ភ្នំពេញ៖ លោក​ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ បានចេញ​បទបញ្ជា​ប្រតិបត្តិ ដែល​មាន​គោលដៅ​បញ្ឈប់​​ទីភ្នាក់ងារ​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី (RFA)​ វិទ្យុ​អឺរ៉ុប​សេរី (RFE/RL) និង​អង្គភាព​ព័ត៌មាន​ដទៃ​ទៀត​ដែល​ទទួល​មូលនិធិ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​សហរដ្ឋ​អាមេរិក។ វា​ក៏​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​បុគ្គលិក​របស់​ស្ថាប័ន​សំឡេង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក (VOA)​ ជាង ១៣០០​នាក់ ឈប់សម្រាក​ពី​ការងាររដ្ឋបាល។

បទបញ្ជា​ប្រតិបត្តិ​ កាលពី​ល្ងាច​ថ្ងៃ​សុក្រ ទី១៤ ខែ​មីនា បង្គាប់​ឱ្យ​កាត់បន្ថយ​ផ្នែក​នានា​ដែល​មិនមាន​​ចែង​ក្នុង​ច្បាប់ របស់​ទីភ្នាក់ងារ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ដើម្បី​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​សាកល ហៅ​កាត់​ថា USAGM។

លោក អំ សំអាត នាយក​ទទួលបន្ទុក​កិច្ចការ​ទូទៅ​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ (Licadho) បាន​ឱ្យដឹងថា សហរដ្ឋអាមេរិក​ខ្លួន​ឯង​ធ្លាប់​រិះគន់​ពី​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ដែល​មាន​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​។

ការ​បង្កក​ប្រាក់ ឬ​ផ្ដាច់​មូលនិធិ សារព័ត៌មាន​អាស៊ីសេរី VOA និង​អឺរ៉ុប​សេរីជាដើម​នោះ បាន​ប៉ះពាល់​ច្រើន​ទៅលើ​វិស័យ​សារព័ត៌មាន​ ជាពិសេស សារព័ត៌មាន​ឯករាជ្យ​នៅក្នុង​ពិភពលោក​។

លោក សំអាត បាន​ថ្លែងថា​៖ «សម្រាប់​នៅកម្ពុជា វិទ្យុ​ទាំងពីរ​នេះ​ជា​វិទ្យុ​ពេញនិយម​ ដែលមាន​អ្នក​ស្ដាប់​ច្រើន និង​ទទួល​នូវ​ព័ត៌មាន​ច្រើន​ ដែល​អាច​ចាត់​ទុក​ជា​សារព័ត៌មាន​អាច​ទទួល​យក​បាន​។ នៅពេល​រដ្ឋបាល​លោក ត្រាំ ធ្វើ​បែប​នេះ វា​បាន​ប៉ះពាល់​ទៅ​ដល់​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​ សិទ្ធិ​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន សិទ្ធិ​បញ្ចេញ​មតិជាដើម​»។

លោក​បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្ដិ៍ថា​៖ «សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ត្រូវ​បានចាត់​ទុក​ជា​ប្រទេស​បិតា​ប្រជាធិបតេយ្យ​ និង​លើកកម្ពស់​លើ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ បាន​ធ្វើ​ឱ្យប៉ះពាល់​​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​»។

លោក យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បាន​ឱ្យដឹងថា ការបង្កក​ប្រាក់ ឬ​ផ្ដាច់​ការគាំទ្រ​ដល់​វិទ្យុ សារព័ត៌មាន​មួយ​ចំនួន​របស់​រដ្ឋបាល​លោក ដូណាល់ ត្រាំ នេះ លោក​គិតថា នេះជា​នយោបាយ​របស់លោក ត្រាំ ដែល​បាន​ប្រកាសតាំង​ពី​បោះ​ឆ្នោតមក​ម្លេះ ក្នុង​កំណែ​ទម្រង់​ផ្ទៃ​ក្នុង​របស់​លោក​ប្រធានាធិបតី។

ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​របស់​សារព័ត៌មាន​ទាំង​នោះ ដែល​ថ្វីដ្បិតតែ​ឆ្លុះបញ្ចាំងពី​ទស្សនៈ​រដ្ឋាភិបាល​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​យ៉ាង​ណាក៏ដោយ ក៏​វា​អាច​ជា​លែង​ការ​ចាំបាច់​ពេក ដោយសារ​តែ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយមានការ​ប្រែប្រួល​ទៅ​ផ្ដោតលើ​បណ្ដាញ​សង្គម និង​បច្ចេកវិទ្យា​សិប្បនិម្មិត (AI) ជាដើម​។

