ស្ទឹងត្រែង : ស្ថិតនៅភាគខាងជើងនៃទន្លេមេគង្គនៃប្រទេសកម្ពុជាតំបន់រ៉ាមសារស្ទឹងត្រែងដែលមានទំហំ ១៤៦០ហិកតា ជាប្រភពធនធានជីវចម្រុះផង និងជាជំរំគោលដៅអេកូទេសចរណ៍ផងដែរ។
នៅពេលទឹកទន្លេមេគង្គស្រកចុះក្នុងរដូវប្រាំង ផ្ទៃទឹករំលេចពណ៌ត្បួងមរកត កោះខ្សាច់បានផុសឡើង បង្កើតជាទីឋានបោះជំរំដ៏ស្ងប់ស្ងាត់ក្រោមលម្ហមេឃដ៏ធំល្វឹងល្វើយ។ភ្ញៀវទេសចរបោះតង់សម្រាកគយគន់ហ្វូងតារានាពេលរាត្រី។
ពេលចរន្ដទឹកទន្លេមេគង្គលើហូរពុះជ្រែកកោះខ្សាច់ និងដើមឈើខ្ពស់ៗផុសត្រដែតលើផ្ទៃទឹក ការជិះទូកកាយៈក្លាយជាជំនិះដ៏ស័ក្ដិសមសម្រាប់ការជិះគយគន់ឫសឈើ និងហ្វូងបក្សី។ ឫសឈើច្រូងច្រាង រំលេចភាពទាក់ទាញដ៏អស្ចារ្យ និងជាមន្ដអន្ទងចិត្ដភ្ញៀវទេសចរ។
លោក គឹម ពលៈ ជាភ្ញៀវទេសចរនិងជាអតីតប្រធានក្រុមមគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរណ៍ដែលប្ដូរទៅបម្រើការក្នុងវិស័យធានារ៉ាប់រងបាននិយាយថា៖«ខ្ញុំពេញចិត្ដខ្លាំងចំពោះជីវចម្រុះក្នុងទឹកនិងលើទឹកជាពិសេសបងប្អូនក្នុងសហគមន៍។ ពួកគាត់ប្រកាន់ខ្ជាប់ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់នេសាទបានល្អណាស់។អ្វីដែលខ្ញុំចងចាំបំផុតនោះគឺរាត្រីងងឹតជាមួយហ្វូងផ្កាយកាឡាក់ស៊ីនៅពេលយប់ស្ងាត់»។
លោក ពលៈ ដែលធ្លាប់នាំភ្ញៀវទេសចរ និងធ្វើដំណើរកម្សាន្ដឯកជនជាច្រើនលើកច្រើនសាទៅកាន់តំបន់រា់មសារទន្លេមេគង្គលើបានរៀបរាប់ថា តំបន់រ៉ាមសារស្ទឹងត្រែងស្ថិតនៅខ្សែកណ្ដាលនៃទន្លេមេគង្គភាគខាងជើងខេត្តស្ទឹងត្រែង។
រ៉ាមសារស្ទឹងត្រែង ជាតំបន់មានសក្តានុពលទេសចរណ៍ ដោយសារសម្បូរកោះ ដូចជាកោះហាន កោះថ្មកំបោរ កោះសារឃូន កោះទន្សាយ និងកោះពូថៅតំបន់ទាំងនេះ ភាគច្រើនសម្បូរភ្ញៀវចាប់អារម្មណ៍។
អតីតមគ្គុទ្ទេសក៍បានឱ្យដឹងថា នាពេលបច្ចុប្បន្ន ក្រៅពីសក្តានុពលរបស់តំបន់ ទីតាំងនោះក៏ជាទីជម្រកសម្រាប់សត្វទឹកប្រភេទកម្រៗ និងមច្ឆាជិតផុតពូជ ដូចជា ត្រីរាជ និងផ្សោតក្បាលត្រឡោកផងដែរ។
លោកបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ជីវចម្រុះ រួមទាំងជីវភាពនៃបងប្អូនសហគមន៍ ពួកគេបានចំណូលបន្ថែមពីវិស័យទេសចរណ៍ពីលើប្រាក់ចំណូលនៃការនេសាទបែបគ្រួសារ។អ្វីដែលជាចំណុចគួរចាប់អារម្មណ៍នោះគឺការគាំពារថែទាំ និងការអភិរក្សនៃតំបន់រ៉ាមសារស្ទឹងត្រែងដ៏ល្អឯកនេះតែម្ដង»។
លោកបានបន្ដថា នៅកម្ពុជាមានតំបន់រ៉ាមសារ៥កន្លែង រួមមាន តំបន់រ៉ាមសារបឹងទន្លេឆ្មារ តំបន់រ៉ាមសារកោះកាពិ តំបន់រ៉ាមសារស្ទឹងត្រែង តំបន់រ៉ាមសារស្ទឹងសែន និងតំបន់រ៉ាមសារព្រែកទាល់។
ជាមួយចំណេះដឹងមគ្គុទ្ទេសក៍ លោក ពលៈ បានបន្ដថា តំបន់រ៉ាមសារស្ទឹងត្រែង ជាតំបន់រ៉ាមសារដែលខុសពីតំបន់រ៉ាមសារផ្សេងទៀតនៅកម្ពុជា នោះគឺតំបន់ព្រៃលិចទឹកដែលមានកម្ពស់រាប់សិបម៉ែត្រ ដែលអ្នកទេសចរអាចទស្សនាឫសឈើដ៏ចម្លែកៗខ្ពស់ៗនារដូវទឹកស្រក។
