ភ្នំពេញៈ​ មន្រ្តីជំនាញ នៃក្រសួងបរិស្ថាន និងដៃគូអន្តរជាតិបានរកឃើញស្ថានីយផូស៊ីលចំនួន៦៧ស្ថានីយ ហើយ នៅក្នុងខេត្តចំនួន១៣ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៩មក ហើយក៏​មាន​គម្រោ​ងសិ​ក្សាស៊ី​ជម្រៅលើ​សំ​ណាក​ផូ​ស៊ីលមួយចំនួនផងដែរ។

ក្រសួងបរិស្ថានបានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃសុក្រ ទី២៨ ខែកុម្ភៈនេះថា នាយកដ្ឋានតំបន់បេតិកភណ្ឌ នៃ​អគ្គនាយក​ដ្ឋាន​សហគមន៍មូលដ្ឋាន បានចាប់ផ្តើមសិក្សាស្រាវជ្រាវផូស៊ីល នៅឆ្នាំ២០១៩។ រហូត​ដល់​បច្ចុប្បន្នបាន​រក​ឃើញ​ស្ថា​នីយផូស៊ីល ចំនួន៦៧ស្ថានីយ។

ស្ថានីយទាំងនោះរួមមាន ស្ថានីយផូស៊ីលសត្វសមុទ្រចំនួន៤៦, ផូស៊ីលសត្វទឹកសាបចំនួន២,​ ផូស៊ីល​ឈើ​ចំនួន១៤, ផូស៊ីលស្លឹកឈើចំនួន១, ផូស៊ីលឆ្អឹងដាយណូស័រចំនួន១ ដែលរកឃើញដំបូងនៅកម្ពុជា និង​ផូ​ស៊ីល​​ដាន​​ជើង​សត្វ​ចំនួន៣ផងដែរ។

ក្រសួងបានលើកឡើងថា ផូស៊ីលទាំងអស់មានអាយុកាលនៅក្នុងចន្លោះពី ៣៥៩-២លានឆ្នាំ ដែលស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ខេត្តព្រះវិហារ បន្ទាយមានជ័យ មណ្ឌលគិរី រតនគិរី ស្ទឹងត្រែង បាត់ដំបង កោះកុង ពោធិ៍សាត់ សៀមរាប ឧត្តរមានជ័យ ក្រចេះ ប៉ៃលិន និងខេត្តកំពត។

ក្រោយពីការរកឃើញ ក្រសួងក៏បានធ្វើការកំណាយផូស៊ីល ចំនួន៤ទីតាំងផងដែរ។ ក្នុងនោះ នៅ​​ឆ្នាំ ២០១៩ ដល់ឆ្នាំ២០២០ បានធ្វើកំណាយផូស៊ីលឈើ នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ ស្ថិតក្នុងខេត្តរតនគិរី។

នៅ​ឆ្នាំ​២០២២ បានធ្វើកំណាយផូស៊ីលឆ្អឹងដាយណូស័យ នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃតាតៃ ស្ថិតក្នុង ខេត្ត​កោះកុ​ង​។

ផូស៊ីលនេះ ត្រូវបានរកឃើញជាលើកដំបូងនៅប្រទេសកម្ពុជា។

នៅឆ្នាំ ២០២១ ដល់ឆ្នាំ២០២៣  បាន​ធ្វើកំ​ណាយ​ផូស៊ី​លសត្វសមុទ្រ នៅតំបន់បេតិកភណ្ឌធម្មជាតិភ្នំបាក់ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។

ចុងក្រោយ គឺនៅឆ្នាំ២០២៤ បាន​កំណាយផូស៊ីលឈើថ្ម នៅតំបន់បេតិ​កភណ្ឌធម្ម​ជាតិ​ភ្នំត្បែង ខេត្ត​ព្រះ​វិហារ​។

ជា​លទ្ធ​ផល​បាន​ជីកដី ជ​ម្រៅ​១,៥ម៉ែត្រ ទទឹង២ម៉ែត្រ និងបណ្តោយ៦ម៉ែត្រ ហើយបាន​រកឃើញផូ​ស៊ីល​ឈើ​ប្រវែង៣,៥ម៉ែត្រ និង​បំណែក​មែក​ឈើជា​ច្រើន ដែលបានក្លាយ​ជាធ្យូង​កប់​ក្នុងស្រទាប់ថ្មភក់។

អ្នកជំនាញក្រសួងបរិស្ថានក៏មានគម្រោងសិក្សាស៊ីជម្រៅលើសំណាកផូស៊ីល ដែលត្រូវបានរ​ក​ឃើញនៅ​ក្នុង​តំបន់​ការពារធម្មជាតិ​ក្នុងភូមិសាស្រ្ត ខេត្តកំពត និងកោះកុងផងដែរ។

លោកសេង សោត អគ្គនាយករងនៃ នៃអគ្គនាយកដ្ឋាន​សហគមន៍​មូលដ្ឋាន ក្រសួងបរិស្ថាន បានដឹក​នាំ​កិច្ច​ពិភា​ក្សាជាមួយអ្នកជំនាញ និងអ្នកស្រាវជ្រាវពាក់ព័ន្ធ និង​ដៃគូ​សហ​ការមួ​យចំនួន​ ដើម្បី​កំណត់​អត្ត​សញ្ញា​ណផូស៊ីល​ និងធ្វើស្រ្តាទីក្រាហ្វ។

ការកំណត់អត្តសញ្ញាណនេះ គឺដើម្បីសិក្សាប៉ាលេអូ-បរិស្ថាន នៅ​ភាគ​ខាងត្បូង ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុង​ការ​សិក្សា និង​​ប្រមូលសំណាកគំរូក្នុងខេត្តកោះកុង និងកំពត។

ការងារនេះក៏បានរៀបចំឡើងរៀបចំ ដោយនាយកដ្ឋានតំបន់បេតិកភណ្ឌ ធម្មជាតិ ដែល​បាន​ទទួល​ការ​គាំទ្រ​ស​ម្រាប់​ការស្រាវជ្រាវ ស្ដីពី ការកំណត់អត្តសញ្ញាណផូស៊ីល និងស្រ្តាទីក្រាហ្វ ដើម្បីសិក្សាប៉ាលេអូ-បរិស្ថាន នៅភាគខាងត្បូង ប្រទេសកម្ពុជា ពីអង្គការយូណេស្កូ តាមរយៈ គណៈកម្មការជាតិយូណេស្កូ​កម្ពុជា (Cambodian National Commission for UNESCO)។​

ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះមានគោលបំណង ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយគំហើញ​ផូស៊ីល​ថ្មីៗ,​បង្កើន​ការផ្ស​ព្វផ្សា​យ​ធន​ធា​នធម្មជាតិ(ផូស៊ីល), ជំរុញការចូលរួមពីអ្នកពាក់ព័ន្ធ និង ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវផងដែរ។

ក្រសួងបរិស្ថានបានដាក់ចេញ នូវផែនការយុទ្ឋសាស្រ្តចក្រាវិស័យបរិស្ថាន ២០២៣ -២០២៨ ដែលផ្តោតទៅ​លើ ភាពស្អាត ភាពបៃតង និងចីរភាព។ ក្នុងនោះក៍និយាយពីការសិក្សាស្រាវជ្រាវផូស៊ីល​ក្នុង​ប្រទេ​សក​ម្ពុ​ជាផ​ងដែរ៕