រូបថត៖ យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
កណ្ដាល៖ កម្ពុជាគ្រោងនឹងដាក់ឱ្យដំណើរការនូវព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិតេជោ (TIA) នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។ អាកាសយានដ្ឋាននេះត្រូវបានរចនាឡើងជាច្រកចេញចូលសម្រាប់អ្នកដំណើរដ៏សំខាន់ និងជាមជ្ឈមណ្ឌលទំនិញជាយុទ្ធសាស្ត្រ ជាលើកកម្ពស់ការតភ្ជាប់ និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស។
ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល ២០ គីឡូម៉ែត្រពីភាគខាងត្បូងនៃរាជធានីភ្នំពេញ ក្នុងខេត្តកណ្តាល និងខេត្តតាកែវ ជាមួយទំហំ 2,600 ហិកតា ក្រោមការវិនិយោគទឹកប្រាក់ ១,៥ ពាន់លានដុល្លាររវាងក្រុមហ៊ុន ខេមបូឌា អ៊ែរផត អ៊ិនវេសមិន ឯ.ក (CAIC) និងក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មវិនិយោគក្រៅប្រទេសកម្ពុជា (OCIC)។
លោក ឆារស៍ វ៉ាន់ អភិបាល Cambodia Airport Investment Corporation (CAIC) បានឱ្យដឹងថា៖ «អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ ជាប្រភេទ 4F គឺប្រភេទព្រលានយន្តហោះធំ ដែលអាចនឹងស្រូបយក និងទទួលបានការហោះហើរពីឆ្ងាយឆ្លងទ្វីប ដែលអាចឲ្យប្រភេទយន្តហោះធុនយក្ស រហូតដល់ Airbus A380-800 និង យន្តហោះ Boeing 747-800 ចុះចតបាន»។
រូបថត៖ យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
អាកាសយានដ្ឋានថ្មីនេះមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដ៏សំខាន់ ដោយក្លាយជាដៃគូប្រកួតប្រជែងក្នុងវិស័យអាកាសចរណ៍ក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក។
លក្ខណៈពិសេសដ៏គួរឱ្យរំភើបបំផុតមួយរបស់ (TIA) គឺតួនាទីរបស់វាក្នុងការជំរុញការតភ្ជាប់របស់កម្ពុជាទៅកាន់ពិភពលោកទាំងមូល។
លោក ឆារស៍ បាននិយាយថា បាននិយាយថា អាកាសយានដ្ឋាននេះ នឹងក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលផ្ទេរអ្នកដំណើរ (passengers hub) និងតម្លើងទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលដឹកជញ្ជូនទំនិញ (cargo hub)។
រូបថត៖ យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
លោកបានថ្លែងថា៖ «ចំពោះផែនការ (passengers hub) នេះ ព្រលានយន្ដហោះតេជោយើងនេះសម្រាប់ភ្ញៀវមកលេងផង និងភ្ញៀវធ្វើដំណើរទៅប្រទេសផ្សេងផង។ ចំណែកឯ (cargo hub) ក៏ស្ថិតក្នុងគោលបំណងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលយើងដែរ»។
ការសាងសង់ព្រលានយន្តហោះនេះចែកចេញជាបីដំណាក់កាល។ ដំណាក់កាលទី ១ ដែលរួមមានផ្លូវរត់ចម្ងាយ ៤ គីឡូម៉ែត្រនឹងមានសមត្ថភាពទទួលអ្នកដំណើរជាង ១៥ លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំនៅឆ្នាំ ២០២៥។
ក្នុងដំណាក់កាលទីពីរ ការបន្ថែមផ្លូវរត់ពីរបន្ថែមទៀតនឹងបង្កើនសមត្ថភាពអ្នកដំណើរដល់ ៣០ លាននាក់នៅឆ្នាំ ២០៣០។
រូបថត៖ យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
នៅដំណាក់កាលទីបី អាកាសយានដ្ឋាននឹងពង្រីកបន្ថែមទៀតជាមួយនឹងការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ផ្លូវរត់ទីបីដែលអាចឱ្យវាគ្រប់គ្រងអ្នកដំណើរបានរហូតដល់ ៤៥ លាននាក់នៅឆ្នាំ ២០៥០។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «យោងតាមការវាយតម្លៃរបស់អាកាសចរណ៍ស៊ីវិល ព្រលានហោះយន្ដអន្ដរជាតិតេជោនេះជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ៩ ក្នុងពិភពលោក ចំពោះប្រភេទព្រលាន 4F»។
