ទិដ្ឋភាពក្រសួងមហាផ្ទៃ និងសេចក្ដីប្រកាស កាលពីថ្ងៃទី ១៥ កុម្ភៈ។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ គណបក្សនយោបាយដែលជាគណបក្សចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចំនួន ១១ និងស្ថាប័នជាតិសំខាន់ៗ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ព្រមទាំងសមាគមមួយចំនួនផ្សេងទៀតបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ និងថ្កោលទោសព្រមៗគ្នាចំពោះគណបក្សនយោបាយមួយ និងបានស្នើដល់ក្រសួងមហាផ្ទៃចាត់វិធានការចំពោះការបង្កបញ្ហាដល់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ឱ្យបានតឹងរ៉ឹងបំផុត។
ការចេញមុខចេញញត្តិថ្កោលទោស និងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ស្ថាប័នទាំងនោះ បន្ទាប់ពីសង្កេតឃើញមានគណបក្សនយោបាយមួយបាននិងកំពុងធ្វើសកម្មភាពបង្ខិតបង្ខំឱ្យសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលជាអង្គបោះឆ្នោតឱ្យបោះឆ្នោតជូនគណបក្សដែលខ្លួនតម្រូវនិងកំពុងគំរាមកំហែងរំលោភការសម្ងាត់ និងធ្វើឱ្យបាត់ទំនុកចិត្តក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា។
ទោះជាសេចក្តីថ្លែងការណ៍ និងញត្ដិទាំងនោះ មិនបានបញ្ជាក់ឈ្មោះចំពោះគណបក្សនយោបាយណាមួយនោះ ក៏គេអាចសន្និដ្ឋាននិងសំដៅដល់គណបក្សភ្លើងទៀន ដែលមានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ជាប់ឆ្នោតជាអង្គបោះឆ្នោត និងបានសម្រេចជ្រើសរើសយក «គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ» នៃសម្ព័ន្ធភាពឆ្ពោះទៅអនាគត ដើម្បីចូលរួមការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី៥ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី ២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤ ដ៏ខ្លីខាងមុខ។
គណបក្សទាំង ១១ ដែលបានថ្កោលទោសនេះរួមមានគណបក្សមហាសាមគ្គីជាតិខ្មែរ, គណបក្សកម្លាំងប្រជាធិបតេយ្យ, គណបក្សអំណាចប្រជាពលរដ្ឋ, គណបក្សឯកភាពជាតិខ្មែរ, គណបក្សម៉ូលីណាកា, គណបក្សខ្មែរតែមួយ, គណបក្សធម្មាធិបតេយ្យ, គណបក្សយុវជនកម្ពុជា, គណបក្សនគរធិបតេយ្យ, គណបក្សកម្ពុជាសេរីឯករាជ្យប្រជាធិបតេយ្យ និងគណបក្សខ្មែរអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ព្រមទាំងសមាគម ជាច្រើនផ្សេងទៀតដូចជា សមាគមយុវជនខ្មែរមហានគរ, ក្រុមយុវជនសង្គមស៊ីវិល, អង្គការសមាគមចំនួន ១២ សមាគមក្រុមការងារ ១០០ រាត្រី និងសហជីព សហគមន៍ ក្រុមហ៊ុនចំនួន ១០។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ និងញត្តិថ្កោលទោសនោះបានចាត់ទុកស្រដៀងៗគ្នាថា សកម្មភាពគំរាមកំហែងរបស់គណបក្សនយោបាយជាទង្វើមិនគប្បី និងផ្ទុយពីគោលការណ៍នៃច្បាប់ និងរំលោភបំពានដល់សិទ្ធិបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា និងច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាព្រមទាំងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀត។
ជុំវិញបញ្ហានេះ លោកស្រី ពោធិ៍ សាវត្ថី ប្រធានគណបក្សធម្មាធិបតេយ្យដែលគណបក្សរបស់លោកស្រីបានចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយគណបក្សប្រជាជនជនកម្ពុជាក្នុងចំណោមគណបក្សចំនួន ២៨ ផ្សេងទៀតបានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី ១៨ ខែកុម្ភៈថា ការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សលោកស្រី មិនបានថ្កោលទោសចំពោះគណបក្សនយោបាយណាមួយទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែអំពាវនាវឱ្យគណបក្សនយោបាយដែលចូលរួមការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នៅពេលខាងមុខគោរពទៅតាមច្បាប់។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹង យើងគ្រាន់តែអំពាវនាវឱ្យប្រព្រឹត្តអ្វីដែលត្រឹមត្រូវ និងកុំឱ្យធ្វើខុសច្បាប់ ហើយបើធ្វើខុសច្បាប់ មានគេប្តឹងផ្តល់ និងនាំឱ្យមានការផ្តន្ទាទោសទៀត»។
ចំណែកលោក លី សុធារ៉ាយុត្តិ អគ្គលេខាធិការគណបក្សភ្លើងទៀននៅថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ បានច្រានចោលចំពោះសេចក្តីថ្លែងការណ៍ និងញត្តិថ្កោលទោសរបស់គណបក្សនយោបាយ និងសមាគមទាំងនោះមកលើគណបក្សរបស់លោក។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «សម្រាប់គណបក្សភ្លើងទៀន មិនដែលបានប្រើមធ្យោបាយទុច្ចរិត បំភិតបំភ័យ គំរាមកំហែង ឬគាបសង្កត់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ដែលជាអង្គបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួនទេ។ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ គណបក្សភ្លើងទៀន តែងតែផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពគ្រប់យ៉ាង ដល់សមាជិក សមាជិកា ក្រុមប្រឹក្សាដែលជាអង្គបោះឆ្នោត ធ្វើការគិត និងសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងក្នុងការបោះឆ្នោតគាំទ្រចំពោះបេក្ខជនឈរឈ្មោះរបស់គណបក្សនយោបាយណាមួយតាមឆន្ទៈរៀងខ្លួន»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក