រតនគិរី៖ តំបន់មុំ ៣ ឬបង្គោលឡាក់កន្ទុយនាគ ស្គាល់ជាបង្គោលព្រំដែនត្រីភាគីរវាងប្រទេសវៀតណាម កម្ពុជា និងឡាវ គឺជាតំបន់ដ៏សំខាន់មួយ ដែលទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីភ្ញៀវទេសចរនាពេលថ្មីៗនេះ។
តំបន់មុំ ៣ ដែលប្រជាជនកម្ពុជានិយមហៅថា កន្ទុយនាគ ស្ថិតនៅលើកំពូលភ្នំ ហើយត្រូវបានគេប្រារព្ធធ្វើជានិមិត្តរូបនៃមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រជាជាតិទាំងបី។
ទីតាំងពិសេសនេះទាក់ទាញអ្នកទស្សនាចាប់អារម្មណ៍លើភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងការធ្វើដំណើរផ្សងព្រេង។ ភ្ញៀវទេសចរអាចទទួលបានបទពិសោធន៍ប្រពៃណី ភាសា និងរបៀបរស់នៅរបស់ក្រុមជនជាតិចម្រុះដែលរស់នៅក្នុងតំបន់។
ភាពសម្បូរបែបនៃវប្បធម៌ ធ្វើឱ្យតំបន់នេះក្លាយជាទិសដៅដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍សម្រាប់អ្នកចូលចិត្តវប្បធម៌។
រូបថតរបស់ភ្ញៀវទេសចរវៀតណាមមកទស្សនាកន្លែងនេះ ដែលត្រូវបានចែករំលែកយ៉ាងទូលំទូលាយនៅលើបណ្តាញសង្គម បានបង្ហាញពីភាពទាក់ទាញនៃគោលដៅដាច់ស្រយាលនេះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ រូបភាពទាំងនេះក៏បានធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានការខកចិត្តផងដែរ ដែលសោកស្ដាយចំពោះបញ្ហាក្នុងការធ្វើដំណើរទៅកាន់តំបន់ដ៏សំខាន់នេះ ដោយសារស្ថានភាពផ្លូវលំបាក។
លោក ង៉ែត ពិទូ ប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្ដរតនគិរី ទទួលស្គាល់ថា ការធ្វើដំណើរពីភាគីកម្ពុជាទៅតំបន់កន្ទុយនាគ ឬមុំ ៣ ពិតជាមានការលំបាក ជាពិសេស រដូវវស្សានេះ។
លោកមិនអាចកំណត់ពេលវេលាក្នុងការធ្វើដំណើរ ដោយសារស្ថានភាពលំបាកខ្លាំង ដែលអ្នកដំណើរអាចជាប់ផុង។
លោក ពិទូ បាននិយាយថា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលបានកសាងផ្លូវតាមក្រវាត់ព្រំដែន ហើយបន្ដិចទៀត យើងធ្វើដំណើរតាមច្រកព្រំដែនអូរយ៉ាដាវយើង។ ប៉ុន្ដែផ្លូវពីស្រុកតាវែងទៅកាន់តំបន់កន្ទុយនាគមានសភាពលំបាក ដោយសារវាជាតំបន់ភ្នំ»។
បង្គោលព្រំដែនទាំងបីដែលមានកម្ពស់ប្រមាណ ១,០៨៦ ម៉ែត្រ ស្ថិតក្នុងខេត្ត កុនទំ ប្រទេសវៀតណាម ខេត្ត អាត់តាភូ របស់ឡាវ និងខេត្តរតនគិរីនៃប្រទេសកម្ពុជា។
លោក ពិទូ បាននិយាយថា ទេសភាពខៀវស្រងាត់ ទន្លេ និងភ្នំ ផ្តល់ឱកាសដ៏ល្អសម្រាប់ការដើរលេង ទស្សនាសត្វព្រៃ និងទេសចរណ៍ធម្មជាតិ។
តំបន់នោះមានសក្តានុពលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍកញ្ចប់ទេសចរណ៍ឆ្លងដែន ដែលរួមបញ្ចូលការទស្សនាទៅកាន់ទីតាំងសំខាន់ៗនៅក្នុងប្រទេសទាំងបី។ នេះអាចជំរុញសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ និងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ និងការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌។
បង្គោលឡាក់កន្ទុយនាគ ជាសរសររាងស៊ីឡាំងត្រីកោណដែលធ្វើពីថ្មកែវ ដោយផ្នែកនីមួយៗបែរមុខទៅប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងបី ហើយឆ្លាក់ដោយនិមិត្តសញ្ញាជាតិ និងឈ្មោះរៀងៗខ្លួន។
សាងសង់ក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ និងសម្ពោធនៅឆ្នាំ ២០០៨ វាឈរជាសក្ខីភាពនៃសាមគ្គីភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងចំណោមប្រជាជាតិទាំងនេះ ហើយត្រូវបានហ៊ុំព័ទ្ធដោយសម្រស់ធម្មជាតិ និងជីវចម្រុះ រួមទាំងព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃជាច្រើនប្រភេទ។
គណៈកម្មាធិការប្រជាជនខេត្តកុនទំ ក្នុងប្រទេសវៀតណាមបានអនុម័តរួចហើយនូវគម្រោងមួយដើម្បីប្រើប្រាស់សញ្ញាសម្គាល់នេះសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ទេសចរណ៍ក្នុងស្រុក។
គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះមានគោលបំណងចូលរួមចំណែកក្នុងការលុបបំបាត់ភាពអត់ឃ្លានក្នុងមូលដ្ឋាន ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ក៏ដូចជាការថែរក្សាសន្តិសុខព្រំដែន និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម។ ទោះជាយ៉ាងណា ភាគីកម្ពុជាមិនទាន់ឃើញមានការខិតខំអភិវឌ្ឍស្រដៀងគ្នានេះនៅឡើយទេ។
លោក មាស នី អ្នកវិភាគសង្គម បានឱ្យដឹងថា លោកបានស្គាល់តំបន់កន្ទុយនាគនេះច្បាស់ដែរ ដោយសារលោកធ្វើការនៅតំបន់នោះតាំងពីព្រៃមើលមិនឃើញមេឃ រហូតដល់អស់រលីងក្លាយជាវាលដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច។
លោកបាននិយាយថា៖ «ជាទូទៅ ខ្ញុំមើលឃើញថា កាលពី ៣ ឆ្នាំមុន ផ្លូវកំពុងត្រូវបានកសាង ដោយមិនទាន់បានក្រាលកៅស៊ូ តែជាផ្លូវក្រួសក្រហមស្អាតសំដៅទៅព្រំដែនកន្ទុយនាគ ខ្ញុំមិនដឹងថា ស្ថានភាពផ្លូវត្រូវបានអភិវឌ្ឍទៀតឬយ៉ាងណានោះទេ។ ប៉ុន្ដែបើមិនក្រាលកៅស៊ូទេ វាប្រាកដជាទឹកភ្លៀងហូរច្រោះអស់ហើយ»។
លោក នី បានបន្ដថា កន្លងមក តំបន់នោះត្រូវបានអភិវឌ្ឍដោយក្រុមហ៊ុនរបស់លោក ទី្រ ភាព ដែលលោកធ្លាប់មានបំណងចង់សង់ស្ពានឆ្លងកាត់ទន្លេសេសានទៅតំបន់កន្ទុយនាគ ហើយក៏ត្រូវផ្អាកវិញ។
លោកបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ដោយសារតំបន់កន្ទុយនាគជាតំបន់អភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសទាំង ៣ កម្ពុជាក៏ត្រូវបង្កើនសក្ដានុពលរបស់ខ្លួន ហើយធ្វើផ្លូវយុទ្ធសាស្ដ្រមួយឱ្យបានទាន់ដែរ បើមិនដូច្នោះទេ ប្រទេសគេមានលទ្ធភាព គេធ្វើផ្លូវ ស្ពានទៅ ខណៈពលរដ្ឋខ្មែរមិនអាចទៅអើតមើលទឹកដីរបស់ខ្លួនដែរ»។
អ្នកវិភាគសង្គម លោក នី បានលើកឡើងថា ការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគឺជារឿងសំខាន់។
លោក ពិទូ បានអះអាងថា លោកអភិបាលខេត្ដកំពុងតែព្យាយាមស្នើសុំរាជរដ្ឋាភិបាលកសាងផ្លូវទៅដល់តំបន់កន្ទុយនាគ។
បច្ចុប្បន្ននេះ មិនមានភ្ញៀវទេសចរបានទៅដល់តំបន់នោះនៅឡើយទេ ដោយពួកគេអាចទៅដល់ត្រឹមវាលធំ ឧទ្យានជាតិវរជ័យ លើកលែងមានប្រតិភូដឹកនាំ ដោយធ្វើដំណើរតាមប្រទេសវៀតណាម និងបត់ចូលទឹកដីកម្ពុជាវិញ។
លោក ជួន ភិរម្យ ជាបុគ្គលលេចធ្លោរក្នុងដំណើរផ្សងព្រេង ឡើងភ្នំ ដើរព្រៃ បានបង្ហាញពីបំណងទៅទស្សនាបង្គោលព្រំដែនក្នុងរដូវក្តៅនេះ។
លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំមិនធ្លាប់ទៅទេ ប៉ុន្តែនៅខែ១១ ឆ្នាំនេះខ្ញុំនឹងទៅ។ ផ្លូវពីខាងយើងពិបាកចូលណាស់ ជាពិសេសរដូវវស្សា»។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដើម្បីធ្វើឱ្យគោលដៅទាំងនោះកាន់តែងាយស្រួលប្រើប្រាស់។
លោក ភិរម្យ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ខ្ញុំគាំទ្រឱ្យបងប្អូនយើងទៅលេងបានច្រើនស្គាល់ពីសក្តានុពលតំបន់ទេសចរណ៍ប្រទេសយើង។ អ្វីដែលសំខាន់គឺហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ឋនេះហើយដែលបង្កភាពងាយស្រួលដល់ភ្ញៀវទេសចរទៅលេង»។
លោក ថុន ស៊ូខុន អនុប្រធានការិយាល័យឧទ្យានជាតិវរជ័យ បាននិយាយថា បច្ចុប្បន្ននេះ ផ្លូវដែលកសាងឡើងអំឡុងពេលក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានធ្លាប់ដំណើរការនោះ បានខូចខាតទាំងស្រុងដោយសារធម្មជាតិ ហើយគ្មាននរណាអាចឆ្លងកាត់តំបន់នោះបានឡើយ។
លោកបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «មិនមានភ្ញៀវទេសចរទៅលេងតំបន់នោះទេ ដោយសារវាជាតំបន់ដីសម្បទាន មិនមែនជាតំបន់ទេសចរណ៍។ បច្ចុប្បន្ននេះ ភ្ញៀវទេសចរទៅលេងតំបន់វាលធំ ដែលចំណាយពេលជិះម៉ូតូកែច្នៃ៥-៦ម៉ោង ខណៈការដើរថ្មើរជើងអាចចំណាយពី ១២ ទៅ ១៥ ម៉ោង»៕