​ភ្នំពេញ៖ ក្នុងអំឡុងពេល​នៃ​ការចេញផ្សាយ​ការរកឃើញ​ជំរឿន​ចុងក្រោយ​​ លោក រិ​ន វីរៈ រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួងផែនការ និង​ជា​ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល​នៃ​វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​ស្ថិតិ (NIS) បានលើកឡើង​ពី​​វិស័យ​កសិកម្ម​របស់​កម្ពុជា ជាពិសេស​ការផ្លាស់ប្តូរ​ប្រជាសាស្ត្រ​ដែល​បាន​សង្កេត​ក្នុង​រយៈពេល​មួយ​ទសវត្សរ៍​កន្លងមកនេះ​។​

លោក វីរៈ បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ៖ «​លទ្ធផល​គួរ​ឱ្យ​​ចាប់អារម្មណ៍​មួយ​គឺថា យុវជន​អាយុ​ពី ១០ ទៅ ១៩ ឆ្នាំ​បង្កើតជា​ក្រុម​ធំជាងគេ​ក្នុង​គ្រួសារ​កសិកម្ម ដែលមានសមាសភាព​​សរុប ១,៣៩ លាន​នាក់​»​។​

ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៥​ ការធ្វើ​ជំរឿ​ដោយ NIS បាន​បង្ហាញថា ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៣​ ប្រទេស​កម្ពុជា​មានគ្រួសា​រ​ជាង ៧,៦​ លាន​គ្រួសារ ដែល​ក្នុងនោះ ២,១៣ លាន​នាក់​បាន​ប្រកប​របរ​កសិកម្ម​។​

ទោះយ៉ាងណា​ក៏ដោយ​នៅ​ឆ្នាំ ២០២៣​ ជាមួយ​ការ​ធ្វើ​ជំរឿន​ប្រជាជណ​ ៣,៥​ លាន​គ្រួសារ វិទ្យាស្ថាន​ស្ថិតិ​ រក​ឃើញ​គ្រួសារ​កាន់​កាប់​កសិកម្ម ១,៨៥​ លានគ្រួសារ​។ នេះ​បង្ហាញ​ពី​ការថយចុះ​ចំនួន ២៨​ម៉ឺន​គ្រួសារ ឬ ១៣​ ភាគរយ​ក្នុង​រយៈពេល​មួយ​ទសវត្សរ៍​កន្លងមកនេះ​។​

​លោក ណូ វណ្ណឌី អគ្គនាយក NIS និង​ជា​អ្នកដឹកនាំ​បច្ចេកទេស​លើ​ការអង្កេត​កសិកម្ម​កម្ពុ​ជា  និង​ជា​អ្នកដឹកនាំ​បច្ចេកទេស​នៃ​ការស្ទង់មតិ ក៏បាន​បង្ហាញ​ការរកឃើញ​ស្តីពី​ការចែក​ចាយ​យេនឌ័រ​នៅក្នុង​គ្រួសារ​កសិកម្ម​ផងដែរ​។​

​លោក វណ្ណឌី ថ្លែង​ក្នុង​ពិធី​បើក​វេទិកា និង​ពិព័រណ៍​កសិកម្ម​កម្ពុជា​ឆ្នាំ​២០២៥ (CAFÉ 2025) នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃទី​៧ ខែមេសា ថា៖ «​​ជំរឿន​​បង្ហាញ​ទិដ្ឋភាព​កសិកម្ម​ដែល​គ្រប់គ្រង​ដោយ​បុរស ដោយមាន ៨៤ភាគរយ​។​ ​លើសពីនេះ ៧៣ភាគរយ​ នៃ​ម្ចាស់​កម្មសិទ្ធិ​កសិកម្ម​គឺជា​បុរស បើ​ធៀប​នឹង ២២ភាគរយ​ដែលជា​ស្ត្រី​។ គួរឱ្យ​ចាប់អារម្មណ៍ ៤ភាគរយ​ នៃ​ការកាន់កាប់​កសិកម្ម​ត្រូវបាន​គ្រប់គ្រង​ដោយ​សហករណ៍​»​។​

យុវជន​ដែលមាន​អាយុ​ចន្លោះ​ពី ១០ ទៅ ១៩​ ឆ្នាំ​តំណាងឱ្យ​ក្រុម​ធំជាងគេ​នៅក្នុង​គ្រួសារ​កសិកម្ម​។​ រូបថត សហការី​