លី សុធារ៉ាយុត្តិ បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា៖ «គណបក្សភ្លើងទៀនយល់ឃើញថា ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ជាប់ឆ្នោតរបស់គណបក្សភ្លើងទៀនដែលជាអង្គបោះឆ្នោតសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នៅពេលខាងមុខ ពិតជាគាំទ្រនិងបោះឆ្នោតជូនគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ពីព្រោះបេក្ខជនឈរឈ្មោះនៅក្នុងគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ គឺជាអតីតឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្សភ្លើងទៀងដែលបញ្ជូនទៅបំពេញបេសកកម្មនៅក្នុងគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ»។
បើតាមលោក លី សុធារ៉ាយុត្តិ គណបក្សភ្លើងទៀនកាលពីកន្លងទៅគ្រាន់តែចេញសេចក្តីណែនាំដល់សមាជិកសមាជិការបស់ខ្លួនឱ្យគោរពទៅតាមលក្ខន្តិកៈ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង និងសេចក្តីណែនាំ រួមទាំងសេចក្តីសម្រេចរបស់គណបក្សតែប៉ុណ្ណោះ។ ក្រៅពីនេះ គណបក្សមិនដែលប្រើមធ្យោបាយណាមួយបំភិតបំភ័យសមាជិកសមាជិការបស់ខ្លួនទេ។ ដូច្នេះការតម្រូវឱ្យគោរពទៅតាមសេចក្តីណែនាំ និងលក្ខន្តិកៈ របស់គណបក្សគឺជារឿងធម្មតារបស់គណបក្សនយោបាយប៉ុណ្ណោះ។
ទោះជាបែបនេះក្តី គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) កាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែកុម្ភៈ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ថា មានគណបក្សនយោបាយមួយដែលគ្មានបញ្ជីបេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតបានធ្វើសកម្មភាពគំរាមកំហែង សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួន ជាអ្នកបោះឆ្នោតឱ្យបោះឆ្នោតជូនគណបក្សនេះឬគណបក្សនោះដែលជាការរំលោភសិទ្ធិក្នុងការសម្រេចចិត្តរបស់អ្នកបោះឆ្នោត រំលោភការសម្ងាត់នៃការបោះឆ្នោត និងធ្វើឱ្យបាត់ទំនុកចិត្តលើការបោះឆ្នោត។ គ.ជ.ប បានព្រមានចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ ប្រសិនបើគណបក្សនយោបាយមួយនោះ មិនព្រមបញ្ឈប់សកម្មភាព។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យគ.ជ.បបានប្រាប់ថា មកទល់ពេល គ.ជ.បមិទាន់ទទួលបណ្តឹងរឿងគំរាមកំហែងណាមួយនោះទេ។ លោកថា៖ «ជាមួយនឹងបញ្ហាដែលកើតឡើង មិនទាន់មានគណបក្សណាធ្វើការប្តឹង ឬបុគ្គលរូបណាមួយធ្វើការប្តឹងមកនោះទេ។ ចំពោះវិធានការទាល់តែបណ្តឹង មានការប្តឹង ទើប គ.ជ.ប ធ្វើការស៊ើបអង្កេតនិងកំណត់ចាត់វិធានការបែបណាទៅតាមផ្លូវច្បាប់»។
ចំណែកក្រសួងមហាផ្ទៃក៏បានប្រកាសប្រឆាំងដាច់ខាតចំពោះសកម្មភាពបង្ខិតបង្ខំគំរាមកំហែងដល់អ្នកបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សនយោបាយ និងអំពាវនាវដល់គ្រប់គណបក្សនយោបាយដែលបានចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវស្របតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ សូមអនុវត្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តជាធរមាន ដោយចៀសវាងការធ្វើសកម្មភាពគំរាមកំហែងបង្ខិតបង្ខំដល់អ្នកបោះឆ្នោត។
ក្រសួងបានបញ្ជាក់ថា ការធ្វើបែបនេះ គឺដើម្បីធានាឱ្យការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ស្របតាមគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
សូមជម្រាបដែរថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី ១៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤ គឺជាថ្ងៃទី ៩ នៃដំណើរការឃោសនាបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាណត្តិទី៥។ស្ថានភាពទូទៅនៃការឃោសនាបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សនយោបាយបានប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន មានសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព សណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អ គ្មានអំពើហិង្សា និងពុំមានបាតុភាពណាមួយកើតឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ឡើយ។
ការឃោសនាបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភានីតិកាលទី៥ ឆ្នាំ ២០២៤ មានរយៈពេល ១៤ ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី ១០ ដល់ថ្ងៃទី ២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ឯការបោះឆ្នោតនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី ២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤ ចាប់ពីវេលាម៉ោង ៧:០០ ព្រឹក ដល់ម៉ោង ៣:០០ រសៀល។ អ្នកបោះឆ្នោតជាតំណាងរាស្ត្រក្នុងតំណែង និងសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ទាំងអស់ក្នុងតំណែង សរុបចំនួន ១១ ៧៤៧ នាក់ ដែលបែងចែកជា ៨ ភូមិភាគ និង ៣៣ ការិយាល័យបោះឆ្នោត៕