លោក​បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្ដិ៍ថា​៖ «​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​តាម​វិធី​ប្រពៃណី​នេះ​ហាក់​ដូចជា​ហួស​សម័យ ហើយ​ត្រូវ​ចាយ​កញ្ចប់​ថវិកា​ដល់​តែមែនទែន​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​។ ការ​ផ្សាយ​នេះ ទោះ​​ត្រូវបាន​គេ​មើល​ឃើញថា​ជា​ទស្សនៈ​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក តែ​វាជា​សំឡេង​មួយ​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ការ​ញុះ​ញង់​ទៅដល់​នយោបាយ​នៅ​បណ្ដា​ប្រទេស​មួយ​ចំនួន​។ ដូច្នេះ ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​បណ្ដា​ប្រទេស​ទាំង​នោះ​ចោទប្រកាន់​ទៅសារព័ត៌មាន​ ដែល​ហាក់​ដូចជាចង្អុល​ទៅ​រដ្ឋបាល​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ដែរ​»។

លោក យង់ ពៅ បានប​ន្ដថា ដោយ​សន្និដ្ឋាន​លើ​ចំណុចនេះ លោក ត្រាំ គិតថា សារព័ត៌មាន​មិ​នគួរ​ដើរ​តួនាទី​ការ​ទូត​អាក្រក់​សម្រាប់​រដ្ឋបាលរបស់​លោក​នោះទេ។

លោក​យល់ថា ការ​កាត់បន្ថយ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​នេះ​ជះ​ផល​វិជ្ជមាន​ទៅវិញ​ចំពោះ​ប្រទេស​មួយ​ចំនួន​ដែល​ធ្លាប់​ត្រូវបាន​សារព័ត៌មាន​ទាំង​នេះ​ផ្សព្វផ្សាយ​បំផ្លើស​ខ្លះ​ដោយសារ​តែ​មិន​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន​គ្រប់​ជ្រុង​ជ្រោយ​។

លោក យង់ ពៅ ដែល​អះអាងថា កម្ពុជា​មាន​សិទ្ធិ​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​គ្រប់​គ្រាន់ បាន​បន្ថែមថា គោល​នយោបាយ​អាមេរិក​តែងតែ​ប្រែ​ប្រួល​ទៅតាម​ការ​កាន់​អំណាច​របស់​ប្រធានាធិបតី​នីមួយៗ​។

លោក​បាន​ថ្លែងថា​៖ «​អ្នកខ្លាំង​តែងតែ​អាច​រក​យុត្ដិធម៌​បាន។ ដូច្នេះ វា​ប្រាកដ​ណាស់​ គាត់​ជា​មហា​អំណាច គាត់​ធ្វើ​អ្វី​ក៏បាន ហើយ​គាត់​ថា​ឱ្យ​នរណា​ផ្សេង​ក៏​បាន​។ យើង​អាច​ឆ្លុះ​បញ្ចាំងពី​សង្គ្រាម​ផ្សេងៗ ដែល​ដឹកនាំដោយ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ដូចជា ការ​វាយ​ចូល​ប្រទេស​អ៊ីរ៉ាក់ ឬ​សង្គ្រាម​វៀតណាម​ជាដើមថា តើ​វាបាន​ស្វែង​រក​សេរីភាព​ដល់​ជនជាតិទាំង​នោះ​បាន​ដែរ​ឬទេ​»។

លោក យង់ ពៅ បាន​បន្ដថា ផ្ទុយ​ទៅវិញ វា​បាន​បំផ្លាញ​ហេដ្ឋារចនា​សម្ព័ន្ធ​ទាំង​នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច ធនធាន​ធម្មជាតិ រួមទាំង​កម្ពុជា​ក៏​ធ្លាប់​ជួប​ប្រទះ​ដែរ។

