ឯកអគ្គរដ្ឋទូតកូរ៉េខាងជើងប្រចាំកម្ពុជា លោក Jang Yun Gon (ឆ្វេង) និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ចាប់ដៃគ្នាក្នុងជំនួបកាលពីសប្ដាហ៍មុននៅភ្នំពេញ។ STPM
ភ្នំពេញៈ អ្នកវិភាគលើកឡើងថា កម្ពុជានឹងនៅតែបន្តធ្វើការជាមួយកូរ៉េខាងជើងក្នុងការសម្របសម្រួលកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសង្គម សន្តិសុខ និងសន្តិភាព ដោយកម្ពុជាចង់ឃើញស្ថិរភាព និងសន្តិភាពនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ។
កាលពីសប្ដាហ៍មុន លោក Jang Yun Gon ឯកអគ្គរដ្ឋទូតកូរ៉េខាងជើងប្រចាំកម្ពុជា បានជួបជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅរាជធានីភ្នំពេញ។
បណ្ដាញសង្គមលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ថា ក្នុងជំនួបនេះ លោក Jang Yun Gon បានរំឭកពីទំនាក់ទំនងដ៏យូរអង្វែងរវាងកូរ៉េខាងជើង និងកម្ពុជា ដែលបានពូនជ្រំដោយលោក គីម អ៊ីលស៊ុង (Kim Il-sung) អតីតប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងជើង និងសម្ដេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋ ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ។
បណ្ដាញសង្គមដដែលបញ្ជាក់ថា៖ «ដោយឆ្នាំនេះគឺជាខួបលើកទី៦០ នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរ ឯកឧត្ដម ឯកអគ្គរដ្ឋទូត បានប្ដេជ្ញាចិត្តក្នុងការពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរបន្ថែមទៀត»។
លោក ថុង ម៉េងដាវិត អ្នកជំនាញផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងជាសាស្ត្រាចារ្យបង្រៀននៅវិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិ និងគោលនយោបាយសាធារណៈនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ថ្លែងថា ទំនាក់ទំនងការទូតប្រពៃណីរវាងកម្ពុជា និងកូរ៉េខាងជើង ជាសក្ខីភាពនៃមិត្តភាពនៃទំនាក់ទំនងប្រទេសទាំងពីរ។
លោកបន្តថា កម្ពុជាបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការជំរុញឱ្យមានកិច្ចសន្ទនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៃកូរ៉េទាំងពីរ ដោយផ្ដោតលើស្មារតីសន្តិភាព វប្បធម៌ និងប្រជាជនជាស្នូល រហូតដល់ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន ដែលពេលនោះជាអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទទួលបានពានរង្វាន់សន្តិភាព ស៊ុនហាក់ (Sunhak) នៅកូរ៉េខាងត្បូងកាលពីឆ្នាំ២០២២។
លោក ថុង ម៉េងដាវិត ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា៖ «ដោយមើលឃើញពីភាពស្រួចស្រាល់ និងភាពតានតឹងនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ កម្ពុជាតែងតែបង្ហាញក្តីបារម្ភចំពោះការប្រែប្រួលតុល្យភាពអំណាច និងសន្តិសុខនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ ដោយសារតែមានការលូកដៃ និងឥទ្ធិពលពីមហាអំណាចក្នុងតំបន់»។
លោកបន្ថែមថា៖ «កម្ពុជា ក៏បានធ្វើការជាមួយនឹងជាអាស៊ាន និងមហាអំណាចដទៃតែងតែធ្វើការសម្របសម្រួល និងលើកកម្ពស់សន្តិសុខ និងសន្តិភាពនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ កុំឱ្យមានការផ្ទុះអាវុធ និងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ កម្ពុជានឹងនៅតែបន្តធ្វើការជាមួយនឹងកូរ៉េខាងជើងក្នុងការសម្របសម្រួលកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសង្គម សន្តិសុខ និងសន្តិភាព ដោយផ្តោតលើប្រជាជនជាស្នូល និងច្បាប់អន្តរជាតិ»។
