បដិភាគ ៥ភាគរយ នៃប្រាក់ចំណេញចូលក្នុងសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិ និងបានជួយលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់ស្ត្រី និងភាពជាអ្នក ដឹកនាំស្ត្រី ដែលជាប្រធាន និងសមាជិកជាង៧០ភាគរយជាស្ត្រី។
បន្ថែមពីនោះ ត្រីទន្លេ ក៏ជួយ លើកកម្ពស់ការកែច្នៃត្រី ប្រកបដោយនិរន្តភាព និងផលិតផលក្នុងស្រុក និងជំរុញការប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងអនាម័យខ្ពស់ក្នុងតំបន់បឹងទន្លេសាប។
ក្រៅពីនោះ ត្រីទន្លេកំពុងផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមានក្នុងសហគមន៍ ដែលមានអត្រាភាពក្រីក្ររហូតដល់ ៨៣ភាគរយ ហើយ៩០ភាគរយ កំពុងពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើការនេសាទត្រី។
លោកសាន ស៊ីនាងបានក៏បានឱ្យដឹងផងដែរថា គម្រោងបានសិក្សាទៅលើជម្រើសមុខរបរ អាទិភាពសម្រាប់បែរចិញ្ចឹមត្រីទាំងនោះ។ គម្រោងបានកំណត់ជ្រើសរើសមុខរបរ ការកែច្នៃឆ្អើរត្រីនោះ ជាជម្រើសមុខរបរទី១ ទៅតាមស្ថានភាពជាក់ស្តែង។
សហគមន៍ក៏បានជ្រើសរើសប្រភេទត្រីចំនួន២ប្រភេទ គឺត្រីអណ្ដែង និងឆ្ពិន ដែលជាតម្រូវការសម្រាប់ការកែច្នៃឆ្អើរ និងងាយស្រួលក្នុងការចិញ្ចឹមក្នុងសហគមន៍។
លោកស៊ីនាង បានបន្តថា គម្រោងនេះទទួលបានថវិកាគាំទ្រពីមូលនិធិ CEPF ដែលមានរយៈពេល២ ឆ្នាំ ពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ រហូតដល់ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ ខាងមុននេះ។ សកម្មភាពជំរុញការចិញ្ចឹមត្រីនេះជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងដែលបានចាប់ផ្ដើមសាងសង់ពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤។
លោកបានបញ្ជាក់ថា បន្ថែមទៅលើការគាំទ្របែរត្រីទាំង១៣គ្រួសារ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ អង្គការកំពុងរៀបចំពង្រីកបន្ថែម ១០គ្រួសារទៀត ក្រោមថវិកាគាំទ្រពីអង្គការOxfam។
ដើម្បីចូលរួមអភិរក្សត្រី កាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកទាំងស្រុងទៅលើធនធានជលផល ក៏ដូចជាការនេសាទខុសច្បាប់ក្នុងបឹងទន្លេសាប ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ក៏បានណែនាំឱ្យមន្រ្តីជំនាញធ្វើការសិក្សាមួយចំនួន ក្នុងការរៀបចំជាការចិញ្ចឹមត្រី បន្ថែមឱ្យប្រជានេសាទផងដែរកាលពីខែធ្នូ កន្លងមក៕