លោក ទេព អស្នារិទ្ធ អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន បាន​ឱ្យដឹងថា ទាំង​ក្នុង​ និង​អន្ដរជាតិ វិស័យ​សារព័ត៌មាន​មាន​ការ​ប្រែ​ប្រួល​ច្រើន​ ហើយ​ផល​វិបាក​ដែល​កើត​ចេញ​ពី​ការ​ប្រែប្រួល​នេះ​នាំ​ឱ្យ​មាន​ការ​ផ្អាក​ និង​បិទទ្វារ​ប្រតិបត្ដិការ​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ ដែល​បាន​និងកំពុងតែ​កើតឡើង​ក្នុង​តំបន់ និង​សកលលោក​ទាំង​មូល​។

លោក​បានថ្លែងថា​៖ «​ក្នុង​ចំណោម​មូលហេតុ​ផ្សេងៗ​ទៀត វាមាន​មូលហេតុ​ធំៗ​ចំនួន​ពីរ ទៅតាម​បរិប័ទ្ម​នៃ​ប្រទេស​នីមួយៗ រួមមាន​កត្ដា​សេដ្ឋកិច្ច និង​ឥទ្ធិពល​ដែល​បាន​កើត​ចេញ​ពី​របត់​នៃ​យុគសម័យ​ឌីជីថល​ ឬ​បូកផ្សំ​កត្ដា​នយោបាយ​ថែមទៀត​ ដូចជា ករណី​ជាក់ស្ដែង​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​»។​

លោក​បន្ដថា លោក​ប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ក្នុង​ការ​បញ្ឈប់​ការ​គាំទ្រ​មូលនិធិ​សម្រាប់​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​បាន​ប៉ះពាល់​ដល់​ភ្នាក់ងារ​ស្ថិត​ក្នុង​ចំណោម​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​សកល​របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក (USA Global Media) ក្រោម​ហេតុផល​សន្សំ​ថវិកា​របស់​អាមេរិក ដើម្បី​បង្កើន​ប្រសិទ្ធភាព​ និង​បំបាត់​អំពើ​ពុក​រលួយ។

យ៉ាងណាមិញ លោក សំអាត បាន​លើកឡើងថា ថ្វីដ្បិតតែប្រជាជន​ផ្ដោតលើ​​សង្គម​ឌីជីថល​យ៉ាង​ណាក៏ដោយ ក៏​សារព័ត៌មាន​ទូទៅ​មិន​គួរ​ត្រូវបាន​មើល​រំលង​នោះទេ​ ហើយ​លោក​យល់ថា សារព័ត៌មាន​ទាំង​នោះ​ក៏​កំពុង​តែ​អភិវឌ្ឍ​ខ្លួន​ទៅជា​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ឌីជីថល​ផង​ដែរ។

លោក អស្នារិទ្ធ បាន​លើកឡើងថា តាម​ប្រភព​ព័ត៌មាន​មួ​យ​ចំនួន ដែល​ស្រង់​សំដៅរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ​ បាន​ឱ្យ​ដឹងថា​ ភ្នាក់ងារ​ដែល​រង​ផល​ប៉ះពាល់​ពី​សេចក្ដី​សម្រេច​នេះ​ មិន​បាន​បម្រើ​ប្រយោជន៍​ដល់​សង្គម​អាមេរិក​នេះ តែ​ជា​ឧបករណ៍​នយោបាយ​របស់​អាមេរិក​ប៉ុណ្ណោះ​។

លោកបាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្ដិ៍​ថា៖ «​នេះ​ជា​របត់​ថ្មី​មួយ​ដែល​ពិភពលោក​បាន​ជួប​ប្រទះ​ ខណៈ​មាន​សាធារណៈ​មួយ​ចំនួន​បាន​ចោទសួរជុំវិញ​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​នេះ​ថា តើ​វា​បាន​គំរាម​កំហែង ឬ​ញាំញី​ដល់​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន ឬ​គំរាម​កំហែង​ដល់​សិទ្ធិ​សេរីភាព​អ្នក​សារព័ត៌មាន​នៃ​ភ្នាក់ងារ​នានា​ដែល​ទទួល​រង​ការបញ្ឈប់​ពីការងារ​របស់​ខ្លួន​ដែរ​ឬទេ ហើយ​ថា តើ​សារព័ត៌មាននានា អង្គការ​ ក៏ដូចជាតួអង្គរ​ពាក់ព័ន្ធ ដែល​ធ្វើ​ការ​ក្នុង​វិស័យ​សារព័ត៌មាន​នឹង​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ព្រឹត្ដិការណ៍​មួយ​នេះ​ក្នុង​ផ្លូវណា​ក្នុង​របាយការណ៍​របស់ខ្លួន​»។