ក្នុងជំនួបនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអរគុណ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះតួនាទីរបស់លោក Jang Yun Gon ក្នុងការរក្សាទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ ព្រមទាំងបានលើកទឹកចិត្តលោកឱ្យបន្តធ្វើការងារជាមួយនឹងក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរបស់កម្ពុជា ជាពិសេស ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ថ្លែងថា ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-កូរ៉េខាងជើងជាទំនាក់ទំនងដែលជាកេរដំណែលប្រវត្តិសាស្ត្ររវាងអតីតថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរ។ ការបន្តទំនាក់ទំនងនេះមិនមានជាលក្ខណៈស៊ីជម្រៅនោះទេ ទាំងនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមវប្បធម៌ មានន័យថាជាទំនាក់ទំនងជាធម្មតា។
លោកប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា៖ «តែយ៉ាងណា យើងមានទំនាក់ទំនងហ្នឹងមកយូរអង្វែងហើយ។ អ៊ីចឹង អ្វីដែលកម្ពុជាចង់ឃើញគឺស្ថិរភាព និងសន្តិភាពនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ ហើយយើងចង់រួមចំណែកក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិនៅឧបទ្វីបកូរ៉េហ្នឹង ដោយសារតែកម្ពុជាមានទំនាក់ទំនងល្អទាំងជាមួយកូរ៉េខាងជើង ទាំងជាមួយកូរ៉េខាងត្បូង»។
លោក គិន ភា បន្តថា៖ «អ៊ីចឹង យើងចង់ឃើញស្ថានភាពប្រក្រតីនៃទំនាក់ទំនងរវាងកូរ៉េទាំងពីរហើយឈានទៅរកការបិទបញ្ចប់នូវរឿងចម្រូងចម្រាសទាំងឡាយ។ បើសិនជាអាច គឺយើងចង់ឃើញការសម្របសម្រួលគ្នាដ៏ល្អប្រកបដោយសន្តិភាព ស្ថិរភាពរវាងកូរ៉េទាំងពីរហ្នឹង ពីព្រោះបញ្ហាសន្តិសុខនៅតំបន់ឧបទ្វីបកូរ៉េនេះគឺវាជះឥទ្ធិពលដល់សន្តិសុខតំបន់ទាំងមូល សេរីភាពតំបន់ទាំងមូល ហើយក៏វាជះឥទ្ធិពលដល់បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយតំបន់ដែរ»។
លោក ឯក ប៊ុនលី អ្នកស្រាវជ្រាវនៃមជ្ឈមណ្ឌលខ្មែរសិក្សាកិច្ចការតំបន់ (CCRS) ថ្លែងថា ជំនួបរវាងលោក Jang Yun Gon និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា កូរ៉េខាងជើងកំពុងព្យាយាមរក្សាដៃគូសហការដែលនៅសេសសល់ ក្នុងពេលដែលដៃគូសហការដទៃទៀតរបស់កូរ៉េខាងជើងកំពុងតែកាត់បន្ថយទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសនេះ។
លោកបន្តថា ការកសាងទំនាក់ទំនងឡើងវិញរវាងកោះគុយបា ដែលជាដៃគូប្រពៃណីដ៏ជិតដិតបំផុតរបស់កូរ៉េខាងជើង ជាមួយកូរ៉េខាងត្បូង គឺជាការក្រើនរំឭកដល់កូរ៉េខាងជើងថា បើខ្លួនមិនខិតខំរក្សាទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយដៃគូប្រពៃណីទេ នោះគេនឹងដកខ្លួនឆ្ងាយពីកូរ៉េខាងជើងម្តងបន្តិចៗ ហើយកូរ៉េខាងជើងនឹងឃើញថាការស្ដារទំនាក់ទំនងឡើងវិញជាមួយដៃគូខ្លួនគឺពិបាកជាងការរក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយដៃគូរបស់ខ្លួន។
លោក ឯក ប៊ុនលី ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា នេះគឺមកពីទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិដែលមានស្រាប់ និងទស្សនៈអវិជ្ជមានដែលរដ្ឋាភិបាលផ្សេងៗមានចំពោះកូរ៉េខាងជើង ដោយសារការអភិវឌ្ឍអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ និងសកម្មភាពយោធា «ដ៏វល់វក់» លើឧបទ្វីបកូរ៉េ។