លោកបាននិយាយថា៖ «អ្វីដែលពិសេសនោះគឺភាពខុសគ្នារវាងរដូវទឹកឡើងចន្លោះខែ៥ ទៅខែ១០ និងរដូវទឹកស្រកចន្លោះខែ១១ ទៅខែ៤ ដែលចំណុចទាំង២នេះ បានទាក់ទាញអារម្មណ៍ទេសចរបែបធម្មជាតិមកលេង និងមកលេងទៀតដើម្បីស្វែងយល់អំពីតំបន់រ៉ាមសារនៃទន្លេមេគង្គលើនេះ»។
បើនិយាយពីការណែនាំរដូវ គឺរដូវទឹកស្រក អ្នកទេសចរអាចឃើញឫសឈើខ្ពស់ៗ ទឹកទន្លេខៀវស្រងាត់ ជាមួយល្បាយមាសលាយឡំជាមួយគ្រាប់ខ្សាច់ដ៏ចែងចាំង។
ជុំវិញការអំពាវនាវឱ្យមាននិរន្តរភាពទេសចរណ៍នេះ លោក អ៊ន់ ប៉ោសឿន ជាប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្ដស្ទឹងត្រែង បានលើកកម្ពស់សក្តានុពលទេសចរណ៍ខេត្តស្ទឹងត្រែង។
ពីរមណីយដ្ឋានអូរឫស្សីកណ្តាល ដល់តំបន់រ៉ាមសារ ភ្នំជម្រកសត្វ ក៏ដូចជា តំបន់ដងទន្លេសេកុង លោក ប៉ោសឿន ចង់ឱ្យទេសចរណ៍ធម្មជាតិរីកចម្រើន ស្របតាមការអភិរក្ស។
លោកបានលើកយកសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍សម្រស់កោះហាន និងសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍បុរីអូរស្វាយជាឧទាហរណ៍សំខាន់សម្រាប់ចក្ខុវិស័យអេកូទេសចរណ៍។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖«ចំពោះតំបន់រ៉ាមសារទន្លេមេគង្គលើនេះមានកន្លែងកម្សាន្ដ២សំខាន់ៗ ដូចជា សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍សម្រស់កោះហាននិងសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍បុរីអូរស្វាយ»។
ភាពស្អាតប្លែក និងលេចធ្លោដែលមានតែនៅតំបន់រ៉ាមសារទន្លេមេគង្គ ជាពិសេសប៉ែកខាងលើនៃខេត្ដស្ទឹងត្រែងនោះគឺវត្ដមានដើមរំជែកដែលរំលេចឫសច្រូងច្រាងរេទៅតាមលំហូរទឹកនៃខ្យល់មូសុង។
លោក ប៉ោសឿន បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖«វាថ្មីប្លែកខុសពីតំបន់ផ្សេងៗដោយសារយើងមានដើមអញ្ចាញបញ្ចេញឫសស្ញេញស្ញាញដែលភ្ញៀវទេសចរ គាត់ចង់ឃើញចង់ស្គាល់ដើមឈើព្រៃលិចទឹក»។
សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍ទាំងនេះទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីវិស័យទេសចរណ៍ ដូចជា សេវាកម្មដឹកជញ្ជូន ម្ហូបអាហារ នាំភ្ញៀវដើរកម្សាន្ដ បោះតង់ ផ្ទះស្នាក់ និងផលិតផលវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ (ភូមិ១ ផលិតផល១)។
ប៉ុន្ដែចំពោះកាតព្វកិច្ចរបស់សហគមន៍ ពួកគេកំពុងតែដើរឆ្ពោះទៅកាន់សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍គំរូស្ដង់ដា ដោយបច្ចុប្បន្នពួកគេត្រូវគោរពតាមគោលការណ៍សេវាកម្មល្អ តម្លៃសមរម្យ និងការពារបរិស្ថាន។