លោក អស្នារិទ្ធ បាន​ទាញ​មក​សារព័ត៌មាន​ប្រពៃណី​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ដូចជា កាសែត​បោះពុម្ព វិទ្យុ ស្ថានីយ​ទូរទស្សន៍ ទស្សនាវដ្ដីខ្លះបាន​បិទទ្វារ​ក្រោម​មូលហេតុ​នៃ​វិបត្ដិ​ហិរញ្ញវត្ថុ​ និង​ការ​កើនឡើង​នៃ​វត្ដមាន​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​បែប​ទំនើប ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​របស់​រដ្ឋ ដែលមាន​អាយុ​កាល ៤៦​ឆ្នាំ ក៏ដូចជា ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ឯកជន​ផ្សេង​ទៀត​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា បានវិវត្ដខ្លួន​ទាន់​ពេលវេលា​ស្រប​តាម​ការ​វិវត្ដន៍​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា​ និង​តម្រូវការ​សង្គម​ឌីជីថល​។

លោកបានបញ្ជាក់ពីការ​ដើរ​បញ្ច្រាស​ថា៖ «​ក្រោម​ការដឹកនាំរបស់​ឯកឧត្ដម​រដ្ឋមន្ដ្រី នេត្រ ភក្ដ្រា បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​រដ្ឋដំណើរ​ការ​ឡើង​វិញ​ជាងមួយ​ឆ្នាំ​ហើយ​​ ក្រោយ​​បាន​ផ្អាក​ជាង ១៧​ឆ្នាំ​ ខណៈ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ប្រពៃណី និង​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​រដ្ឋ​ក្នុ​ង​ប្រទេស​ខ្លះ​លើ​ពិភពលោកបែរ​ជា​បាន​បិទទ្វារជា​បន្ដ​បន្ទាប់​»។

អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​បាន​លើក​ទឹកចិត្ដ និង​ជ្រោម​ជ្រែង​ដល់​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ និង​អង្គភាព​សារព័ត៌មាន​ទាំង​អស់​បន្ដ​ពង្រឹង​សមត្ថភាព​វិជ្ជាជីវៈ​របស់​ខ្លួន​ ខិតខំ​ស្វែង​រក​ឱកាស​បង្កើតភាព​ជាដៃគូ កិច្ច​សហប្រតិបត្ដិការ​ចម្រុះទាំង​រដ្ឋ និង​ឯកជន លើក​កម្ពស់​វិស័យ​ព័ត៌មាន និង​សោតទស្សន៍​របស់​កម្ពុជា។

លោកបាន​ឱ្យដឹងថា​៖ ការ​បិទទ្វារ​ទីភ្នាក់ងារ​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​មិន​បាន​ប៉ះពាល់​វិស័យ​ព័ត៌មាន​នៅ​កម្ពុជា​នោះទេ ដោយសារ​បច្ចុប្បន្ន​កម្ពុជា​មាន​សារព័ត៌មាន​ទាំង​ប្រពៃណី និង​ទំនើប​ចំនួន ១៦២០ អង្គភាព សហគមន៍សារព័ត៌មាន​ចំនួន ២៦ និង​អ្នក​សារព័ត៌មាន​សរុប​ជាង ៨០០០នាក់ បាន​និង​កំពុង​បំពេញ​ការងារ​របស់​ខ្លួន​យ៉ាង​ពេញ​លេញ​ ដោយ​សេរី ប្រកប​ដោយ​សុវត្ថិភាព និង​អនុវត្ដ​តាម​ក្រម​សីលធម៌​ វិជ្ជាជីវៈ​សារព័ត៌មាន​ត្រឹម​ត្រូវ​»។

លោក សំអាត បាន​បន្ដថា ការ​បង្កក​ ឬបិទ​សារព័ត៌មាន​ដែល​ធ្លាប់​គាំទ្រ​ដោយ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេស​មួយ​ចំនួនមាន​ការ​សប្បាយ​ចិត្ដ ដោយសារ​នឹង​លែង​មាន​អ្នកបញ្ចេញ​ព័ត៌មាន​អវិជ្ជមាន​របស់​ពួកគេ៕