នៅក្នុងបរិបទនៃការចាត់ថ្នាក់អាកាសយានដ្ឋាន ប្រភេទ "4F" សំដៅទៅលើការចាត់ថ្នាក់លេខកូដអាកាសយានដ្ឋានរបស់អង្គការអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលអន្តរជាតិ (ICAO)។ អាកាសយានដ្ឋានត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ដោយផ្អែកលើទំហំ គ្រឿងបរិក្ខារ និងប្រភេទយន្តហោះដែលអាចដាក់បាន។
រូបថត៖ យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
អាកាសយានដ្ឋាន 4F ជាធម្មតា ជាអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិដ៏ធំមួយដែលអាចទទួលយន្តហោះធំៗ រួមទាំងក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ធំជាងគេ ដូចជា Boeing 747 និង Airbus A380 ជាដើម។
"4" សំដៅលើប្រវែងផ្លូវរត់ (ជាង ៣២០០ ម៉ែត្រ) ហើយ "F" បង្ហាញពីកម្រិតខ្ពស់បំផុតនៃយន្តហោះដែលអាចដាក់បាន ដោយផ្អែកលើទំហំស្លាប ប្រវែង និងទំហំទាំងមូល។
អាកាសយានដ្ឋានទាំងនេះត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីដោះស្រាយចរាចរណ៍ផ្លូវអាកាសអន្តរជាតិសំខាន់ៗ និងផ្តល់សេវាកម្ម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធកម្រិតខ្ពស់ ដូចជា ផ្លូវរត់វែង ស្ថានីយច្រើន និងសមត្ថភាពគាំទ្រចលនាយន្តហោះធំ។
រូបថត៖ យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
ឧទាហរណ៍មួយចំនួននៃព្រលានយន្តហោះដែលអាចធ្លាក់ចូលទៅក្នុងប្រភេទ 4F រួមមាន មជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិសំខាន់ៗដូចជា៖ អាកាសយានដ្ឋាន London Heathrow (LHR) អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិឌូបៃ (DXB) និងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ Los Angeles (LAX)។
(TIA) មិនមែនគ្រាន់តែជាមជ្ឈមណ្ឌលអាកាសចរណ៍ប៉ុណ្ណោះទេ។ វាត្រូវបានបង្កើតឡើងផងដែរ ដើម្បីអបអរសាទរបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌របស់កម្ពុជា។
អាកាសយានដ្ឋាននេះនឹងមានរូបសំណាកព្រះពុទ្ធធំធំមួយ អមជាមួយនឹងរូបចម្លាក់ប្រមាណ ២០០ មកពីសតវត្សផ្សេងៗគ្នា ដែលតំណាងឱ្យប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអរិយធម៌ដ៏សម្បូរបែបរបស់កម្ពុជា។
រូបថត៖ យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
ការឧទ្ទិសដល់វប្បធម៌នេះមិនត្រឹមតែជាសក្ខីភាពដល់ឫសគល់ខាងវិញ្ញាណរបស់ប្រទេសប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជាលក្ខណៈពិសេសតែមួយគត់ដែលកំណត់អាកាសយានដ្ឋានខុសពីអ្នកដទៃនៅទូទាំងពិភពលោក។
លោក ឆារស៍ បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃធាតុផ្សំនៃវប្បធម៌របស់អាកាសយានដ្ឋានក្នុងអំឡុងពេលធ្វើបទបង្ហាញនាពេលថ្មីៗនេះទៅកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានចំនួន ៩៨ នាក់មកពី ៥៩ អង្គការ។
ផែនការនេះរួមមានការដាក់រូបសំណាកព្រះពុទ្ធនៅទីតាំងសំខាន់មួយក្នុងអាកាសយានដ្ឋាន ពង្រឹងបន្ថែមទៀតនូវការរួមបញ្ចូលអត្តសញ្ញាណខាងវិញ្ញាណ និងវប្បធម៌របស់ប្រទេសកម្ពុជាទៅក្នុងការរចនាព្រលានយន្តហោះ។