លោក ប៉ោសឿន បានលើកឡើងថា៖«មន្ទីរទេសចរណ៍បានធ្វើការបណ្ដុះបណ្ដាលដល់សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍ទាំងនោះនូវស្ដង់ដាបដិសណ្ឋារកិច្ចប្រណីត និងការចូលរួមចំណែកគ្រប់គ្រងកាកសំណល់ អភិរក្សជនជាតិធម្មជាតិក្នុងតំបន់របស់ពួកគាត់។ អ្វីដែលចាំបាច់នោះ គឺការកំណត់ស្ដង់ដាតម្លៃរួម ដែលត្រូវបានធ្វើឡើងជាមួយសហគមន៍ផ្ទាល់»។
នៅពេលដែលខេត្ដស្ទឹងត្រែងងើបចេញពីជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ បញ្ហាប្រឈមគឺស្ថិតនៅក្នុងការចាប់យកលំហូរភ្ញៀវទេសចរឡើងវិញ។ សមាជិកសហគមន៍ដូចជាលោក ពូ សៃ និងសាន ម៉ៅ មើលឃើញពីសក្តានុពលនៃឆ្នេរទន្លេ និងឫសឈើដែលសម្បូរទៅដោយជីវចម្រុះ។
ពួកគេខិតខំរួមគ្នាឆ្ពោះទៅរកការលើកកម្ពស់អេកូទេសចរណ៍ក្នុងតំបន់ ជាទំនោរសម្រាប់ផ្គាប់ចិត្ដភ្ញៀវទេសចរ និងផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ប្រជាជនក្នុងតំបន់ដូចគ្នា។
លោក ពូ សៃ សមាជិកគណៈកម្មការសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍សម្រស់កោះហាន បានឱ្យដឹងថា ចាប់ពីខែវិច្ឆិកាមក ភ្ញៀវដែលនិយមលេងឆ្នេរខ្សាច់ទន្លេ ទស្សនាឫសឈើ ហែលទឹក និងទស្សនាបក្សីលើដងទន្លេមេគង្គចាប់ផ្ដើមមកជាក្រុមៗបន្ដបន្ទាប់។
លោកបានឱ្យដឹងថា សហគមន៍ផ្ដល់សេវាកម្មទូកកម្សាន្ដ ដែលមានប្រភេទទូកតូចតម្លៃចាប់ពី៧ម៉ឺនរៀលរហូតដល់១៥ម៉ឺនរៀលសម្រាប់មនុស្ស ៦នាក់ចុះក្រោម និងទូកធំសម្រាប់មនុស្សក្រោម១០នាក់ តម្លៃចាប់ពី ៨ម៉ឺនរៀលទៅដល់១៥ម៉ឺនរៀល អាស្រ័យទៅតាមគោលដៅ។
ក្រៅពីនេះ សហគមន៍ផ្ដល់សេវាកម្មម្ហូបអាហារ ដែលអាស្រ័យទៅតាមការកុម្ម៉ង់ទុកមុន ទូកកាយ៉ាក់តម្លៃពី៥ ទៅ ១០ដុល្លារ និងផ្ទះស្នាក់ ដែលភ្ញៀវទេសចរទទួលបានបទពិសោធន៍ស្នាក់នៅជាមួយផ្ទះម្ចាស់ក្នុងសហគមន៍ផ្ទាល់ជាមួយតម្លៃ៣ដុល្លារសម្រាប់មនុស្សម្នាក់។
លោក សៃ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ពេលវេលាដែលសម្បូរភ្ញៀវបំផុត គឺនៅខែកុម្ភៈ រហូតដល់បុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ។ ភ្ញៀវទេសចរជាតិជាទូទៅពេញនិយមក្នុងការកម្សាន្ដរយៈពេលខ្លីដោយការទទួលទានអាហារ ទស្សនាឫសឈើ ងូតទឹក ជាពិសេសថតរូប ខណៈភ្ញៀវតិចតួចទៀតបោះតង់ និងទទួលបទពិសោធន៍ជាមួយសហគមន៍»។
យ៉ាងណាមិញ លោក សាន ម៉ៅ សមាជិកគណៈកម្មការសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍បុរីអូរស្វាយ បានឱ្យដឹងថា ស្ថានភាពសហគមន៍ហាក់បានដើរថយក្រោយក្នុងការស្រវាចាប់ភ្ញៀវទេសចរដែលកំពុងតែកម្រើកឡើងវិញក្រោយវិបត្ដិកូវីដ។
លោកបាននិយាយថា កន្លងមកសហគមន៍ស្ទើរតែទទួលបានភ្ញៀវ៥០ភាគរយដែលមកកាន់តំបន់អេកូទេសចរណ៍ទាំងនេះ។ ប៉ុន្ដែចំនួនភ្ញៀវធា្លប់តែពេញនិយមការកម្សាន្ដនៅបុរីអូរស្វាយបានធ្លាក់ស្ទើរតែមកនៅក្រោម១០ភាគរយ។