លោកបន្តថា៖ «នៅពេលនេះ ខ្ញុំគិតថាកូរ៉េខាងជើងត្រូវការកម្ពុជា ជាងភ្នំពេញត្រូវការទីក្រុងព្យុងយ៉ាង។ ជាមួយនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងសន្តិសុខជាមួយដៃគូដទៃដែលមានភាពរឹងមាំស្រាប់ កម្ពុជាអាចអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រ និងគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនដោយមិនចាំបាច់ទទួលការគាំទ្រពីកូរ៉េខាងជើង តែនេះមិនមែនជាករណីសម្រាប់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាងនោះទេ»។
លោក ឯក ប៊ុនលី លើកឡើងទៀតថា ក្រៅពីអង្គការសហប្រជាជាតិ កូរ៉េខាងជើងបច្ចុប្បន្នមានតែវេទិកា ដែលដឹកនាំដោយអាស៊ានប៉ុណ្ណោះ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសនេះចូលរួម និងអាចបង្ហាញអំពីគោលជំហររបស់ខ្លួនជាមួយសមាជិកផ្សេងទៀត។ សមាជិកអាស៊ានមួយចំនួនក៏មានទស្សនៈអវិជ្ជមានចំពោះកូរ៉េខាងជើងហើយដែរ បន្ទាប់ពីការសម្លាប់លោក Kim Jong Nam បងប្រុសម្ដាយទីទៃរបស់មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងលោក Kim Jong Un នៅម៉ាឡេស៊ីកាលពីឆ្នាំ ២០១៧។
លោកពន្យល់ថា បណ្ដាប្រទេសដែលព្រមសហការជាមួយកូរ៉េខាងជើងមានតិចណាស់នៅរយៈពេលចុងក្រោយនេះ។ ការរក្សាទំនាក់ទំនងល្អជាមួយដៃគូដែលនៅសេសសល់ រួមទាំងកម្ពុជាផងនោះ គឺជាការជៀសកូរ៉េខាងជើងចេញពីការធ្លាក់ចូលទាំងស្រុងទៅក្នុងភាពឯកោផ្នែកនយោបាយការទូត។ ចំពោះការដែលទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងកូរ៉េខាងជើងអាចអភិវឌ្ឍទៅមុខបានឬយ៉ាងណានោះគឺអាស្រ័យទៅលើសកម្មភាពរបស់កូរ៉េខាងជើងជាធំ។
កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍សម្ដែងការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការកើនឡើងនូវការសាកល្បងមីស៊ីលអន្តរទ្វីប និងការបាញ់មីស៊ីលរបស់កូរ៉េខាងជើង ដោយលើកឡើងថា «ការវិវឌ្ឍដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភនេះបង្ហាញពីកំណើនភាពតានតឹងលើឧបទ្វីបកូរ៉េ និងគំរាមកំហែងដល់សន្តិភាព និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ និងក្នុងពិភពលោក»។
ក្នុងជំនួបជាមួយលោក Park Jung Wook ឯកអគ្គរដ្ឋទូតកូរ៉េខាងត្បូងប្រចាំកម្ពុជា កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ នៅរាជធានីភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា កម្ពុជាថ្កោលទោសកូរ៉េខាងជើងចំពោះការបាញ់មីស៊ីលម្តងហើយម្តងទៀត ព្រោះវាគឺជាការបង្កើននូវភាពតានតឹង និងការគំរាមកំហែងសន្តិសុខ និងសន្តិភាពទាំងនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ និងពិភពលោក។
លោក ឯក ប៊ុនលី លើកឡើងថា កម្ពុជាដែលមានទំនាក់ទំនងរឹងមាំជាមួយកូរ៉េខាងត្បូង និងមានការពឹងផ្អែកយ៉ាងតិចតួចបំផុតលើកូរ៉េខាងជើងទំនងជាមិនអាចមានទឹកចិត្តក្នុងការផ្ដួចផ្ដើមកិច្ចសហការឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅជាមួយកូរ៉េខាងជើងនោះទេ ប៉ុន្តែកូរ៉េខាងជើងមានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនក្នុងការសហការជាមួយប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារប្រសិទ្ធភាពរបស់កម្ពុជាក្នុងក្របខ័ណ្ឌដែលដឹកនាំដោយអាស៊ាន និងការប្ដេជ្ញាអព្យាក្រឹតភាពរបស់កម្ពុជា។
លោកបន្ថែមថា៖ «ប្រសិនបើគ្មានភាពសកម្មពីកូរ៉េខាងជើងក្នុងការពិភាក្សាអំពីទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរនោះទេ ការសន្ទនារវាងប្រទេសកម្ពុជា និងកូរ៉េខាងជើងនឹងនៅតែជាប់ជាមួយការរំឭកពីប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា-កូរ៉េខាងជើងនៅក្នុងទសវត្សរ៍១៩៦០ និង១៩៧០»៕