រូបថត៖ យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
លោកបានថ្លែងថា៖ «ថ្ងៃអាទិត្យ គឺយើងនិមន្តសម្ដេចសង្ឈ អំ លឹមហេង និមន្តមកដើម្បីពិនិត្យទីតាំង តើកន្លែងណាដែលយើងគួរដាក់ព្រះពុទ្ធបដិមា ទំហំប៉ុន្មាន កម្ពស់ប៉ុន្មាន និងទីតាំងណា»។
កាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុន ព្រះតេជគុណ គូ សុភាព បង្ហោះក្នុងហ្វេសប៊ុក អំពាវនាវឱ្យប្រធានព្រឹទ្ធាលោក ហ៊ុន សែន តម្កល់ព្រះពុទ្ធរូបធំ នៅសាលព្រលានយន្តហោះ។ ស្ថាបត្យកម្មអាកាសយានដ្ឋានក៏ជាការលាយបញ្ចូលគ្នានៃការរចនាបែបទំនើប និងប្រពៃណីខ្មែរ។
លោក ឆារស៍ សង្កត់ធ្ងន់ថា រចនាសម្ព័នទាំងមូលត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងពីបេតិកភណ្ឌរបស់ប្រទេស ដែលមានលក្ខណៈពិសេស ដូចជា ទីធ្លាធំទូលាយ មិនមានសសរច្រើន និងការប្រើប្រាស់ដើមត្នោតតំណាងឱ្យជាតិខ្មែរ។
រូបថត៖ យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
លោកបានអះអាងថា តាំងពីដើមទីរហូតដល់ចុងទីនៃអាកាសយាន្ដដ្ឋាន ដែលមានផ្លូវរត់វែងជាងទ្វេរដងពីអាកាសយាន្ដដ្ឋានភ្នំពេញរហូតដល់ ៤គីឡូម៉ែត្រ ប្រើប្រាស់រចនាប័ទ្មខ្មែរសុទ្ធសាធ រួមជាមួយភូមិវប្បធម៌មួយទៀត។
លោក ឆារស៍ បានថ្លែងថា៖ «ព្រលាននេះគឺមិនមានសរសរច្រើន និងមានសភាពខ្ពស់ធំទូលាយ។ ពេលចូលមក ឃើញធំស្រឡះ ផាសុកភាព។ ការឌីហ្សាញផ្ដោតលើភាពទាក់ទាញចិត្ដភ្ញៀវប្រកបដោយបដិសណ្ឋារកិច្ច។ ជាក់ស្ដែង នៅឌូបៃ ជាប្រទេសមានតែវាលខ្សាច់ តែមានភាពទាក់ទាញខ្លាំង។ នេះដោយសារតែស្ថាបត្យករជនជាតិអង់គ្លេស ដែលមានជំនាញឌីហ្សាញប្រកបដោយភាពទាក់ទាញ»។
ក្រៅពីរចនាប័ទ្មក្បាច់ខ្មែរ បរិវេណអាកាសយាន្ដដ្ឋានថ្មីនេះ គឺមានការដាំដើមត្នោត តំណាងជាតិខ្មែរ រួមជាមួយរុក្ខជាតិរាប់លានដើម ដើម្បីប្រែក្លាយទីវាលរហោស្ថាននេះទៅជាជម្រកធម្មជាតិ។
ចំពោះការគិតគូរអំពីបរិស្ថាន អាកាសយាន្ដដ្ឋានថ្មីដែលទាញយកពន្លឺព្រះអាទិត្យចូលនេះ អាចសន្សំសំចៃថាមពលអគ្គិសនីរហូតដល់ ២០ភាគរយ។ នេះបើយោងតាមការអះអាងរបស់លោក ឆារស៍។
បច្ចុប្បន្ននេះ បុគ្គលិកប្រមាណ ១៥,៤០០នាក់ រួមទាំងកម្មករ វិស្វករ និងអ្នកគ្រប់គ្រង កំពុងបម្រើការងារនៅការដ្ឋានសំណង់ ក្នុងនោះជាង ៩០ភាគរយ ជាជនជាតិខ្មែរ។
អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ ក៏ត្រៀមខ្លួនក្នុងការរួមចំណែកដល់ការរីកលូតលាស់នៃឧស្សាហកម្មអាកាសចរណ៍របស់កម្ពុជា តាមរយៈការជំរុញទេពកោសល្យក្នុងស្រុក។
ទាក់ទងនឹងវិស័យអាកាសចរណ៍នេះ លោក ឆារស៍ បានបង្ហើបឱ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុននឹងចុះអនុស្សារណៈជាមួយសាកលវិទ្យាល័យ Cam Tech បន្ថែមមុខវិជ្ជាជួសជុលយន្ដហោះ ជាលើកដំបូងនៅកម្ពុជា។
លោក ឆារស៍ បានបន្ថែមថា៖ «នៅក្នុងការហ្វឹកហ្វឺន សាលាមហាវិទ្យា Cam Tech នៅជ្រោយចង្វារ ទើបសញ្ញេជាមួយសាលាហ្វីលីពីន ដើម្បីហ្វឹកហាត់ជំនាញជួសជុលយន្ដហោះ»។
ទាក់ទងតម្លៃដឹកជញ្ជូនពីអាកាសយានដ្ឋានទៅកាន់តំបន់ទីក្រុង លោក ឆារស៍ បានឱ្យដឹងថា តម្លៃសេវាកម្មដឹកជញ្ជូននៅមិនទាន់អាចបញ្ចេញបាននោះទេ ដោយរក្សាសិទ្ធិដល់ក្រុមហ៊ុនអាជីវកម្ម៕
រូបថត៖ យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