នេះជាហេតុដែលធ្វើឱ្យសមាជិកជាច្រើនក្នុងចំណោមសមាជិកសរុប៤៦នាក់ ដែលផ្ដល់សេវាកម្មម្ហូបអាហារ ផ្ទះស្នាក់ និងទូកកម្សាន្ដ ហាក់លែងចាប់អារម្មណ៍កិច្ចការសហគមន៍ និងងាកទៅចាប់របរគោលផ្សេងៗទៀត។
លោកបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «បច្ចុប្បន្នដោយសារមិនសូវមានភ្ញៀវ សមាជិកខ្លះផ្ដោតចម្បងលើការងារ ឬអាជីពផ្សេង ដោយមិនសូវខ្វល់ខ្វាយពីសហគមន៍ រួមទាំងការប្រជុំ ការបណ្ដុះបណ្ដាល និងពង្រឹងសេវាកម្មជាដើម»។
សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍បុរីអូរស្វាយដែលមានចម្ងាយប្រមាណជាង៣០គីឡូម៉ែត្រពីសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍សម្រស់កោះហាន ក៏បានផ្ដល់សេវាកម្មម្ហូបអាហារ ទូកកម្សាន្ដតម្លៃពី៤ម៉ឺនរៀលទៅ២០ម៉ឺនរៀលអាស្រ័យលើទីតាំង និងផ្ទះស្នាក់តម្លៃ៤ដុល្លារម្នាក់ដែលមានបន្ទប់ដាច់ពីម្ចាស់ផ្ទះ។
ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាចំពោះមុខ លោក ម៉ៅ បានសំណូមពរថា ជាដំបូង លោកចង់ឱ្យមានការពង្រីងសមត្ថភាពសហគមន៍ឡើងវិញ ស្នើឱ្យមន្ទីរនិងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធជួយផ្សព្វផ្សាយពីសក្ដានុពល និងអត្ថប្រយោជន៍ពីទេសចរណ៍ក្នុងចំណោមប្រជាសហគមន៍ ក៏ដូចជាស្នើបន្ដបង្កើនវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលផ្សេងៗទៀត។
លោក ប៉ោសឿន បានទទួលស្គាល់ថា ភ្ញៀវទេសចរនៅមានចំនួនតិចតួចបើធៀបជាមួយបណ្ដាខេត្ដមួយចំនួន ជាពិសេសទាក់ទងនឹងចំនួនភ្ញៀវមកលេងតំបន់ទេសចរណ៍ខេត្ដស្ទឹងត្រែងតែជាង៧ពាន់នាក់ប៉ុណ្ណោះ អំឡុងពេលបុណ្យឆ្លងឆ្នាំ៣ថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី២៩ ដល់៣១ ខែធ្នូកន្លងទៅ។
យ៉ាងណាមិញ លោកមើលឃើញពីការកើនឡើង៣០ភាគរយ បើធៀបជាមួយឆ្នាំមុន ខណៈស្ទឹងត្រែងជាខេត្ដនៅឆ្ងាយ មិនសូវសម្បូររមណីយដ្ឋាន ដោយពឹងផ្អែកលើផលិតផលទេសចរណ៍ធម្មជាតិ និងវប្បធម៌ ដែលមិនមានរមណីយដ្ឋានកែច្នៃ។
លោក ពលៈ បានឱ្យដឹងថា៖ «ខ្ញុំសូមណែនាំបងប្អូនចំណាយពេលវេលាជាមួយគ្រួសារ ឬមិត្តភក្ដិមកលេងទីនោះ ព្រោះវាជាទីឋានបែបធម្មជាតិនៃជីវចម្រុះ ក៏ដូចជាបង្កើនការងារនិងចំណូលដល់បងប្អូននៅសហគមន៍នេះតែម្ដង»។
យ៉ាងណាមិញ លោក ពលៈ បានស្នើឱ្យមានការកំណត់តំបន់បោះតង់សម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរបែបធម្មជាតិលើដែនកោះរ៉ាមសារនិងកំណត់តម្លៃទូក ក៏ដូចជា សេវាកម្មផ្សេងៗឱ្យបានត្រឹមត្រូវចៀសវាងការយកតម្លៃហួសស្មាន ដែលនេះជាបញ្ហារបស់ភ្ញៀវទេសចរធម្មជាតិ។
ជាចុងក្រោយ អតីតមគ្គុទ្ទេសក៍រូបនេះបានស្នើរសុំដល់ក្រសួងទេសចរណ៍ផ្សព្វផ្សាយតំបន់រ៉ាមសារទាំង ៥ ឱ្យបានទូលំទូលាយ៕