ទាក់ទង​នឹង​ការបែងចែក​អាយុ ជំរឿន​បានបង្ហាញ​ពី​ការផ្លាស់ប្តូរ​គួរឱ្យកត់សម្គាល់​មួយ​៖ យុវជន​ដែលមាន​អាយុ​ចន្លោះ​ពី ១០ ទៅ ១៩​ ឆ្នាំ​តំណាងឱ្យ​ក្រុម​ធំជាងគេ​នៅក្នុង​គ្រួសារ​កសិកម្ម​។​

ក្នុងចំណោម​នោះ មាន​សមាជិក​ប្រុស​ចំនួន ៧០៧​នាក់ និង​ស្ត្រី ៦៩៥​នាក់ ដែល​បង្ហាញ​ពី​តុល្យភាព​រវាង​យេនឌ័រ​។​

ប្រជាសាស្ត្រ​នេះ ដែល​រួមមាន​បុគ្គល​ជិត ១,៤​ លាន​នាក់ ដើរតួនាទី​យ៉ាងសំខាន់​ក្នុង​កម្លាំង​ពលកម្ម​កសិកម្ម​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា ដោយ​បង្ហាញ​ពី​សារៈសំខាន់​នៃ​ការពង្រឹង​សមត្ថកិច្ច​យុវជន​​នៅ​តំបន់​ជនបទ​។​

លើសពីនេះ ទិន្នន័យ​​លើ​បណ្តាញ​លក់​កសិផល​បាន​បង្ហាញថា ​ឈ្មួញកណ្តាល​គ្រប់គ្រង​ទីផ្សារ​ដោយមាន ៩៦៩​០០០​ គ្រួសារ​លក់​ផលិតផល​របស់​ពួកគេ​ទៅឱ្យ​អ្នកប្រមូល​។​

លោក វណ្ណឌី បាន​និយាយថា ទីផ្សារ​ក្នុងស្រុក និង​ការលក់​ផ្ទាល់​​ ដើរ​តាម​បណ្តាញ​លក់​ពេញនិយម​បំផុត​ទី​ពីរ និង​ទី​បី​។ គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល មានតែ​គ្រួសារ​មួយចំនួន​តូច​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​ចូលរួម​កិច្ចសន្យាផ្លូវការ​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន ឬ​សហករណ៍​។​

​ក្រឡេកមើល​និន្នាការ​កាន់តែ​ទូលំទូលាយ ការចូលរួមចំណែករ​បស់​វិស័យ​កសិកម្ម​ចំពោះ​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​បាន​ឆ្លងកាត់​ការផ្លាស់ប្តូរ​។​

លោក​បាននិយាយ​ថា៖ «​​នៅ​ឆ្នាំ ២០២៣​ វិស័យ​កសិកម្ម​បាន​ចូលរួមចំណែក ១៧,១​ភាគរយ​ ដល់​សេដ្ឋកិច្ច​សរុប ធ្លាក់ចុះ​ពី ២៤,៤​ភាគរយ​ ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៣​»។

ទោះបីជា​យ៉ាងណាក៏ដោយ ​ទិន្នផល​កសិកម្ម​មានតម្លៃ ២៩៧២១​​ ពាន់​លាន​រៀល​នៅ​ឆ្នាំ ២០២៣​ កើនឡើង​ពី ១៩៥០១​ ពាន់​លាន​រៀល​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៣​។​

លោក វីរៈ បាន​សន្និដ្ឋានថា ខណៈពេលដែល​វិស័យ​កសិកម្ម​បាន​ប្រឈមមុខ​នឹង​បញ្ហា​មួយចំនួន ការចូលរួម​របស់​យុវជន និង​និន្នាការ​សេដ្ឋកិច្ច​ទាំងមូល​បង្ហាញ​ពី​សក្តានុពល​សម្រាប់​ការរីកចម្រើន និង​ទំនើបកម្ម​ក្នុង​វិស័យនេះ​។​

​ខណៈដែល​ប្រទេស​កម្ពុជា​សម្លឹង​ឆ្ពោះទៅ​ឆ្នាំ ២០២៤​ វិស័យ​កសិកម្ម​​បាន​​​​ចូលរួមចំណែក ១៦,៦​ភាគរយ​​ ដល់​សេដ្ឋកិច្ច ដោយ​បន្ត​ជា​សសរស្តម្ភ​សំខាន់​ក្នុងការ​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេស៕